چو جای داد بود پادشاه دادگری
چو جای نام بود شهریار ناموری
یمین دولت و ملکی امین ملت و دین
ز ذوالجلال به رحمت زمانه را نظری
به قوت فلکی و به افسر ملکی
به سیرت ملکی و به صورت بشری
فواید سخنی و نوادر خردی
طبایع ادبی و جواهر هنری
خدایگانی نفس و تو اندر او عقلی
بزرگواری چشم و تو اندر او بصری
میان صد حشر اندر به فضل تنهایی
وگرچه تنها باشی ز فضل با حشری
فلک ز همت عالیت کمترین اثر است
ترا که یارد گفتن که تو ازو اثری
ترا ز حادثه ها دین و داد تو سپرست
ز بهر آنکه تو مر دین و داد را سپری
برنح تن بسپارند و گنج را سپرند
تو باز گنج سپاری و آفرین سپری
چو کار بزم سگالی مؤلف جودی
چو کار رزم سگالی مصوّر ظفری
اگر سپهری باری سپهر منتخبی
وگر جهانی باری جهان مختصری
سپهر عالم سعدست و نحس و نفع و ضرر
تو آن سعادت بی نحس و نفع بی ضرری
گیاه هند همه عود گشت و دارو گشت
ز بهر آنکه تو هر سال اندرو گذری
وزان شرف که ترا بندگان ترکانند
بترک مشک دهد ناف آهوی تتری
ز ابر جود بآبست و از تو جود بزر
اگرچه ابر کریم است ازو کریمتری
چنانکه نام تو بدرخشد از تخلص تو
ز باختر ندرخشد ستارۀ سحری
تو مر زدودن زنگار جهل را علمی
تو باز داشتن قحط سال را مطری
تو سیم بر کف زایر نهی که پر خطرست
زمانه زیر زمین در نهد ز بیخبری
ببزمگه خبر خویش را کنی عینی
برزمگاه کنی عین خویش را خبری
اگر بحکم روان گویمت قضائی تو
وگر بقدر بلندت نگه کنم قدری
بجاه عالی و ملک اندرون سلیمانی
چنان کزو بشنودم تو هم بر آن اثری
جدا شود ز تن آن سر که گردد از تو جدا
بری شود ز حق آن دل که گردد از تو بری
ز فضل بر سفری دایم ار چه در حضری
ز ملک در حضری دایم ار چه بر سفری
نه جز بجود شتابی نه جز بدین کوشی
نه جز بفضل گرایی نه جز بحق نگری
شجاع بی حذری و امیر بی خللی
سوار بی بدلی و کریم بی مگری
ز لفظ پر لطفی و ز فضل پر طرفی
ز راستی خردی در معاشرت شکری
بپای تو نرسد هیچ سرو گرچه بلند
جز از خدای تو از هر چه هست بر زبری
فرو ستردی از دین نشان بدعت را
ز کعبه هم رقم قرمطی فرو ستری
همیشه تا نشود شمس با قمر یکسان
بیک روش نرود سال شمسی و قمری
سپه کشی و ملک باشی و عطا پاشی
جهان گشایی و دشمن کشی و نوش خوری
سرا و باغ تو آراسته بسرو بلند
چو سرو کاشغری و چو سرو غاتفری
خدای یار تو باد و جهان بکام تو باد
که صورت همه خیری و عالم صوری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر در ستایش پادشاهی با دادگری و فضائل اوست. شاعر صفات برجستهی پادشاه را توصیف میکند و به صفاتی نظیر بزرگواری، دانش، شجاعت و بخشندگی اشاره میکند. او از پادشاه به عنوان کسی یاد میکند که بر حق و انصاف پایبند است و در ادارهی امور جامعه به خدمتگزاری میپردازد. همچنین، توصیفهایی از طبیعت و عالم وجود به تصویر کشیده میشود و اینکه این پادشاه با وجود قدرت و شکوهش، از صفات اخلاقی و انسانی دور نمیشود. شاعر در انتها به نیروی مثبت پادشاه اشاره میکند و دعا میکند که خداوند همیشه یار او باشد و دنیا بر وفق مرادش باشد.
