روی او فتوی دهد کز کعبه بر بتخانه زن
زلف او دعوی کند کاینک رسن بازی رسن
عقل گوید گوهرم گوهر شکستن شرط نیست
عشق گوید سنگ ما بستان و بر گوهر بزن
سنگ ما گوهر شکست و حیف هم بر سنگ ماست
حیف هم بر روح باشد گر شدش قربان بدن
این نه بس دل را که دلبر دست در خونش کند
این نه بس بت را که باشد چون خلیلش بت شکن
هر که را جست او به رحمت وارهید از جست و جو
هر که را گفت آن مایی وارهید از ما و من
آن لبی کانگشت خود لیسید روزی زان عسل
وصف آن لب را چه گویم کان نگنجد در دهن
هر که صحرایی بود ایمن بود از زلزله
هر که دریایی بود کی غم خورد از جامه کن
کی سلیمان را زیان شد گر شد او ماهی فروش
اهرمن گر ملک بستد اهرمن بد اهرمن
گر بشد انگشتری انگشت او انگشتری است
پرده بود انگشتری کای چشم بد بر وی مزن
چشم بد خود را خورد خود ماه ما زان فارغ است
شمع کی بدنام شد گر نور او بستد لگن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی عشق و عقل میپردازد و تضاد میان این دو مفهوم را نشان میدهد. شاعر به این نکته اشاره میکند که عشق میتواند انسان را به کارهایی وادار کند که عقل نمیتواند بپذیرد. او از شکست گوهر به وسیله سنگ سخن میگوید و بر این باور است که عشق، حتی در سختیها، ارزشمند است. همچنین اشاراتی به بتها و بتشکنان دارد و به این معنا اشاره میکند که عشق میتواند انسان را از خودخواهیها رها کند. در نهایت، شاعر به قدرت عشق و روح اشاره میکند و میگوید که ذاتیتر از عشق نمیتواند وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: تمایلات و زیباییهای او بهقدری قوی و جذاب است که گویی هر چیزی را تحت تأثیر قرار میدهد. او میتواند از کعبه به معبدی برود و با زلفهایش، مثل طنابی بازی کند که همه را به خود جذب میکند.
هوش مصنوعی: عقل میگوید که من ارزشمندی را نمیشکنم و این کار درست نیست، اما عشق میگوید که از سنگ خود بگذرم و آن را به گوهر بزنم.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به تضعیف ارزش و زیباییهای انسانی اشاره دارد. میتوان گفت که با وجود این که سنگ (حالت سخت و بیروح) ممکن است به گوهری تبدیل شود، اما این تبدیل شدن همچنان برای سنگ حسرتآور است. در نهایت، اگر روح انسانی به قربانی کردن بدن خود بپردازد، این نیز نشانی از افسوس و ندامت است. به طور کلی، موضوع این بیت به تأمل در مورد ارزشهای وجودی و پیوند آنها با جنبههای مادی و معنوی زندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: این به معنای این است که این موضوع فقط به دل و عاشق تعلق ندارد، بلکه محبوب نیز میتواند به راحتی دل را بشکند. همچنین، این فقط به معشوق مربوط نمیشود، بلکه او باید مانند خلیل (ابراهیم) که بتها را میشکند، عمل کند.
هوش مصنوعی: هر کسی که به دنبال رحمت باشد، از جستوجو آزاد میشود و هر کس که بگوید ما همان هستیم، از وابستگی به خود و دیگران رها میشود.
هوش مصنوعی: روزی آن لب زیبا را که مثل انگشت خود شیرین است، میلیسید. حالا درباره عسل بگویم که توصیف آن لب را نمیتوانم بیان کنم، زیرا آنقدر شیرین و دلپذیر است که هیچ کلمهای قادر به وصفش نیست.
هوش مصنوعی: هر کسی که در دشت و بیابان زندگی کند، از زلزله در امان است و کسی که در دریا زندگی میکند، نگران آسیبدیدگی لباسش نیست.
هوش مصنوعی: آیا سلیمان زیانی میبیند اگر به شغل ماهیفروشی مشغول شود؟ حتی اگر قدرت و سلطنتش را به اهرمن بدهد، او به ضرر نخواهد افتاد.
هوش مصنوعی: اگر انگشتر از دست او بیفتد، خود انگشت او هم انگشتری است. آنچه مانع از این میشود که نگاه بد به او بیفتد، مانند پردهای عمل میکند. پس ای چشم، نگاه بد به او نکن.
هوش مصنوعی: چشم زخم و حسادت دیگران نمیتواند به ماه ما آسیبی برساند، زیرا شمع هرگز به خاطر نورش بدنام نمیشود حتی اگر از آن نور چیزی کم شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
شاه گیتی خسرو لشکرکش لشکرشکن
سایهٔ یزدان شه کشور ده کشورسِتان
ای دننده همچو دن کرده رخان از خون دن
خون دن خونت بخواهد ریخت گرد دن مدن
همچو نخچیران دنیدی، سوی دانش دن کنون
نیک دان باید همیت اکنون شدن ای نیک دن
راه زد بر تو جهان و برد فر و زیب تو
[...]
سوسن و سنبل نمود از زلف و عارض یار من
سنبلی بس با بلا و سوسنی بس با فتن
سوسن از سیم پلید و سنبل از مشک سیاه
در پلیدی صد ملاحت ، در سیاهی صدشکن
نوروزیب از روی و قد او همی خواهند دام
[...]
ای نهاده بر میان فرق جان خویشتن
جسم ما زنده به جان و جان تو زنده به تن
هر زمان روح تو لختی از بدن کمتر کند
گویی اندر روح تو مضمر همیگردد بدن
گر نیی کوکب، چرا پیدا نگردی جز به شب
[...]
ای سهی سرو روان از تو بهشت آئین چمن
روی تو ماهست و گرد ماه از انجم انجمن
مشک داری بر شقایق ورد داری بر عقیق
سرو داری بر گل و شمشاد داری بر سمن
از نسیم زلف تو همچون شمن گردد صنم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.