تا بد و نیک جهان پیش تو یکسان نشود
کفر در دیدهٔ انصاف تو پنهان نشود
تا چو بستان نشوی پی سپر خلق ز شوق
دلت از شوق ملک روضه و بستان نشود
تا مهیا نشوی حال تو نیکو نشود
تا پریشان نشوی کار به سامان نشود
تا تو در دایرهٔ فقر فرو ناری سر
خانهٔ حرص تو و آز تو ویران نشود
تا تو خوشدل نشوی در پی دلبر نرسی
تا که از جان نبری جفت تو جانان نشود
هر که در مصر شود یوسف چاهی نبود
و آنکه بر طور شود موسی عمران نشود
تو چنان والهٔ نانی ز حریصی که اگر
جان شود خالی از جسم تو یک نان نشود
صد نمازت بشود باک نداری به جوی
چست میباشی تا خدمت سلطان نشود
راه مخلوقان گیری و نیندیشی هیچ
دیو بر تخت سلیمان چو سلیمان نشود
دامن عشق نگهدار که در دیدهٔ عقل
سرو آزاد تو جز خار مغیلان نشود
مرد باید که سخندان بود و نکته شناس
تا چو میگوید از آن گفته پشیمان نشود
گر فرشته بزند راه تو شیطان تو اوست
دیو دیوان تو با دیو به زندان نشود
بی خود از هیچ به کفر آیی و این نیست عظیم
با خود از هیچ به دین آیی و درمان نشود
دست بتگر ببر و زینت بتخانه بسوز
گر بت نفس و هوای تو مسلمان نشود
کم زن بد دل یک لخت به عذرا نزند
عاشق مصلح در مصلحت جان نشود
خانهٔ سودا ویران کن و آسان بنشین
حامل عاقل با زیره به کرمان نشود
خواجه گر مردی زین نکته برون آی و مپای
صوفی صافی در خدمت دهقان نشود
گر تو رنگ آوری و طیره شوی غم نخورم
سنگ اگر لعل شود جز به بدخشان نشود
در سراپردهٔ فقر آی و ز اوباش مترس
سینهٔ جاهل جز غارت شیطان نشود
شربت از دست سنایی خور و ایمن میباش
زان که گاه طمع او بر در خصمان نشود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به بررسی شرایطی پرداخته است که برای رسیدن به خوشبختی و آرامش در زندگی باید فراهم شود. او بیان میکند که تا زمانی که انسان به درک واقعیات جهان نرسد و بین خیر و شر تفکیک نکنند، نمیتواند حال خوشی داشته باشد. همچنین تأکید میشود که عشق و دلخواهی واقعی نیازمند تلاش و پاکی نیت است و کسی که در جستجوی عشق واقعی باشد، باید از حریص بودن و دنیاطلبی دوری کند.
شاعر به این نکته اشاره دارد که بدون تلاش و شناخت درست، هیچ چیزی به نتیجه نخواهد رسید و انسان باید به سمت اصلاح و بهبود خود حرکت کند. در نهایت، او هشدار میدهد که نباید به جلوههای سطحی دنیوی و هوای نفس توجه کرد، بلکه باید زندگی را با بصیرت و آگاهی دنبال کرد تا به مقام واقعی و رضایت درونی دست یابد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که خوب و بد دنیا برای تو یکسان نشود، نخواهی توانست کفر را در نگاه عادلانهات پنهان کنی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که به مانند باغی پرشکوه نشوی، دیگران برای تو سپر و محافظ نخواهند بود. شوق و علاقهات به باغ و بستان باید از شوق به دل و زیبایی ملک باشد تا واقعاً به آن زیبایی دست یابی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که آماده نشوی، وضعیت خوبی نخواهی داشت و تا زمانی که مضطرب نباشی، کارها به خوبی پیش نخواهد رفت.
هوش مصنوعی: تا زمانی که در دام فقر نیفتی، خانهٔ طمع و آز و حرص تو ویرانه نخواهد شد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو خوشحال و راضی نشوی، نمیتوانی به آن کسی که دوستش داری برسی. تا زمانی که از جان خودت مایه نگذاری، جفت تو نیز به محبوبی که میخواهی تبدیل نخواهد شد.
هوش مصنوعی: هر کس به مصر برود، یوسف نخواهد بود و هر کس به کوه طور برود، موسی ابن عمران نخواهد شد. به عبارت دیگر، هر کسی نمیتواند به مقام یا ویژگیهای دیگران دست یابد و برای هر فردی سرنوشت و تجربیات خاص خود وجود دارد.