هوش مصنوعی: وقتی که پادشاهی که دادگر است در جایی وجود داشته باشد، آنجا بهعنوان مکان عدالت شناخته میشود و همچنین وقتی که شهریاری با نام نیکو باشد، آنجا به عنوان مکانی مشهور و معتبر شناخته خواهد شد.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به صفات خوب و برجسته یک پادشاه اشاره میکند که هم برای کشور و ملت خود مفید است و هم به اصول و ارزشهای دینی پایبند است. او دلسوز و مهربان است و امیدوار است که دوران او تحت نظر و حمایت خداوند قرار گیرد تا در سایهی این رحمت، جامعه به سعادت و کامیابی برسد.
هوش مصنوعی: با قدرت آسمانی و با علم ملکی، با بصیرتی از نوع ملک و با ظاهری انسانی.
هوش مصنوعی: سخن گفتن و بیان اندیشهها، به ویژه وقتی از زوایای نو و خلاقانه باشد، مزایای زیادی دارد. هنر و ذوق ادبی میتواند مانند جواهرات باارزش باشد که زینتبخش زندگی ما میشوند.
هوش مصنوعی: جان و دل انسان به خداوند متصل است و در این ارتباط، عقل و درک و بینش نیز از او نشأت میگیرد. در واقع، وجود عقل و بینایی در انسان نتیجه حضور خدایی است که در وجود اوست.
هوش مصنوعی: در میان جمعیت بسیار، نعمت تنهایی قابل توجه است و حتی اگر تنها باشی، این نعمت میتواند تو را از برکات و خوبیها بهرهمند کند.
هوش مصنوعی: آسمان به دلیل تلاش و اراده بالای تو، کمترین نشانهای از خود به جای گذاشته است. به راستی، چه کسی میتواند بگوید تو از آن تأثیرپذیری؟
هوش مصنوعی: تو با ایمان و قابلیتهای اخلاقیات از خودت محافظت میکنی، زیرا تو خود مرزبان دین و عدالت هستی.
هوش مصنوعی: آدمی تن خود را فدای دنیا و دارایی میکند، اما تو همواره گنج و ثروت را به جان و زندگیات ترجیح میدهی و این کار ستودنی است.
هوش مصنوعی: اگر کار جشن و شادی مانند کار یک نویسنده در برگزاری محفل باشد، پس کار جنگ و نبرد نیز همانند کار یک تصویرگر در نمایش پیروزی است.
هوش مصنوعی: اگر آسمانی وجود دارد که برگزیده و خاص باشد، و اگر جهانی وجود دارد که تنها بخشی از آن را در نظر بگیریم، باز هم همه چیز در نظر من زیباست.
هوش مصنوعی: این نقطه از عالم، سرشار از خوبیها و بدیهاست، اما سعادت واقعی این است که از هر نوع بدی و ضرر به دور باشی و تنها از خوبیها و نفعها بهرهمند گردی.
هوش مصنوعی: تمام گیاهان هندی به خاطر تو در حال تبدیل شدن به عود و دارو هستند، زیرا تو هر سال بر روی آنها عبور میکنی.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که به خاطر شرافتی که داری، کسانی که به تو خدمت میکنند، مانند ترکان هستند و به تو چیز با ارزشی مانند مشک میدهند که نشاندهنده زیبایی و لطافت آهوی ویژهای است.
هوش مصنوعی: از لطف و بخشش تو، دروس آب و بارش ابر به وجود آمده است. اگرچه ابر نیز بخشنده و سخاوتمند است، اما فضائل تو از آن بیشتر و با ارزشتر است.
هوش مصنوعی: نام تو به قدری درخشان است که هیچ ستارهای در آسمان صبحگاه به اندازه آن نمیدرخشد.
هوش مصنوعی: تو با علم و دانش خود، جهل و نادانی را از بین میبری و همچنان که باران رحمت جلوی خشکسالی و کمبود نعمت را میگیرد، در این راه تلاش میکنی.
هوش مصنوعی: ای زایر، تو که به زیبایی خود را آرایش کردهای، باید مراقب باشی چون زمانه پر از خطر است و در زیر زمین، رازهای پنهانی وجود دارد که از آنها بیخبری.
هوش مصنوعی: اگر خبر خود را در دل بگنجانی، آنگاه میتوانی در میدان زندگی خود را بهتر بشناسی و با یقین به حقیقت وجود خویش دست یابی.
