بود شخصی مفلسی بی خان و مان
مانده در زندان و بند بی امان
لقمهٔ زندانیان خوردی گزاف
بر دل خلق از طمع چون کوه قاف
زهره نه کس را که لقمهٔ نان خورد
زانک آن لقمه‌ربا گاوش برد
هر که دور از دعوت رحمان بود
او گداچشمست اگر سلطان بود
مر مروت را نهاده زیر پا
گشته زندان دوزخی زان نان‌ربا
گر گریزی بر امید راحتی
زان طرف هم پیشت آید آفتی
هیچ کنجی بی دد و بی دام نیست
جز بخلوتگاه حق آرام نیست
کنج زندان جهان ناگزیر
نیست بی پامزد و بی دق الحصیر
والله ار سوراخ موشی در روی
مبتلای گربه چنگالی شوی
آدمی را فربهی هست از خیال
گر خیالاتش بود صاحب‌جمال
ور خیالاتش نماید ناخوشی
می‌گدازد همچو موم از آتشی
در میان مار و کزدم گر ترا
با خیالات خوشان دارد خدا
مار و کزدم مر ترا مونس بود
کان خیالت کیمیای مس بود
صبر شیرین از خیال خوش شدست
کان خیالات فرج پیش آمدست
آن فرج آید ز ایمان در ضمیر
ضعف ایمان ناامیدی و زحیر
صبر از ایمان بیابد سر کله
حیث لا صبر فلا ایمان له
گفت پیغامبر خداش ایمان نداد
هر که را صبری نباشد در نهاد
آن یکی در چشم تو باشد چو مار
هم وی اندر چشم آن دیگر نگار
زانک در چشمت خیال کفر اوست
وان خیال مؤمنی در چشم دوست
کاندرین یک شخص هر دو فعل هست
گاه ماهی باشد او و گاه شست
نیم او مؤمن بود نیمیش گبر
نیم او حرص‌آوری نیمیش صبر
گفت یزدانت فمنکم مؤمن
باز منکم کافر گبر کهن
همچو گاوی نیمهٔ چپش سیاه
نیمهٔ دیگر سپید همچو ماه
هر که این نیمه ببیند رد کند
هر که آن نیمه ببیند کد کند
یوسف اندر چشم اخوان چون ستور
هم وی اندر چشم یعقوبی چو حور
از خیال بد مرورا زشت دید
چشم فرع و چشم اصلی ناپدید
چشم ظاهر سایهٔ آن چشم دان
هرچه آن بیند بگردد این بدان
تو مکانی اصل تو در لامکان
این دکان بر بند و بگشا آن دکان
شش جهت مگریز زیرا در جهات
ششدره‌ست و ششدره ماتست مات
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر داستان فردی مفلسی را روایت می‌کند که در شرایطی سخت و زندان‌زده به سر می‌برد. او به طمع خود و لقمه‌های حرامی که از دیگر زندانیان می‌گیرد اشاره می‌کند و می‌گوید که این عمل باعث ایجاد مشکلاتی برای او و دیگران می‌شود. شاعر تأکید می‌کند که هر کس از دعوت الهی دور باشد، حتی اگر سلطانی باشد، در واقع در بند فقر و نکبت است. در ادامه، بر اهمیت ایمان و صبر تأکید می‌کند و می‌گوید که در میان مشکلات، تنها با ایمان و صبر می‌توان به آرامش رسید.
شاعر همچنین به طبیعت انسان و دوگانگی‌های او اشاره دارد؛ اینکه در آدمی هم بعدهای نیک و هم زشت وجود دارد. او به مثال گاوی که نیمه‌ای سیاه و نیمه‌ای سپید دارد اشاره می‌کند که نشان‌دهنده تضاد درونی انسان‌هاست. در نهایت، بر این نکته تأکید می‌شود که انسان باید به عمق وجود خود بپردازد و به خیال‌ها و وابستگی‌های دنیوی توجه نکند تا به درک بهتری از حقیقت و آرامش درونی برسد.
هوش مصنوعی: شخصی فقیر و بی‌خانمان در زندان و تحت فشار و سختی زندگی می‌کرد.
هوش مصنوعی: شما به راحتی و بدون تفکر به دیگران آسیب رسانده‌اید، درست همان‌طور که کوهی بزرگ و دور به نظر می‌رسد، اما از دل مردم انتظار دارید به خاطر طمع شما به جان‌تان بیفتند.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس جرأت نکرده که لقمه‌ای نان بخورد، زیرا آن لقمه‌ربا باعث شد که گاوش را ببرد.
هوش مصنوعی: هر کسی که از دعوت و بخشش خداوند دور باشد، در واقع به سان درویشی است که اگرچه ممکن است ظاهراً سلطنت و مقام داشته باشد، اما از نظر معنوی و روحی فقیر و نیازمند است.
