فغان من همه زان زلف تابدار سیاه
که گاه پرده لاله است و گاه معجر ماه
چو قامت شمنانست گوژپشت و نوان
چو جان اهرمنانست کینه دار و سیاه
بدو رسد شکن و تاب و تیرگی ز جهان
اگر بود شکن و تاب و تیرگی ز گناه
بگاه رفتنش از سیم ساده باشد جای
بگاه خفتنش از مشگ سوده باشد گاه
گه از عبیر کند بر مه دو هفته زره
گه از بنفشه کند بر گل شکفته کلاه
هزار توبه صد ساله را بداد بباد
هزار زاهد صد ساله را ببرده ز راه
خبر دهد به سیاهی ز روز دشمن میر
نشان دهد بدوتائی ز پشت حاسد شاه
چراع گر گریان شهریار ابو منصور
که شهریار نژاد است و شهریار پناه
هنر نمای و هنرور ستای و عالی رای
جهانگشای و موالی فزای و دشمن کاه
اگر سعادت جویی بجز رضاش مجوی
وگر سلامت خواهی بجز هواش مخواه
اگر بکوه رسد باد خشم او یکبار
وگر بکاه رسد باد مهر او یک راه
بساعت اندر مانند کاه گردد کوه
بساعت اندر مانند کوه گردد کاه
خدای گویی کز بهر زائرانش سرشت
که شغل ایشان دارد همی گه و بیگاه
ز بهر آمدگان دست او همیشه بکار
ز بهر نامدگان چشم او همیشه براه
نیاز نگذرد آنجا که میر کرد گذر
عذاب ننگرد آنجا که شاه کرد نگاه
ایا ز کف تو کار ولی همیشه قوی
ایا ز تیغ تو کار عدو همیشه تباه
نه با سپاه تو دارد درنگ هیچ حصار
نه با سنان تو گیرد قرار هیچ سپاه
بدین مبارز خرگاهیان سخت کمان
شگفت نیست که بر آسمان زنی خرگاه
دل ولی بکمان دو تاه راست کند
بتیر راست روان عدو کنند دو تاه
در آن زمین که تو یک روز رزم ساخته ای
پلنگ و شیر بخون اندرون کنند شناه
نه آگه است زر از دل تو چرخ بلند
زر از چرخ برین است رای تو آگاه
نیازمند پیاپی کنند قصد بتو
تو بی نیاز کنی شان بساعت اندر راه
کرا بمدح تو روزی دراز گشت زبان
زمانه دارد دست بدی از او کوتاه
تو یاوری همه کس را و یاور تو خداست
تو مونسی همه کس را و مونس تو الاه
نیام دولت و اقبال را تو زیبی تیغ
عروس دانش و فرهنگ را تو شائی شاه
همیشه بادت کام و همیشه بادت ناز
همیشه بادت نام و همیشه بادت جاه
موافقان تو بادند جفت ناز و نعیم
مخالفان تو بادند جفت آوخ و آه
همیشه تا بود اندر شمار ماه ز سال
همیشه تا بود اندر حساب روز ز ماه
شمار عمر تو باد از حساب سال فزون
حساب ملک تو بیش از شمار مه صد راه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر توصیفی است از زیبایی و قدرت زلف معشوق و تأثیری که بر شاعر دارد. شاعر از زلف معشوق به عنوان نمادی از جذابیت و سرنوشت خود یاد میکند و به تضادهای مختلفی اشاره دارد که در وجود معشوق و دنیای اطراف برقرار است.
او بیان میکند که اگرچه معشوق زیبایی و جذابیت زیادی دارد، اما میتواند درد و رنجی نیز به همراه داشته باشد. شاعر به قدرت و تسلط معشوق بر احساسات خود اشاره میکند و همچنین به این موضوع میپردازد که چگونه محبت و عشق میتواند زندگی را پرمعنا کند.
