زمانه رغم مرا ای به رخ ستیزه ماه
خطی کشید بر آن عارض سپید سیاه
گمانش آن که تبه کرد جای بوسه من
ز غالیه نشود جایگاه بوسه تباه
شیی به گرد مه اندر کشید و آگه نیست
که از میان شب تیره خوب تابد ماه
خسوف داد مه روشن ترا و چه گفت
که من نگه نکنم سوی او معاذ الله
کنون نگاه کنم سوی مه که مه بگرفت
چو مه گرفت بدو بیشتر کنند نگاه
سمنستان ترا پر بنفشه کردو رواست
بنفشه کشت و گلی خوشتر از نبفشه مخواه
زمانه گویی ازین نوبنفشه ای که نشاند
نهال داشت ز باغ وزیر ایران شاه
جلیل صاحب ابو القاسم آنکه خامه اوست
بهم کننده گنج امیر رو پشت سپاه
نشان مهتری آن قوم رابودکه بود
به سجده کردن او سوده گشته روی و جباه
کهان به جودش پشت دوتاه راست کنند
مهان به خدمت او پشتها کنند دوتاه
دریست خدمت او خلق را بزرگ و شریف
که جز بزرگ و شریف اندر او نیابد راه
کهیست همت او را بلند وسایه بزرگ
کز و نگاه کنی مه نماید اندر چاه
شبیست هیبت او را سیاه روی و دراز
که روز عمر عدو زو سیه شدو کوتاه
اگر ز هیبت او آتشی کنند از تف
ستارگان بگدازند چون درم درگاه
وگرزعادت او صورتی کنند از حسن
سپهر برسر او سازد از ستاره کلاه
زدوستی که مرا او راست عفو ساده شود
چو کهتری بر او معترف شود به گناه
شتاب گیرد و گرمی به وقت پاداشن
صبور گردد و آهسته گاه بادافراه
زمین اگر ز کف راد او گرفتی آب
نبات زرین رستی ازو به جای گیاه
اگر زطبعش بودی هوا نگشتی زابر
چو روی آینه کرده اندر آینه آه
ادب عزیز ازو گشت ورنه پشت ادب
شکسته بودو رخ لاله گونش گشته چو کاه
ایا گرفته مروت ز خاندان تو نام
ایا فزوده وزارت ز روزگار تو جاه
بزرگ بود همیشه وزارت و به تو باز
بزرگتر شد یارب تو بر فزای و مکاه
خجسته طلعتی و شاه را خجسته وزیر
بزرگ همتی وجود را بزرگ پناه
امید زایر تورنجه گشت و خیره بماند
ز بسکه کردبه دریای بخشش تو شناه
مگر سخاوت تو روز روشنست که کس
نماند ناشده اندر جهان ازو آگاه
سخا بزرگ امیریست لشکرش بسیار
دل تو لشکر او را فراخ لشکر گاه
کسی که پنج سخن زان تو سؤال کند
جواب یابد پیوسته پنج را پنجاه
نگاه داشته باشد همیشه از همه بد
کسی که داشته باشد محبت تو نگاه
به نامت ار بنگارند روبهی بر خاک
چو صید خواهی ازو، شیر گیرد آن روباه
همیشه تا چو هوا سرد گشت و باغ دژم
کنند گرم و دل افروز خانه و خرگاه
همیشه تا که تواند شناخت چشم درست
نماز خفتن بیگه ز بامداد پگاه
به هر مرادی فرمانبر تو باد فلک
به هر هوایی یاریگر تو باد اله
موافقان تو با ناز و نوش و ناله چنگ
مخالفان توبا ویل و وای و ناله و آه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به وصف فضا و حال و هوای زمانه و تأثیر آن بر زندگی شاعر میپردازد. شاعر از زیبایی و تاریکیهای زندگی صحبت میکند و به ستایش شخصیتی برجسته (ابوالقاسم) میپردازد که در عرصه وزارت و خدمت به مردم شناختهشده است. او به ویژگیهای اخلاقی و مهارتهای این وزیر اشاره میکند و او را به عنوان منبع بخشش و بزرگواری معرفی میکند. در این شعر، بر اهمیت وفاداری و دوستی تأکید شده و شاعر از آرزوی موفقیت و پایداری برای جامعه و شخصیتهای بزرگ صحبت میکند. در کل، شعری است که به زیباییهای زندگی، دوستی و قدرت خدمات انسانی پرداخته است.
