گنجور

برای پیشنهاد تصاویر مرتبط با اشعار لازم است ابتدا با نام کاربری خود وارد گنجور شوید.

ورود به گنجور

 
هلالی جغتایی

بدرالدین هلالی استرآبادی از بزرگترین شاعران اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم بوده است که اصالتاً از ترکان جغتایی است. او در هرات متولد شده است و از ملازمان امیر علیشیر نوایی بوده است. شهرت او در غزل است و مثنویهای شاه و درویش (شاه و گدا)، صفات‌العاشقین و لیلی و مجنون او نیز معروف است. امیر عبیدالله خان ازبک او را به جهت کینهٔ شخصی به تشیع متهم کرد و به قتل رسانید (این که او به راستی شیعه بوده یا نه را از روی اشعارش نمی‌توان استخراج کرد چرا که وی در آثارش گاه از خلفای راشدین و گاه از ائمهٔ شیعه نام برده و چنان می‌نماید که به مقتضای زمان به این سو و آن سو متمایل می‌شده است). مشهور است که سیف‌الله نامی در قتل او ساعی بود و از این جهت سال مرگ وی را به ابجد با عبارت «سیف‌الله کشت» (معادل ۹۳۶ هجری قمری) ضبط کرده‌اند.

آثار هلالی جغتایی در گنجور به همت دوست گرامی آقای علی پی‌سپار و با استفاده از نسخهٔ تصحیح شده توسط شادروان سعید نفیسی در دسترس قرار گرفته است.

این آمار از میان ۵٬۵۴۳ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۱٬۳۶۹ ۲۴٫۷۰
۲ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۱٬۲۵۳ ۲۲٫۶۱
۳ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۶۷۵ ۱۲٫۱۸
۴ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۶۰۰ ۱۰٫۸۲
۵ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۳۷۵ ۶٫۷۷
۶ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۳۳۲ ۵٫۹۹
۷ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۳۱۲ ۵٫۶۳
۸ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۱۸ ۳٫۹۳
۹ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۷۷ ۱٫۳۹
۱۰ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۷۳ ۱٫۳۲
۱۱ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۵۴ ۰٫۹۷
۱۲ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۵۲ ۰٫۹۴
۱۳ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۳۹ ۰٫۷۰
۱۴ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۳۶ ۰٫۶۵
۱۵ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۱۷ ۰٫۳۱
۱۶ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۱۵ ۰٫۲۷
۱۷ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۱۳ ۰٫۲۳
۱۸ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۱۰ ۰٫۱۸
۱۹ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۹ ۰٫۱۶
۲۰ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۶ ۰٫۱۱
۲۱ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۵ ۰٫۰۹
۲۲ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۳ ۰٫۰۵

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۲٬۷۶۳ ۴۹٫۸۵
۲ مثنوی ۲٬۵۸۱ ۴۶٫۵۶
۳ قصیده ۷۸ ۱٫۴۱
۴ رباعی ۷۰ ۱٫۲۶
۵ قطعه ۳۶ ۰٫۶۵
۶ مسمط مخمس ۱۵ ۰٫۲۷

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است:

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزلیات ۲٬۷۶۳ ۴۹٫۸۵
۲ قصاید ۷۸ ۱٫۴۱
۳ قطعات ۳۶ ۰٫۶۵
۴ رباعیات ۷۰ ۱٫۲۶
۵ شاه و درویش ۱٬۳۴۲ ۲۴٫۲۱
۶ صفات العاشقین ۱٬۲۳۹ ۲۲٫۳۵
۷ بخش‌بندی نشده ۱۵ ۰٫۲۷