در پایان شعر، تأکید بر قوی بودن و جایگاه معشوق در زندگی مادی و معنوی انسانها میشود و به موهبتها و نعمات خداوندی به او پرداخته میشود. شاعر به صورت کلی به زیبایی عشق و قدرتی که معشوق بر زندگی دارد، اشاره میکند و آن را از زلالی و پاکی عشق میداند.
هوش مصنوعی: عزیزم، نالهها و گریههایم به خاطر موهای خوشفرم و مشکیات است؛ گاهی این زیبایی مثل گل لاله میدرخشد و در زمان دیگر مانند چهرهی زیبای ماه میتابد.
هوش مصنوعی: مانند قد و قامت درختان است که به صورت خمیده و پیچیده رشد کردهاند، و همچون روح موجودات خیر و شر، پر از کینه و تاریکی است.
هوش مصنوعی: اگر در جهان شکنندگی و تیرگی وجود دارد، این نتیجه گناههاست و هرچقدر که این ناراحتیها به انسان نزدیکتر شوند، باید به خاطر گناهان خود باشد.
هوش مصنوعی: زمانی که او میرود، باید جایی باشد که از سیم خالص باشد و زمانی که میخوابد، باید جایی باشد که از مشک خوشبو باشد.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات از خوشبوئی عبیر به مانند زرهی بر روی ماه دو هفته پرده میافکنند و گاهی دیگر از رنگ بنفشه به مانند کلاهی بر روی گلهای شکفته قرار میدهند.
هوش مصنوعی: هزار مرتبه توبه کرده را به باد فنا برد و هزار زاهد که صد سال زحمت کشیدهاند را از مسیر حق منحرف کرده است.
هوش مصنوعی: خبر میدهد که در تاریکی، صبحی از دشمن میرسد و نشان میدهد که باید از پشت سر حسدورزان، خود را حفظ کرد.
هوش مصنوعی: چرا کسی که شهریار بزرگ و نیکوکار است، به خاطر غم و اندوه، اشک میریزد؟
هوش مصنوعی: هنر را به نمایش بگذار و هنرمندان را ستایش کن، اندیشهای بلند داشته باش که جهان را بگشاید و بر تعداد دوستداران خود بیفزای و دشمنان را کاهش ده.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال خوشبختی هستی، جز رضا و خوشنودی او را نجو، و اگر به دنبال سلامت و امنیت هستی، جز برآوردن خواستههای او را نخواه.
هوش مصنوعی: اگر خشم او به کوه برسد، تاثیرش یکبار است، اما اگر مهر و محبت او به دشت برسد، اثرش همواره و در هر زمان است.
هوش مصنوعی: در لحظهای، کوه به اندازه کاهی کوچک میشود و در لحظهای دیگر، کاه به بزرگی کوه تبدیل میگردد. زندگی پر از دگرگونیها و تغییرات ناگهانی است.
هوش مصنوعی: خداوند به گونهای خلق کرده که همیشه و در هر زمانی به زائران خود توجه دارد و به نیازها و خواستههای آنها رسیدگی میکند.
هوش مصنوعی: برای کسانی که میآیند، او همیشه به کار است و برای کسانی که نمیآیند، او همیشه چشمانتظار است.
هوش مصنوعی: نیاز به جایی نمیرسد که فرمان ماشینران عبور کند و عذابی هم نمیبیند آنجا که شاه با نگاهش توجه کند.
هوش مصنوعی: آیا همیشه کار ولی از دست تو خارج است و همواره قدرت دارد؟ آیا سلاح تو همیشه دشمن را نابود میکند؟
هوش مصنوعی: نه حصاری وجود دارد که بتواند در برابر سپاه تو تأخیری ایجاد کند، و نه هیچ نیرویی میتواند با نیزههای تو آرام بگیرد و درنگ کند.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که برپا کردن خیمهای در آسمان، کار عجیبی نخواهد بود اگر از قدرت و توانایی او برخوردار باشی. به عبارتی دیگر، با داشتن اراده و قدرت، میتوان کارهای بزرگ و غیرمنتظرهای انجام داد.
