یک گلیم، اما به رتبت چون خُم و پیمانه‌ایم
مختلف در رنگ و بوییم ارچه از یک دانه‌ایم
سر معبودیم و با شرک خفی هم‌پرده‌ایم
روح مسجودیم و با نَفْسِ دنی هم خانه‌ایم
طبع معشوقی و لاف عاشقی از ما خطاست
طعمه ناریم گر شمعیم اگر پروانه‌ایم
گنج در ویرانه باید کرد پیدا ای عجب
بوالعجب‌تر این که خود گنجیم و خود ویرانه‌ایم
قفل‌ها از ما گشاید فتح‌ها از ما شود
هرکجا تقدیر مفتاح است ما دندانه‌ایم
کاشف نیت چو شکل قرعه ده نقطه‌ایم
رهزن باطن چو فال سبحه صد دانه‌ایم
با بد و نیک ارچه یک‌روییم همچون آینه
در صلاح کار در هم صد زبان چون شانهایم
گر پریشانیم عطر سنبل آشفته‌ایم
ور سیه‌کاریم کحل نرگس مستانه‌ایم
آمدیم از علم در تقریر و سرگردان شدیم
زانکه چشم دهر در خوابست و ما افسانه‌ایم
در طریق بردباری گر «نظیری» عاجزیم
شکر لله در ره وارستگی مردانه‌ایم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به بررسی هویت و مفهوم وجود انسانی می‌پردازد. او به تشبیه انسان‌ها به گلیم، اشاره می‌کند که با وجود تفاوت در رنگ و بو، از یک اصل واحد هستند. سپس به تضادهای وجودی اشاره می‌کند، از جمله وجود معبود و شرک در دل‌ها، یا همزیستی روح انسانی با دنیای مادی. شاعر به عشق و عاشقی نیز می‌پردازد و بیان می‌کند که در حقیقت، هر یک از ما خود گنجی هستیم که در ویرانی زندگی‌مان مخفی شده‌ایم.
او به توانایی‌های انسانی در فتح قفل‌ها و مشکلات اشاره می‌کند و می‌گوید که تقدیر در دست ماست. همچنین، به وحدت در وجود انسان‌ها با وجود بدی و نیکویی اشاره می‌کند و آن را به شکل آینه‌ای تشبیه می‌کند که هر دو جنبه را نمایان می‌کند. در نهایت، شاعر با اشاره به چالش‌های علمی و روحی انسان، به دستیابی به وارستگی و صبر تأکید دارد و بر این نکته تأکید می‌کند که این قدرت و هویت حقیقی ماست.
هوش مصنوعی: ما مانند یک گلیم هستیم که هرچند از یک جنس و دانه تولید شده‌ایم، اما در رنگ و عطرمان متفاوتیم.
هوش مصنوعی: ما در نزد معبود خود هستیم و با خفی‌ترین شکل شرک در قالب پنهانی قرار داریم. روح ما در مقام پرستش است و در عین حال با نفس دنیوی خود در یک جا زندگی می‌کنیم.
هوش مصنوعی: ما به خاطر ویژگی‌های خودمان و صحبت‌های عاشقانه‌مان مقصر هستیم. اگر ما شمع هستیم، نباید انتظار داشته باشیم که دیگران پروانه‌وار دورمان بچرخند و از ما تغذیه کنند.
هوش مصنوعی: در میان خرابه‌ها باید گنج را جستجو کرد. جالب‌تر اینکه خود ما به نوعی گنج هستیم در حالی که در درون‌مان ویرانی نیز وجود دارد.
هوش مصنوعی: قفل‌ها به دست ما باز می‌شوند و پیروزی‌ها نیز به ما تعلق دارد. در هر جایی که سرنوشت کلید دارد، ما دندانه‌ی آن کلید هستیم.
هوش مصنوعی: اگر کسی نیت و راز دل ما را ببیند، در واقع ما به مانند دانه‌های تسبیح هستیم که در ظاهر کنار هم قرار گرفته‌ایم، ولی در باطن، هر کدام داستان و تفکری متفاوت داریم.
هوش مصنوعی: ما با خوبی و بدی هر دو رو به رو هستیم و مانند آینه‌ای هستیم که در کارهای نیک، در همدلی و اتحاد، صدای یکدیگر را منعکس می‌کند و به هماهنگی می‌رسد.
هوش مصنوعی: اگر حال ما آشفته است، به خاطر عطر خوش سنبل است و اگر حالتی ناپسند داریم، به خاطر زیبایی کحل نرگس است که ما را مست کرده است.
هوش مصنوعی: ما به علم و دانش روی آوردیم و در بیان آن گیج و سردرگم شدیم، زیرا زمانه غافل است و ما تنها یک داستان و افسانه‌ای بیش نیستیم.
هوش مصنوعی: در مسیر صبر و شکیبایی اگر ما همانند «نظیری» ناتوان هستیم، باید شکر خدا را به خاطر راهی که در آن به مردانگی و استقامت رسیده‌ایم، به جا آوریم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نی غلط گفتم که اینجاعاشق و معشوق اوست
گرچه ما از عشق او اندر جهان افسانه‌ایم
ما که‌ایم؟ ازما چه آید؟ تا نپنداری که ما
روی او را آینه،یا زلف او را شانهایم
ساقیا می ده که ما دردی کش میخانه‌ایم
با خرابات آشناییم از خرد بیگانه‌ایم
خویشتن سوزیم و جان بر سر نهاده شمع‌وار
هر کجا در مجلسی شمعیست ما پروانه‌ایم
اهل دانش را در این گفتار با ما کار نیست
[...]
ما مرید پیر دیر و ساکن میخانه‌ایم
همدم دُردی‌کشان و ساغر و پیمانه‌ایم
تا می صاف است و وصل یار و کنج میکده
بی‌نیاز از خانقاه و کعبه و بتخانه‌ایم
تا از روی شمع رخسار تجلی تاب دوست
[...]
در دل است آن کس که از نادیدنش دیوانه‌ایم
آن که ما را دربه‌در دارد به او هم‌خانه‌ایم
بی‌تکلف یار خود را تنگ در بر می‌کشد
ما در آیین محبت امت پروانه‌ایم
نیمه هشیاریم و یک نیم دگر مستانه‌ایم
لطفی ای ساقی که ما محتاج یک پیمانه‌ایم
بیم رسوایی مده ای شیخ ما را بعد از این
سال‌ها شد ما به رندی در جهان افسانه‌ایم
عقل اگر با ما بود از عهد دیرین آشنا
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.