بخش ۲۵ - در حلم پادشاه و احتمال از زیردستان
بشنو تا ابوحنیفه چه گفت
صفّهٔ عقل خویش را چون رُفت
که سفیهی چو داد دشنامش
گشت خامش ز گفتن خامش
گفت از این ژاژ او چه آزارم
آنچه او گفت بیش بنگارم
گر چنانم بشویم آن از خود
ورنهام با بدی چه گویم بَد
زو بهم چونکه عیب خود جویم
ورنه چه او چه من که بد گویم
مرد دیندار همچنین باشد
کز برون وز درونش دین باشد
نه خرد جُستن مراد خودست
از دو بد به گزین کنی خردست
گرچه با خام طبع تو نپزد
تو چنان زی برو که از تو سزد
گر کسی عیب تو کند بشنو
وآنچه عیبست جملگی بدرو
باغ دل را تو از بدی کن پاک
تا برآید نهال تو چالاک
گر کند عیب از دو بیرون نیست
یا بُوَد یا نه بر دو رای مایست
گر بود عیب آن ز خود بدرَو
ور نباشدت آن سخن به دو جو
گر تو معیوبی آن بشو از هوش
ور نهای ژاژ او میار به گوش
خلق اگر در تو خست ناگه خار
تو گل خویش ازو دریغ مدار
آنکه دشنام دادت از سرِ خشم
خاک پایش گزین چو سرمهٔ چشم
وانکه بد گفت نیکویی گویش
ور نجوید ترا تو میجویش
آنکه زَهرت دهد بدو ده قند
وانکه از تو بُرد درو پیوند
وانکه سیمت نداد زر بخشش
وانکه پایت برید سر بخشش
همه را در محلّ خویش بدار
هیچکس را ز خوی بد مازار
تا بوی در کنار وصل و فراق
دفتری از مکارم الاخلاق
هست در دین و ملک ظلم و محال
همچو در جسم و جان و با و وبال
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان سخنان ابوحنیفه دربارهٔ اهمیت خودداری و اخلاق نیک میپردازد. او در برابر دشنامها و انتقادات دیگران، به خود یادآوری میکند که باید عیوب خود را بررسی کند و در مقابل بدی، خوب رفتار کند. او تأکید میکند که بهتر است به جای پاسخ دندانشکن به بدگوییها، بر اخلاق و خویشتنداری شاهدهایم. ابوحنیفه توصیه میکند که از بدی دیگران دلگیر نشویم و با پاک کردن دل از کینهها، به رشد و شکوفایی معنوی خود پرداخته و هر کسی را باید در جایگاه خود قرار دهیم. در نهایت، او بر اهمیت مکارم اخلاق در دین و زندگی تأکید میکند و نشان میدهد که در هر شرایطی باید خوبیها را دنبال کنیم.
هوش مصنوعی: بشنو چه چیزی را ابوحنیفه گفت وقتی که قدرت تفکر و عقل خود را از دست داد.
هوش مصنوعی: چنانچه کسی به تو ناسزا گفت، خاموشی و سکوت بهتر است، زیرا جواب دادن به او تنها بر بیخود بودن او میافزاید.
هوش مصنوعی: آنچه او میگوید برای من اهمیتی ندارد و به من آسیبی نمیزند. من در جواب او بیشتر مینویسم و برایش دلیل میآورم.
هوش مصنوعی: اگر به آن حالتی که میخواهم برسم، از خودم میشوم و اگر نه، نمیدانم با بدی چه بگویم.
هوش مصنوعی: اگر بخواهم عیب خود را پیدا کنم، باید به خودم توجه کنم، در غیر این صورت چه او و چه من نمیتوانیم همدیگر را بد بگوییم.
هوش مصنوعی: مرد با ایمان باید به گونهای باشد که دین او نهتنها در ظاهر بلکه در باطن و درونش نیز وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به خواستهات برسی، لازم نیست که از راههای نادرست استفاده کنی. انتخابهای عاقلانه و درست نشانهٔ خرد توست.
هوش مصنوعی: اگرچه شاید تو به دلیل نداشتن تجربیات کافی به نتیجه نرسی، اما باید به گونهای زندگی کنی که شایستهات باشد.
هوش مصنوعی: اگر کسی از تو انتقاد کند، به حرفهای او گوش بده و اگر عیبی در خود میبینی، تمام آن را از خودت دور کن.
هوش مصنوعی: باید قلب خود را از ناپاکیها پاکسازی کنی تا جوانههای امید و نشاط در آن به خوبی رشد کند.
هوش مصنوعی: اگر عیب از دو طرف برطرف شود، دیگر نمیتواند وجود داشته باشد یا نیست، پس بر دو نظر نباید تکیه کرد.
هوش مصنوعی: اگر عیب و نقص آن از خود انسان باشد، بینهایت معذور است؛ اما اگر آن سخن از دیگری باشد، نباید به آن توجه کرد.
هوش مصنوعی: اگر تو نقصی داری، به آن عیب توجه کن و از هوش و خرد دوری کن، اما اگر عیب نداری، حرف بیمخل را به گوش دیگران نرسان.
هوش مصنوعی: اگر مردم در مورد تو بیاعتنایی یا خست به خرج دهند، نگذار که محبت و خوبیهای خود را از آنها دریغ کنی.
هوش مصنوعی: اگر کسی در حال عصبانیت به تو فحش داد، باید او را مانند سرمهای برای چشمانت با ارزش و با احترام در نظر بگیری.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر کسی درباره تو بد بگوید، به جای اینکه به او پاسخ دهی یا به آن توجه کنی، تلاش کن تا خوبیها و نکات مثبت خود را بگویی و به دنبال آن باشی. همچنین این نشان میدهد که در نهایت خوبها تو را پیدا خواهند کرد و تو را به سمت خود جذب خواهند کرد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به تو تلخی و زهر دهد، تو به او قند و شیرینی ببخش. و اگر کسی از تو چیزی بگیرد و با تو رابطهای ایجاد کند، باید با او پیوند برقرار کنی.
هوش مصنوعی: کسی که به تو طلا و سیم ندهد و چیزی برای بخشش نداشته باشد، هرگز نمیتواند به تو خدمتی کند.
هوش مصنوعی: هر کسی را در جایگاه خود نگهدار و هیچکس را به خاطر بدیهای خود اذیت نکن.
هوش مصنوعی: تا زمانی که عطر وصل و جدایی در کنار هم باشد، کتابی از ویژگیهای نیکو و اخلاقی در دست داریم.
هوش مصنوعی: در دین و حکومت، ظلم و نادرستی وجود دارد، همچنان که در جسم و جان و در زندگی مشکلات و خطراتی هست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.