اگر مشتاق جانانی مکن جانا گران جانی
در این ره سر نمی ارزد به یک ارزن ز ارزانی
حضیض چاه و اوج جاه با هم هم‌عنان هستند
نمی‌گردد عزیز مصر جز صدیق زندانی
بجو سرچشمۀ حیوان اگر پای طلب داری
که همت خضر را بخشد نجات از طبع حیوانی
به آداب شریعت بند کن دیو طبیعت را
در اقلیم حقیقت چون چنین کردی سلیمانی
اگر مجنون لیلا‌یی ترا آشفتگی باید
نیابی خاطر مجموع را جز در پریشانی
زنی گر تیشۀ مستی به بیخ ریشۀ هستی
توان گفتن که فرهاد لب شیرین دورانی
دُر اشک و عقیق خون بهای بادۀ گلگون
بود سیب زنخدان بهتر از یاقوت رمانی
به دانایی مناز ای دل که آن نقشی بوَد باطل
اگر محصول آن حاصل نباشد غیر نادانی
تو گر سودای گل داری چرا پس در پی خاری
و گر دیوانۀ یاری چرا پس یار دیوانی
به سیرت آدمی گاهی ملک باشد گهی حیوان
نه در هر صورت انسان بود معنای انسانی
اگر طوطی سخن راند که از وی آدمی ماند
ندارد باز همچون مفتقر لطف سخندانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر در مورد عشق و حالاتی است که انسان در جستجوی معشوق خود تجربه می‌کند. شاعر به این نکته اشاره می‌کند که عشق واقعی با خود رنج و زحمت به همراه دارد و ارزشش فراتر از چیزهای مادی است. او به تضادهای زندگی اشاره می‌کند، از جمله اوج و حضیض، و اینکه در زندگی گاهی انسان به حالت حیوانی بازمی‌گردد. در ادامه، شاعر تمثیلی از مرگ و زندگی، دانش و نادانی به کار می‌برد و از انسان می‌خواهد که در پی حقیقت و ارزش واقعی باشد، نه به دنبال چیزهای زودگذر. در نهایت، شاعر بر اهمیت سیرت انسانی و درک عمیق از حقیقت تأکید می‌کند و یادآور می‌شود که صرفاً گفتار بدون عمل و دانش حقیقی، ارزشی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر دلت برای کسی تنگ است، نباید به خاطر او جان خود را به خطر بیندازی. در این مسیر، زندگی با ارزش‌تر از آن است که به خاطر عشق، بهایی کمتر از آنچه که دارد، بپردازی.
هوش مصنوعی: در یک لحظه، در قعر چاه و در اوج مقام و قدرت، ممکن است هر دو با هم در یک مسیر قرار بگیرند. هیچ شخص برجسته‌ای مانند عزیز مصر نمی‌تواند به جای زندانی صادق، آن اعتبار و مقام را بدست آورد.
هوش مصنوعی: اگر طالب حقیقت و کمال هستی، باید به دنبال سرچشمه‌ای بگردی که انسانیت و شرافت را به تو ارزانی دارد و تو را از ویژگی‌های حیوانی رها کند.
هوش مصنوعی: برای اینکه بتوانی بر خواسته‌های طبیعی و نفسانی غلبه کنی و به حقیقت دست یابی، باید به اصول و قوانین دین عمل کنی. وقتی این کار را انجام دهی، مثل سلیمان، قدرت و حکمت را به دست خواهی آورد.
هوش مصنوعی: اگر دوباره به عشق لیلی دچار شدی، باید بدانی که آرامش را نمی‌توانی به دست آوری، مگر در دل آشفتگی و پریشانی.
هوش مصنوعی: اگر زنی با تیشه‌ای از دلخوشی و شوری به ریشه‌های وجود انسان آسیب برساند، می‌توان گفت که فرهاد در دوره‌ای که شیرینی عشق را تجربه می‌کند، قادر به گفتن این موضوع است.
هوش مصنوعی: اشک به منزله‌ی مروارید و خون به عنوان بهای شراب قرمز است. سیب گونه‌ها بهتر از یاقوت است و زیبایی آن را توصیف می‌کند.
هوش مصنوعی: ای دل، به خرد و دانایی خود مغرور نشو، زیرا اگر نتیجه‌ی آن فقط نادانی باشد، همه‌ی آن دانش بی‌فایده و بی‌ارزش است.
هوش مصنوعی: اگر عاشق گل هستی، پس چرا دنبال خار می‌روی؟ و اگر دیوانه‌ی معشوقی، پس چرا خودت را دیوانه می‌کنی؟
هوش مصنوعی: آدمی در بعضی مواقع به لحاظ رفتار و کردار می‌تواند مانند فرشتگان باشد و در بعضی دیگر مانند حیوانات. بنابراین، انسان بودن به معنای داشتن یک صفت خاص نیست و بستگی به شرایط و سیرت فرد دارد.
هوش مصنوعی: اگر طوطی حرف بزند، انسان را به یاد نمی‌آورد، همچون کسی که از لطف کلام گوینده بی‌بهره است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ازو بی اندهی بگزین و شادی با تن آسانی
به تیمار جهان دل را چرا باید که بخسانی؟
ایا خوشتر ز جان و دل! همه رنج دل و جانی
به رنج تن شدم خرسند اگر دل را نرنجانی
شود بی جان تنم یکسر چو تو لختی بیازاری
تن از آزار جان پیچد تنم را زین قبل جانی؟
اگر چه جانی از انسی همیشه بر حذر باشد
[...]
نگارا ماه گردونی سوارا سرو بستانی
دل از دست خردمندان به ماه و سرو بستانی
اگر گردون بود مرکب به طلعت ماه گردونی
وگر بستان بود مجلس به قامت سرو بستانی
به آن زلفین شورانگیز مشک اندوده زنجیری
[...]
مسلمانان مسلمانان مسلمانی مسلمانی
ازین آیین بی‌دینان پشیمانی پشیمانی
مسلمانی کنون اسمیست بر عرفی و عاداتی
دریغا کو مسلمانی دریغا کو مسلمانی
فرو شد آفتاب دین برآمد روز بی‌دینان
[...]
زهی جاهت فریدونی ، زهی ملکت سلیمانی
به عون تو مسلم شد ز هر آفت مسلمانی
غلط گفتم ، خطا کردم، کجا آید به چشم اندر
تو را جاه فریدونی، تو را ملک سلیمانی؟
نجوید دهر جز از رسم تو آثار فرخنده
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.