اگر دستت رسد با همنشینی
دو روزی خلوتی را برگزینی
گل راحت به کام دل بچینی
خوشا مستی و عشق نازنینی
نه کیشی و نه آئین و نه دینی
ترا کرده چنان خواب گران مست
که جز خود کس ندانی نیست یا هست
اگر خواهی بلندی پست شو پست
بترس از زیردستان ای زبردست
که دستی هست در هر آستینی
اگر سلطان اگر شهزاده گر شاه
چو دست چاره شد از دهر کوتاه
نمیآید به کارت منصب و جاه
ره ما تیره و هر گم صد چاه
نه راه پس نه چشم پیشبینی
چو شد پیمانه پر گر شهد و گرسم
تو را دولت اگر بیش است وگر کم
دو روز عمر اگر شادی و گر غم
بود آسوده آن کز خلق عالم
نه مهری باشدش در دل نه کینی
به یک قطره ز دریا کم چه باشد
ز گنجی بذل یک درهم چه باشد
عنایت با گدام یک دم چه باشد
مرا غم از در منعم چه باشد
زیان خرمنی از خوشهچینی
نمودی عمر صوف اندرز و مال
نشد یک دم که باشی فارغ البال
دو روی هم بپردازی به اعمال
نمیگردد شراب انگور صد سال
اگر در خم نماند اربعینی
چو زیر خاک باشد منزل ما
دگر هیچ است سعی باطل ما
نگردد صادف دنیا با دل ما
وفا تخمی است در آب و گل ما
نروید این گیاه از سرزمینی
هر آن زهدی که بهر خود رستی است
نه زهد است آن کلید چاه پستی است
مروت زاد راه تندرستی است
بیا ساقی که کیش عشق مستی است
برو زاهد چه دنیایی چه دینی
نه هر کس را شود رفعت مسلم
نه هر کس جام دارد میشود جم
نه هر گوشی است بر اسرار محرم
شود تا نقش در وی اسم اعظم
کجا شایسته باشد هر نگینی
توانی هر چه نیکو ساز اخلاق
که خشکی زهر و خوشر وئیست تریاق
مکن بر خود چو (صامت) تنگ آفاق
نه راهی در درون پرده مشتاق
نه کس را از برون علم الیقینی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی شیوههای زندگی و مفهوم عشق و مستی میپردازد. شاعر به ما یادآوری میکند که در زندگی، بهتر است از تعلقات دینی و اجتماعی فاصله بگیریم و به خوشی و لحظات شاد بپردازیم. عشق و مستی واقعی را میتواند تنها در خلوت و نزدیکی به دیگران تجربه کرد و نه در دنبال نمودن مقام و جاه.
شاعر بر این باور است که آدمی باید فقط به خود و خوشیهای لحظهایاش بیاندیشد، زیرا در نهایت، همه چیز فانی است و تلاشهای ما در دنیا به تنهایی بیفایده خواهند بود. در پایان، شاعر از حقایق انسانی و لزوم پذیرش عشق و مستی در زندگی صحبت میکند و زهد و علم را به چالش میکشد و میگوید که در نهایت، عشق حقیقی و رهایی از قید و بند دنیا مهمتر است.
هوش مصنوعی: اگر فرصتی پیش آمد، بهتر است برای چند روزی تنها بمانی و از جمع کنار بکشی.
هوش مصنوعی: خوشا به حال کسی که میتواند به آسانی از زیباییها لذت ببرد و در عشق و شگفتیهای زندگی غرق شود.
هوش مصنوعی: هیچ مذهب و آیینی وجود ندارد و نه پیروی از هیچ اصول خاصی.
هوش مصنوعی: تو چنان در خواب عمیق و مستی فرو رفتهای که جز خودت هیچ چیز را نمیدانی، نه اینکه کسی وجود دارد یا ندارد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به مقام و مرتبه بالایی برسی، باید humble و فروتن باشی. از اینکه زیر دستهایت را نادیده بگیری و آنها را از خودت پایینتر ببینی، بپرهیز، ای فرد توانمند.
هوش مصنوعی: در هر فرد یا هر گروهی، شخصی وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند یا با شما همفکر باشد.
هوش مصنوعی: هر کس که در مقام قدرت یا مقام بلندی قرار دارد، اگر زمانی با مشکلات و چالشهای زندگی روبهرو شود، باید به چارهاندیشی و تدبیر بپردازد. در واقع، زندگی هیچ کس را دائمی و بدون مشکل نمیداند، حتی اگر در بالاترین مقامها باشد.
هوش مصنوعی: مقام و اعتبار نتواند در کار تو کمکی کند، زیرا در راه ما، تاریکی و مشکلات زیادی وجود دارد که به آسانی نمیتوان از آنها عبور کرد.