هوش مصنوعی: زمانه به من ظلم و ستم کرد و بر چهره روشن و سفید من لکهای سیاه انداخت.
هوش مصنوعی: او فکر میکند که با از بین بردن محل بوسهام، میتواند عشق و محبت را نابود کند، اما بوسه، حتی در میان گلی که پژمرده شده، همچنان ارزش و جایگاه خود را حفظ میکند.
هوش مصنوعی: چیزی در دوردستهای مهآلود وجود دارد که روشن و زیبا به نظر میرسد، اما نمیدانیم که در این شب تاریک، ماه چقدر میدرخشد.
هوش مصنوعی: ماه روشن، در زمان خسوف، تو را نگران میکند و نمیگوید که من هرگز به او نگاه نخواهم کرد. الهی، چنین چیزی نخواهم کرد.
هوش مصنوعی: اکنون به سمت ماه نگاه میکنم؛ وقتی که مه آن را پوشانده است، به خاطر این مه بیشتر به او خیره میشوم.
هوش مصنوعی: باغ تو را با بنفشه تزئین کرده و زیبا ساخته است. نیکوست که بنفشه بکشی، اما انتظار نداشته باش که گلی زیباتر از بنفشه داشته باشی.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که دوران زمانه، تغییراتی را به وجود آورده است که همانند نوبنفشهای که در باغ وزیر ایران کاشته شده، نشانههایی از تحول و زیبایی را به همراه دارد.
هوش مصنوعی: جلیل، صاحب ابوالقاسم، کسی است که قلمش، ثروت امیر را به هم پیوند میزند و در پشت سپاه، نقش مهمی دارد.
هوش مصنوعی: نشانهی بزرگی و ادعای رهبری آن قوم این است که در برابر او، چهره و پیشانی خود را به خاک میمالند و به سجده در میآیند.
هوش مصنوعی: افراد بزرگ و محترم با generosity و سخاوت خود، همیشه به خدمت افراد بزرگ دیگر میپردازند و در برابرشان سر خم میکنند. این نشاندهندهی احترام متقابل و ارادت آنها به یکدیگر است.
هوش مصنوعی: خدمت او برای انسانها بزرگ و با ارزش است، به طوری که فقط افراد بزرگ و با مقام در نزد او راهی پیدا میکنند و افراد دیگر امکان دسترسی به او ندارند.
هوش مصنوعی: کیست که اراده و انگیزهای بزرگ دارد و سایهاش آنچنان وسیع است که اگر به آن بنگری، همچون ماهی در چاه جلوهگری میکند؟
هوش مصنوعی: شبیهیبت او مانند یک شب تاریک و بلند است، در حالی که دشمنانش با سپری کردن عمرشان، به سیاهی و کوتاهی دچار شدهاند.
هوش مصنوعی: اگر از زیبایی و جاذبه او آتشی روشن شود، مانند این است که ستارهها را با حرارت خود ذوب کرده و به آن شکل بدهند.
هوش مصنوعی: اگر او به زیبایی و ظرافت عادت کند، آنگاه از جمال آسمان، بر سر او کلاهی درست میکند که از ستارهها ساخته شده باشد.
هوش مصنوعی: اگر دوستی که به من مهربانی کرده، از جرم من چشمپوشی کند، این کارش مانند آن است که یک پادشاه بر خطای خود اعتراف کند.
هوش مصنوعی: در زمانی که پاداشی در کار است، شتاب و گرما ایجاد میشود، اما در شرایط سخت و دشوار، انسان باید صبور و آرام باشد.
هوش مصنوعی: اگر زمین را از دست راد (مرد بزرگوار) بگیری، دیگر از آن گیاهی نخواهد رویید و تنها چیزی که باقی میماند، آبنبات زرین است.
هوش مصنوعی: اگر به طبع او بودی، در آسمان پرواز میکردی و از زمین بر نمیخاستی، چون که بر روی آینه، تصویر خود را میبینی و آهی از دل بر میکشی.
