آه از این زشتان که مه‌رو می‌نمایند از نقاب
از درون‌سو کاه‌تاب و از برون‌سو ماهتاب
چنگ دجال از درون و رنگ ابدال از برون
دام دزدان در ضمیر و رمز شاهان در خطاب
عاشق چادر مباش و خر مران در آب و گل
تا نمانی ز آب و گل مانند خر اندر خلاب
چون به سگ نان افکنی، سگ بو کند آنگه خورد
سگ نه‌ای، شیری، چه باشد بهر نان چندین شتاب؟
در هر آن مردار بینی رنگکی گویی که جان
جان کجا رنگ از کجا؟ جان را بجو، جان را بیاب
تو سؤال و حاجتی، دلبر جواب هر سؤال
چون جواب آید فنا گردد سؤال اندر جواب
از خطابش هست گشتی چون شراب از سعی آب
وز شرابش نیست گشتی همچو آب اندر شراب
او ز نازش سر کشیده همچو آتش در فروغ
تو ز خجلت سر فکنده چون خطا پیش صواب
گر خزان غارتی مر باغ را بی‌برگ کرد
عدل سلطان بهار آمد برای فتح باب
برگها چون نامه‌ها بر وی نبشته خط سبز
شرح آن خطها بجو از عنده‌ُ ام‌الکتاب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیبایی و زشتی می‌پردازد و انتقادی به سطوح مختلف زندگی اجتماعی و انسانی دارد. شاعر به تضاد میان ظاهر و باطن اشاره می‌کند و از افراد زشت‌رو که چهره‌ای زیبا از خود نشان می‌دهند، انتقاد می‌کند. او بر اهمیت شناخت حقیقت درونی و خودسازی تأکید می‌کند و از پیروی از ظواهر warns می‌دهد. تصویرهایی مانند سگ و شیر برای نشان دادن تضاد درون و برون به کار رفته‌اند، و شاعر در نهایت به این نکته می‌رسد که حقیقت و دانش واقعی تنها از دلبر و عشق حاصل می‌شود و فقط در درک عمیق زندگی قابل دستیابی است.
هوش مصنوعی: به آه و افسوس از این افراد ناپسند که با ظاهری زیبا و دلربا به نظر می‌رسند، اما درونشان خالی و بی‌ارزش است. از بیرون مانند ماه شکوفا و روشن به نظر می‌رسند، ولی در واقعیت، چیزی جز ضعف و فقر ندارند.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که سخن از دوگانگی و تضاد درونی و بیرونی انسان‌هاست. چنگی که در دل نهاده شده، نشانی از واقعیت‌های پنهان و غامض است، در حالی که رنگی که از بیرون دیده می‌شود، می‌تواند فریبی برای دیگران باشد. همچنین، در این وضعیت، افراد می‌توانند در دام شیادان بیفتند و از طرف دیگر، اسرار و معانی عمیق در سخن‌گویی وجود دارند که تنها به گروهی خاص منتقل می‌شوند. به این ترتیب، نه تنها انسان‌ها در معرض فریب و دام قرار دارند، بلکه در گفتارشان نیز ممکن است معانی عمیق و نامشهودی نهفته باشد.
هوش مصنوعی: عاشق ظواهر و شکل و شمایل دنیا نباش و خودت را به چیزهای بی‌اهمیت مشغول نکن؛ زیرا این کار تو را به حالت‌های بی‌فایده و ناپایدار می‌کشاند.
هوش مصنوعی: وقتی نان را به سگ می‌دهی، او بلافاصله بوی آن را می‌کشد و سپس می‌خورد. تو نه شیر هستی و نه شخص بزرگی، پس چرا اینقدر برای نان تلاش می‌کنی؟
هوش مصنوعی: هر زمان که چیزی مرده و بی‌جان می‌بینی، گویی که روح از کجا آمده و رنگ از کجا گرفته است. به دنبال روح باش و آن را پیدا کن.
هوش مصنوعی: تو خود نیاز و سوال منی، و محبوب من به تمام سؤال‌ها جواب می‌دهد. وقتی جواب به سوال برسد، خود سوال در جواب محو می‌شود.
هوش مصنوعی: از صحبت دیرین او، چنان شیدا و سرمست شدی که مانند شراب از زلالی و تازگی لبریز گشتی. اما در حقیقت، این شوق و سرمستی که حس می‌کنی، ناشی از خود شراب نیست، بلکه همانند آب در دل شراب است.
هوش مصنوعی: او از ناز و دلربایی‌اش به گونه‌ای رفتار می‌کند که همچون آتش در درخشندگی‌اش جلوه‌گر است و از شرم و خجالت، سرش را پایین انداخته، مانند کسی که به خاطر خطایی که کرده است، در مقابل حقیقت و درستی سر فرود می‌آورد.
هوش مصنوعی: اگر پاییز با خشمی بی‌رحمانه درختان باغ را بدون برگ کرد، به خاطر عدالت بهار به عرصه آمده تا در را برای زندگی و زیبایی دوباره باز کند.
هوش مصنوعی: برگها مانند نامه‌هایی هستند که نوشته‌هایی بر روی آنها وجود دارد. برای فهمیدن محتوای این نوشته‌ها، به منبع اصلی و جاودانه‌اش مراجعه کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
شهریار دادگستر خسرو مالک رقاب
آنکه دریا هست پیش دست احسانش سراب
آسمان جود گشت و جود ماه آسمان
آفتاب ملک گشت و ملک چرخ آفتاب
بنگر اکنون با خداوند جهان شاه زمین
[...]
تا ببردی از دل و از چشم من آرام و خواب
گه ز دل در آتش تیزم گه از چشم اندر آب
عشق تو باچار چیزم یار دارد هشت چیز
مرمرا هر ساعتی زین غم جگر گردد کباب
با رخم زر و زریر و با دلم گرم و زحیر
[...]
مهترا ، هر چند شعرم زان هر شاعر بهست
تا توانستم نکردم من ز شعری اکتساب
قصد آن دارم که دامن در چنم زین روز بد
روز خوب خویش جویم بر ستوری چون عقاب
تا همی خوانم کتاب و تا همی جویم شراب
[...]
سر و بالایی که دارد بر سر گل مشک ناب
آفت دل‌هاست و اندر دیده‌ام چون آفتاب
روی رنگینش چو ماه تافته بالای سرو
زلف مشکینش چو مشک تافته بر ماهتاب
صبر از آن خواهم همی تا عشق او پوشم به صبر
[...]
ای بیان جود تو بر کاغذ روز سپید
نقش کرده خامه قدرت به زر آفتاب
هر کجا کلک تو شد بر صفحه کاغذ روان
تیغ هندی را نماند با نفاذش هیچ تاب
در هوایت هر که چون کاغذ دوروئی پیشه کرد
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.