هوش مصنوعی: در این وضعیت، هیچ راهی برای بازگشت وجود ندارد و آینده نیز قابل پیشبینی نیست.
هوش مصنوعی: وقتی پیمانه پر میشود، خواه شیرین باشد یا تلخ، اگر خوششانسی و برکت تو بیشتر است یا کمتر، اهمیت ندارد.
هوش مصنوعی: اگر دو روز از عمر آدمی پر از شادی یا غم باشد، بهتر است که او از دغدغههای مردم جهان راحت باشد و آسوده خاطر زندگی کند.
هوش مصنوعی: در دل او نه محبت وجود دارد و نه کینهای.
هوش مصنوعی: اگر از دریا فقط یک قطره کم شود، چه اهمیتی دارد؟ و هزینه کردن یک درهم از گنجی بزرگ چیست؟
هوش مصنوعی: مراقبت و محبت خداوند در یک لحظه میتواند برای من کافی باشد و نیازی به نگرانی از در قفل شده دیگران ندارم.
هوش مصنوعی: جمعآوری دانهها از محصولی بزرگ میتواند به زیان منجر شود.
هوش مصنوعی: تو عمر خود را در روزگار صوفیگری و نصیحت گذراندی و هرگز نتوانستی یک لحظه بیدغدغه و آسودهخاطر باشی.
هوش مصنوعی: اگر به کارهای خودت فکر کنی و به آنها توجه داشته باشی، نمیتوانی انتظار داشته باشی که شراب انگور به خوبی کیفیت و طعم خود را بعد از گذشت صد سال حفظ کند.
هوش مصنوعی: اگر در خم نماند اربعینی یعنی اگر در تنگنا و محدودیت نماند، پس میتوان به جوانب مختلف زندگی و مسیرهای جدید نگریست و از آن به سمت پیشرفت حرکت کرد.
هوش مصنوعی: زمانی که ما زیر خاک برویم و در دنیا دیگر وجود نداشته باشیم، تمام تلاشها و کوششهای ما بیفایده خواهد بود.
هوش مصنوعی: دنیا با دل ما همراهی نمیکند؛ این زندگی مانند بذر است که در آب و گل رشد نمیکند.
هوش مصنوعی: این گیاه از این سرزمین رشد نخواهد کرد.
هوش مصنوعی: هر نوع زهد و تارکی که برای نفع شخصی و خلاص شدن از مشکلات باشد، واقعاً زهد حقیقی نیست؛ بلکه همچون کلیدی است که آدم را به گودال نفس و پلیدیها میکشاند.
هوش مصنوعی: بزرگمنشی و انسانیت، مسیر سلامت و آرامش را فراهم میکند. بیا ای ساقی، چرا که عشق، پس از مستی و شیدایی، پذیرایی ویژهای دارد.
هوش مصنوعی: برو ای زاهد، دنیا و دین هر دو را فراموش کن.
هوش مصنوعی: هر کسی قابلیت رسیدن به مقام والا را ندارد، و فقط برخی افراد هستند که میتوانند به درجهای از بزرگی و اهمیت برسند.
هوش مصنوعی: نه هر گوشی میتواند به اسرار و رازها دسترسی پیدا کند، تا زمانی که نام بزرگ و مهمی در آن نقش بسته شده باشد.
هوش مصنوعی: هر سنگ قیمتی جایی مناسب و شایسته برای خود دارد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که بتوانی برای بهبود اخلاق خود انجام دهی، انجام بده؛ زیرا که سختی و تنگدستی زهر به حساب میآید و خوبی و خوشی، به مانند دارویی برای درمان آن است.
هوش مصنوعی: خود را محدود نکن، زیرا در دنیای بزرگ و وسیع احتمالهای زیادی وجود دارد. در دل هر پردهای، امید و آرزوهای بسیاری نهفته است.
هوش مصنوعی: هیچکس از بیرون به دانش واقعی دسترسی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
به راه اندر نه خسبی نه نشینی
ز پشت باره شهرو را ببینی
که طفلیْ خرد با آن نازنینی
کند در کار از اینسان خردهبینی
ور از شهزاده خواهی همنشینی
زمانی نیز روی او نه بینی
دلا تا نازکی و نازنینی
برو که نازنینان را نبینی
در این رنگی دلا تا تو بلنگی
نیابی در چنان تا تو چنینی
در آیینه نبینی روی خوبان
[...]
سزد گر نیکویی در من ببینی
که خودکام و جوان و نازنینی
به گاه خنده چون دندان نمایی
مرا اندر میان چشم شینی
مسلمان دیدمت، زان دل سپردم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.