هوش مصنوعی: شخصی که از انسانیت و مروت دست برداشته، در واقع خود را در قید و بند عذاب‌های جهنمی قرار داده است از آنجا که به نان حرام روی آورده است.
هوش مصنوعی: اگر از مشکلی به دنبال آرامش بروی، از طرف دیگر ممکن است به مشکل دیگری برخورد کنی.
هوش مصنوعی: هیچ مکانی خالی از دشمنان و مشکلات نیست، جز در خلوت‌گاه خدا که در آنجا آرامش و سکون وجود دارد.
هوش مصنوعی: در گوشهٔ زندان، زندگی ضروری نیست که بی‌یار و بی‌حالت باشد.
هوش مصنوعی: به خدا قسم، اگر به سوراخ موشی برسی، در حالی که گربه‌ای در حال شکار تو باشد، باید با احتیاط و زیرکی عمل کنی.
هوش مصنوعی: انسان به دلیل خیال و تصوراتی که دارد، گاهی به زیبایی و جذابیت دست پیدا می‌کند؛ به شرطی که این خیالات او واقعاً زیبا و جذاب باشند.
هوش مصنوعی: اگر خیالات و افکارش او را ناراحت کند، مثل موم از گرما ذوب می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر در میان مار و کژدم قرار بگیری و خداوند خیال‌های خوشی به تو بدهد، آرامش و رضایت خاطر پیدا خواهی کرد.
هوش مصنوعی: مار و زهرش، برای من به مانند یار و مونس است، چراکه خاطره‌ات برایم ارزشمند و گرانبهاست.
هوش مصنوعی: صبر به خوبی و شیرینی خود از امید به آینده روشن نشأت می‌گیرد؛ زیرا این امید به فرجی بزرگ نزدیک شده است.
هوش مصنوعی: فرجی که در انتظار آن هستیم، به خاطر ایمان و باور در دل‌ها به وجود می‌آید و از ناامیدی و ضعف ایمان دور خواهد بود.
هوش مصنوعی: صبر و تحمل از ایمان به دست می‌آید و اگر کسی صبر نداشته باشد، نشانی از ایمان در او وجود ندارد.
هوش مصنوعی: پیامبر خدا گفت که کسی که در درون خود صبر نداشته باشد، به او ایمان نمی‌آورد.
هوش مصنوعی: یک نفر ممکن است در چشم تو مانند یک مار به نظر برسد، اما او در چشم کسی دیگر معشوق و زیبا است.
هوش مصنوعی: چشم تو پر از تصورات و افکار نادرست در مورد اوست، در حالی که در چشم دوست، تصور و تصدیق از ایمان و درستکاری او وجود دارد.
هوش مصنوعی: در اینجا صحبت از فردی است که در موقعیت‌های مختلف، ویژگی‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهد. گاهی می‌تواند با ظرافت و زیبایی مانند ماهی باشد و در مواقع دیگر، به شکل و حالت سخت و محکم همانند شست دست. به این ترتیب، او هم می‌تواند لطیف و هم قوی باشد.
هوش مصنوعی: نیمی از او مومن است و نیمی دیگر از پیروان آیین زرتشتی. بخشی از او دچار حرص و آز است و بخشی دیگر صبر و استقامت دارد.
هوش مصنوعی: اگر بگویی که شما از طرف یزدان (خدا) مؤمن هستید، اما در واقع برخی از شما کافر و بی‌دین هستید، آیا این نشانه‌ای از سرشت کهن شما نیست؟
هوش مصنوعی: شکل و ظاهر شخصی شبیه به گاوی است که نیمی از آن سیاه و نیمهٔ دیگرش سفید مانند ماه می‌باشد.
هوش مصنوعی: هر کسی که نیمه‌ای از واقعیت را ببیند، می‌تواند آن را نادیده بگیرد و رد کند، اما کسی که نیمه دیگر را ببیند، می‌تواند آن را پذیرفته و درک کند.
هوش مصنوعی: یوسف در نظر برادرانش مانند یک اسب است، اما در نظر یعقوب مانند یک حوری زیباست.
هوش مصنوعی: از ترس تصورهای ناپسند، دیدن چهره فرعی زشت است و چهره اصلی دیگر پیدایش نیست.
هوش مصنوعی: چشم ظاهری مانند سایه‌ای از چشم باطنی است؛ هر چیزی که چشم باطن ببیند، این چشم ظاهری هم بر اساس آن تغییر می‌کند.
هوش مصنوعی: تو در جایی واقعی وجود داری که فراتر از مکان‌هاست. در این دنیای مادی، مغازه‌ای را ببند و راهی برای باز کردن دنیای واقعی‌ات پیدا کن.
هوش مصنوعی: در هر شش جهت حرکت نکن، چون در این شش جهت، حقیقتی وجود ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.