هوش مصنوعی: اگر بگویم که تو بر اساس روح و روان خود تصمیم میگیری، شاید اگر قد و قامتت را در نظر بگیرم، بتوانم به قدری از آن متوجه شوم.
هوش مصنوعی: به خاطر مقام بلند و حکومتی که در دل سلیمان وجود دارد، به گونهای که من از او شنیدهام، تو نیز باید تأثیری از آن داشته باشی.
هوش مصنوعی: هر دلی که از تو فاصله بگیرد و از تو جدا شود، از حقیقت و معنای زندگی نیز فاصله میگیرد و از آن بریده میشود. همچنین، سر و جسمی که از تو جدا شود، از حقیقت و وجود اصلی خود نیز دور میشود.
هوش مصنوعی: با وجود سفر دائم و در حال حرکت بودن، فضل و لطف الهی همیشه شامل حال انسان است. همچنین اگر در کام جایی ثابت و آرام باشیم، باز هم این نعمت از ما دور نخواهد بود.
هوش مصنوعی: هیچ تلاشی جز حضور در وجود واقعی نیست، نه تلاشی از روی کوشش و کوشش بیهوده، نه تلاشی از روی فضیلتطلبی و نه نگریستن به حق و حقیقت.
هوش مصنوعی: شجاعی که هیچ ترسی ندارد و مدیری که هیچ نقصی ندارد، سواری که بینظیر است و انسانی با سخاوت که هرگز دلسرد نمیشود.
هوش مصنوعی: از کلمات زیبا و دلنشین و از فضل و دانش زیاد، به خاطر صداقت و خردمندی در دوستی و معاشرت، باید سپاسگزاری کرد.
هوش مصنوعی: هیچ سروی به پای تو نمیرسد، حتی اگر بسیار بلند باشد، زیرا فقط خدا میتواند بر هر چیزی برتری تو را درک کند.
هوش مصنوعی: تو بدعت را از دین پاک کردی و حتی نشانههای آن را از کعبه نیز زدودی، همچون علامتهای قرمطی که محو شدند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که خورشید و ماه به یک اندازه و یک شکل نشوند، سال خورشیدی و قمری به یک روش پیش نمیرود.
هوش مصنوعی: در زندگی، سفر به دور دنیا و فتح سرزمینها، همانا قدرت و مقام را به دست آوردن و بخشش و سخاوت کردن، در کنار شجاعت و از بین بردن دشمنان و لذت بردن از زندگی، از ویژگیهای برجستهای است که انسان میتواند به آن دست یابد.
هوش مصنوعی: تو باغ و خانهات را به زیبایی زینت دادهای، مانند سروهای بلند و زیبای کاشغر و غاتفر.
هوش مصنوعی: باشد که خداوند یار و یاور تو باشد و دنیا بر وفق مرادت قرار گیرد، زیرا تو نماینده تمامی خوبیها و زیباییهای عالم هستی هستی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ایا شکسته سر زلف ترک کاشغری
شکنج تو علم پرنیان شوشتری
بزیر دامنت اندر بنفشه بینم و تو
بنفشه را سپری یا بنفشه را سپری
چنان مسیر اگر پیش او سپر شده ای
[...]
ایا همیشه به نوروز سوی هر شجری
تو ناپدید و پدید از تو بر شجر اثری
توی که جز تو نپنداشت با بصارت خویش
عفیفه مریم مر پور خویش را پدری
به تو نداد کسی مال و متهم تو بوی
[...]
پریرخی که ز شرمش نهان شدست پری
پری مثال نهان گشت و شد ز مهر بری
عیان بدیده گر او را نبینی آن نه عجب
که گر پریست چنین آمدست رسم پری
گر آبگینه پری را ببیندی بدرست
[...]
بخد و قد تو ای شهره ترک کاشغری
خجل شدند گل سرخ سرو غاتفری
ستاره بارم هر شب ز دیده تا بسحر
چو یادم آید از آن سی ستاره سحری
بدخل شوشتر ارزد سه بوسه از لب تو
[...]
اگر به داد بود نام شاه دادگری
وگر به تاج بود فخر شاه تاجوری
چو روز بزم بود آفتابِ با قدحی
چو روز رزم شود آسمان با کمری
فلک نیی و به قدر بلند چون فلکی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.