سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب الرّابع: فی صفة العقل و احواله وافعاله و غایة عنایته و سبب وجوده
»
بخش ۱۲ - اندر مراتب عقل
هست اعضا چو شهر و پیشهوران
عقل دستور و دل در او سلطان
خشم شحنه است و آرزو عامل
این یکی ظالم آن دگر جاهل
عامل ار هیچ شرط بگذارد
خرد او را به شحنه بسپارد
شحنهگر هیچ گون سگالد بد
این موّکل برو بود ز خرد
نفس سلطان اگر بود عادل
با تن و عقل و جان شود بیدل
ترجمان دل است نطق و زبان
مر زبان تنست سود و زیان
ترجمان چون ز روی دور زمان
پشت یابد ز قوّت سلطان
گر بیابند ازینکه گفتم بهر
خوش بود پادشا و خرّم شهر
ور همه طالبان کام شوند
مالک ملک ناتمام شوند
گرنه در امر عقل و دل باشند
همه هم خوار و هم خجل باشند
عقل و دل را اگر مطیع شوند
در حضیض فنا رفیع شوند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی روابط میان اعضای بدن و نقش عقل و دل در این سیستم میپردازد. در آن عقل به عنوان زبان و دل به عنوان سلطان شناخته میشود که کنترل و هدایت سایر اعضا را در دست دارند. خشم به عنوان شحنه و آرزو به عنوان عامل شناخته میشود و اشاره به این دارد که اگر فردی به درستی رفتار نکند، عقل او به شحنه سپرده میشود.
نصایح مختلف درباره اهمیت همکاری عقل و دل مطرح شده است، به طوری که اگر این دو به هم بپیوندند و مطیع یکدیگر شوند، میتوانند به سعادت برسند. در غیر این صورت، انسان دچار فقدان و خجالت خواهد شد. متن به اهمیت درک و همآوایی میان عقل و دل در تحقق خوشبختی و رونق زندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: اعضای بدن مانند یک شهر هستند و عقل نقش پیشهوران را دارد، در حالی که دل مانند سلطانی در این شهر حکمرانی میکند.
هوش مصنوعی: خشم و عصبانیت شغل و وظیفهی نگهبانی است و آرزو باعث میشود که یکی ظلم کند و دیگری نادانی به خرج دهد.
هوش مصنوعی: اگر فردی از شرایطی بگذرد و به علم و درایت کافی دست یابد، باید او را به کسی اعتماد کرد که برداشتهای درستی از او داشته باشد و از او محافظت کند.
هوش مصنوعی: اگر هیچگونه دلیلی برای آن نیابی، پس نباید به او اعتماد کنی و باید به خرد و عقل خود رجوع کنی.
هوش مصنوعی: اگر نفس پادشاهی عادل باشد و با تن و عقل و جان هماهنگ باشد، آنگاه انسان از درون خالی و بیدل خواهد شد.
هوش مصنوعی: نطق و زبان بیانگر احساسات و افکار درونی انسان هستند و این بیان تنها از طریق وجود بدن و جسم انسان ممکن میشود، همچنین به همین طریق میتوان به نفع و ضرر افراد نیز پی برد.
هوش مصنوعی: وقتی زمان به عقب برگردد و قدرت پادشاه دچار تغییراتی شود، کسی که سخنان او را میفهمد و تفسیر میکند، با چالشهای تازهای روبرو خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر از گفتههای من بهرهای ببرند، برای پادشاه و شهر خوشایند خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر همه کسانی که به دنبال به دست آوردن خواستههای خود هستند، به آنچه میخواهند برسند، در آن صورت، صاحب و مالک سرزمین ناقص خواهند بود.
هوش مصنوعی: اگر در موضوع عقل و احساس به درستی عمل نشود، همه افراد به نوعی گرفتار ضعف و شرمندگی خواهند بود.
هوش مصنوعی: اگر عقل و دل تحت فرمان خداوند باشند، به مقام بسیار والایی دست پیدا میکنند، حتی اگر به نظر برسد در پایینترین وضعیت هستند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.