هوش مصنوعی: تو به قدری شیفتهٔ نان هستی که اگر جانت از بدنت خارج شود، حتی یک تکه نان هم نخواهی داشت.
هوش مصنوعی: شما نگران این نیستید که نمازشما چند بار به تأخیر بیفتد، چون به خاطر پیوستگی و چابکی خود، تا زمانی که برای خدمت به سلطان آماده نشوید، دچار مشکل نخواهید شد.
هوش مصنوعی: به مردم راهنمایی کن و به کارهای آنها فکر کن، چون هیچ موجودی نمیتواند به مقام سلیمان برسد و در باغ شیرینیها و قدرت او بنشیند.
هوش مصنوعی: عشق را خوب حفظ کن، چون از نگاه عقل، زیبایی و آزادی تو فقط به شکل خارهای بیارزش جلوه میکند.
هوش مصنوعی: مرد باید توانایی خوب صحبت کردن و درک نکات دقیق را داشته باشد تا وقتی چیزی میگوید، از آن گفتهاش پشیمان نشود.
هوش مصنوعی: اگر یک فرشته به تو نشان دهد که راهت شیطانی است، بدان که او در واقع همان شیطان است. هیچ دوری وجود ندارد که با دیو گرفتار نشود.
هوش مصنوعی: بیجهت از هیچ به کفر میرسی و این امر چندان مهم نیست، اما وقتی با خود از هیچ به دین میرسی، درمان نمیشوی.
هوش مصنوعی: اگر دست مجسمهساز را بگیری و زینتهای معبد بتها را بسوزانی، اما اگر بت نفس و هوس تو به دین و ایمان تبدیل نشود، چه فایدهای دارد؟
هوش مصنوعی: نترس از اینکه کسی با بدبینی به تو نگاه کند، زیرا کسی که عاشق واقعی است، در مواقع سختی و مشکلات به خاطر مصلحت جانش از عشق خود چشمپوشی نمیکند.
هوش مصنوعی: خانهٔ پر از آرزوها و افکار پراکنده را خراب کن و بیدغدغه و راحت زندگی کن. آدم خردمند با فکر و تدبیر، به سختی به مقصد نمیرسد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی مردی واقعی باشی، از این نکته آگاه شو و نگذار که صوفیهای ظاهری در زندگیات کمرنگ شوند، چرا که صوفی ناب نمیتواند در خدمت کشاورز باشد.
هوش مصنوعی: اگر تو نقاشی کنی و رنگها را به کار ببری، من نگران نخواهم شد. سنگ اگرچه زیباست، ولی فقط در بدخشان (استانی در افغانستان) میتواند به لعل تبدیل شود.
هوش مصنوعی: به دنیای فقیران وارد شو و از تبهکاران نترس، زیرا دل جاهلان جز به غارت شیطان نمیتپد.
هوش مصنوعی: از دست سنایی شربتی بنوش و ایمن باش، زیرا طمع او هرگز به درون دشمنانش نمیرسد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
سوز و شوقِ مَلَکی بر دلت آسان نشود
تا بد و نیک جهان پیش تو یکسان نشود
هیچ دریا نکشد زورقِ پندار تو را
تا دو چشمت، ز جگرمایه، چو طوفان نشود
در تماشای ره عشق نیابی تو درست
[...]
گر سر زلف تو از باد پریشان نشود
خلق بیچاره چنین بیدل و حیران نشود
وه ازان روی مرا جان به لب آمد،یارب
که گرفتار به دل هیچ مسلمانان نشود
ای مسلمانان، آن موی ببندید آخر
[...]
گرچه بر واعظِ شهر این سخن آسان نشود
تا ریا وَرزَد و سالوس مسلمان نشود
رندی آموز و کَرَم کُن که نه چندان هنر است
حَیَوانی که ننوشد مِی و انسان نشود
گوهرِ پاک بِباید که شود قابلِ فیض
[...]
گرچه کار دلم از صبر به سامان نشود
هم صبوری که کس از صبر پشیمان نشود
جانِ ثابتقدم آن است که در راهِ وفا
خاکِ ره گردد و یک ذره پریشان نشود
آنکه صد سال پرستنده بود لعبت چین
[...]
طاعت ناقص من موجب غفران نشود
راضیم گر مدد علت عصیان نشود
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.