هوش مصنوعی: ادب به خاطر او ارزشمند شد، ورنه اگر ادب نبود، پشتش شکسته شده بود و چهرهاش مانند گل لاله زیبا مینمود.
هوش مصنوعی: آیا از خاندان تو نام و اعتبارت گرفته شده است؟ آیا وزارت و مقام به روزگار تو افزوده شده است؟
هوش مصنوعی: حکومت همیشه مقام و اعتبار بزرگی داشته است و با تو در حال حاضر حتی بزرگتر هم شده است. ای خدا، تو به این مقام و اعتبار اضافه کن و کم نکن.
هوش مصنوعی: تو چهرهای خوشبخت و زیبا داری و وزیر بزرگ شاه نیز کسی است که به او کمک میکند و پشتیبان بزرگواری و ارزشهای اوست.
هوش مصنوعی: امید زائر به دنیا و نعمتهای تو شکل گرفت و از بس که در دریای بخشش تو غوطهور شد، شگفتزده ماند.
هوش مصنوعی: آیا بخشندگی تو چون روشنایی روز نیست که هیچکس در دنیا نسبت به آن ناآگاه نماند؟
هوش مصنوعی: سخا، ویژگی بزرگی است که در امیران وجود دارد و میتوان از آن به عنوان نیرویی بزرگ یاد کرد. وفور دل، نشاندهنده عظمت و ظرفیت روحی اوست، و این نشاندهنده این است که این شخص دارای دلی وسیع و نیکوست که توانایی مقابله با چالشها را دارد.
هوش مصنوعی: هر کس که از تو دربارهٔ پنج موضوع سؤال کند، پاسخ درست خواهد گرفت و این پاسخها مانند پنجاه جواب ارزشمند خواهند بود.
هوش مصنوعی: هرگز از کسی که محبت تو را در دل دارد دور نشو و همیشه مراقب او باش، زیرا او بهترین فرد است.
هوش مصنوعی: اگر به نام تو بر زمین بنویسند که روباهی وجود دارد، هرگاه بخواهی از آن بهرهبرداری کنی، آن روباه همانند شیری قدرتمند خواهد بود.
هوش مصنوعی: تا وقتی که هوا سرد میشود و باغها حالتی غمگین پیدا میکنند، ما باید خانه و محل اقامتمان را گرم و دلانگیز نگه داریم.
هوش مصنوعی: همواره باید که چشم را درست بشناسی، تا بتوانی در نماز خود خفتن را پس از صبح با روز روشن، درک کنی.
هوش مصنوعی: خواستارم که آسمان برای تو در تمام امور خوبی را رقم بزند و در هر شرایطی، یار و همراه تو باشد.
هوش مصنوعی: دوستان و حامیان تو با لذت و دلخوشی زندگی میکنند و در عوض، دشمنان و مخالفان تو از درد و رنج و ناله شکایت دارند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز بهر تهنیت عید بامداد پگاه
بر من آمد خورشید نیکوان از راه
چو چین کرته بهم بر شکسته جعد کشن
چو حلقه های زره پر گره دو زلف سیاه
نبیدنی به کف و هر دو رخ به رنگ نبید
[...]
مبارکی و سعادت نمود روی بشاه
از آن مبارک و مسعود تحفهای زاله
چه تحفه ایست ؟ یکی فر خجسته فرزندست
موافقان را شادی فزای و انده کاه
بشهریاری و شاهی تمام نسبت او
[...]
ز در درآمد دوش آن نگار من ناگاه
چو پشت من سر زلفین خویش کرده دو تاه
چگونه شاد شود عاشقی ز هجر غمی
که یار زیبا از در درآیدش ناگاه
ز شادمانی گفتم چو روی آن دیدم
[...]
گشادهروی و میان بسته بامدادِ پگاه
فروگذشت به کویم بتی به روی چو ماه
اگر زمهر بود بامداد نور جهان
ز ماه بود مرا نور بامداد پگاه
مهی که بود به قد سرو دلبرانِ سرای
[...]
سری که خلق جهانرا ویست پشت و پناه
امین دین الله است و سعد ملکت شاه
ستوده فخر خراسان محمد یوسف
که چون محمد و یوسف جمال دارد و جاه
اگر محمد و یوسف ندیده اند بهم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.