هوش مصنوعی: دل ولی به دو سمت کمان کشیده میشود و تیر مستقیم به سوی دشمن پرتاب میکند.
هوش مصنوعی: در آن سرزمینی که تو روزی جنگی برپا کردهای، پلنگ و شیر در خون خود شنا میکنند.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان میشود که طلا و ثروت از درون دل تو خبر ندارد، بلکه این تدبیر و افکار تو هستند که بر تمام اوضاع و احوال حکمرانی میکنند. در واقع، نیروی تفکر و هوش تو از هر چیز دیگری مهمتر است.
هوش مصنوعی: آدمها مدام از تو طلب میکنند، در حالی که تو با بینیازیات میتوانی آنها را در یک لحظه به نیاز نداشتن تبدیل کنی.
هوش مصنوعی: هر کسی که به ستایش تو پرداخته و زبانش به مدت طولانی به تو رو آورد، اکنون زمانه و دوران او را قطع کرده و زبانش را از تو دور کرده است.
هوش مصنوعی: تو به دیگران کمک میکنی و یاری میرسانی، و یار اصلی تو خداست. تو دوستان خیلی از مردم هستی و دوست واقعی تو نیز خداوند است.
هوش مصنوعی: دولت و نیکبختی به تو نمیآید، تو زیبایی مانند تیغ عروسی هستی و شایستهی شکوه و عظمت علم و فرهنگ هستی.
هوش مصنوعی: همیشه برای تو خوشی و لذت باشد، همیشه برایت زیبایی و دلربایی وجود داشته باشد، همیشه نام نیکو و محبوبی برایت ثبت شود و همیشه مقام و اعتبار بالایی داشته باشی.
هوش مصنوعی: دوستداران تو مانند زیبایی و خوشی هستند، در حالی که مخالفان تو شبیه به غم و حسرتند.
هوش مصنوعی: همیشه تا زمانی که سالها میگذرند، تعداد ماهها نیز عدد ثابتی خواهد بود و همچنین روزها تا زمانی که ماهها ادامه دارند، در حساب روزها همواره ثابت است.
هوش مصنوعی: مدت زندگی تو باید از سالهای معمولی بیشتر باشد، و آنچه در زندگیات به دست میآوری باید از تعداد ستارههای آسمان بیشتر باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
سماع و بادهٔ گلگون و لعبتان چو ماه
اگر فرشته ببیند دراوفتد در چاه
نظر چگونه بدوزم؟ که بهر دیدن دوست
ز خاک من همه نرگس دمد به جای گیاه
کسی که آگهی از ذوق عشق جانان یافت
[...]
به فرخی و به شادی و شاهی ایران شاه
به مهرگانی بنشست بامداد پگاه
برآن که چون بکند مهرگان به فرخ روز
به جنگ دشمن واژون کشد به سغد سپاه
به مهر ماه ز بهر نشستن و خوردن
[...]
مگر که زهره و ما هست نعت آن دلخواه
که با سعادت زهره است و باطراوت ماه
سعادتی که همه در روان گشاید طبع
طراوتی که همه بر خرد ببندد راه
اگر چه در نسب آدم آفتاب نبود
[...]
ایا بهار من و عید نیکوان سپاه
چو ماه ز ابر همی تابی از قبای سیاه
بصید رفتی و پدرام بازگشتی شام
برنگ و بوی رخ و زلف خویشتن می خواه
میئی که وقت سحر زو نسیم گیرد گل
[...]
تو زاهدی و دو زلف تو آفتاب پرست
به سجده اید شما هر دو درگه و بیگاه
چرا دو چشم تو دیبای لعل پوشیدست
اگر نپوشند ای دوست زاهدان دیباه
ز راه گمشده را زاهدان به راه آرند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.