گنجور

 
حاجب شیرازی

هر که زد بر آب و آتش حرق و غرقش باک نیست

تنبل و منبل براه عاشقی چالاک نیست

آنکه را در عاشقی از سر رود سودای وصل

سر بزیر است ار سر او نیزه و فتراک نیست

آنکه در شبهای هجران ریخت سیل خون ز چشم

زیر تیغ از دادن جان دیده اش نمناک نیست

پاکبازی در قمار دوستی مردانگی است

بدقماری در حقیقت کار مرد پاک نیست

سرو، و بید از بار آزادند با آن اعتبار

باغ را پست و بلندی به ز نخل و تاک نیست

آن بود سر، یا کدوی خشک کز سودا تهیست؟

سینه یا سنگ است آن کز تیر عشقی چاک نیست؟

چشم پر آز و دل پر آرزو را در جهان

بهره ای جز باد حسرت توشه ای جز خاک نیست

پاک مردان جهان تریاکی حسن تواند

هیچ تریاقی به عالم به از این تریاک نیست

مدرک ار حیوان به کلیات نبود عیب نیست

کم ز حیوان آدمی زادیست کش ادراک نیست

گر در افلاک است چون خورشید یا مه آیتی

کوکبی «حاجب » به کف دارد که در افلاک نیست

 
 
 
ناصر بخارایی

همچو رخسار تو مه بر گوشهٔ‌ افلاک نیست

همچو بالای تو سروی در چمن چالاک نیست

مهر حسنی دارد اما نیست ایمن از زوال

گل تو را ماند دریغا دامن گل پاک نیست

یا رب اجزای وجودت از چه درخور کرده‌اند

[...]

صائب تبریزی

پاکدامان را غمی از تهمت ناپاک نیست

بحر را از پنجه خونین مرجان باک نیست

نیست اگر آب حیا در چشم گردون گو مباش

شکرلله تخم امیدی مرا در خاک نیست

گل به گلچین دست داد و بلبل از غیرت نسوخت

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از صائب تبریزی
ابوالحسن فراهانی

عشق گل گر آشکارا کرد بلبل باک نیست

عاشقی ترسد ز رسوایی که عشقش پاک نیست

کار ما را از نگاهی می تواند ساختن

گردش چشم تو مثل گردش افلاک نیست

عشق را الفت به قدر نسبت آمد شعله را

[...]

سلیم تهرانی

گر زمین از جا رود، آزادگان را باک نیست

همچو نخل موم، ما را ریشه‌ای در خاک نیست

نیست حرف آرزو بر گفتگوی ما سوار

همچو باد انفاس عیسی مرکب خاشاک نیست

طایر همت نمی‌گنجد در این تنگ‌آشیان

[...]

اسیر شهرستانی

عشق اگر سوزد بر آتش حسن او را باک نیست

شعله را پروای جان افشانی خاشاک نیست

بی فریب زلف او رام گرفتاری شدیم

صید ما را یک سر مو منت از فتراک نیست

اشک اگر افشای رازت کرد از مژگان مبین

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه