از پی تهنیت روز نو آمد برشاه
سده فرخ روز دهم بهمن ماه
به خبر دادن نو روز نگارین سوی میر
سیصد وشصت شبانروز همی تاخت به راه
چه خبر داد؟ خبر داد که تا پنجه روز
روی بنماید نو روز و کندعرض سپاه
در کف لاله خودروی نهد سرخ قدح
راغ همچون پر طوطی شود از سبز گیاه
آهو از پشته به دشت آید و ایمن بچرد
چون کسی کو را باشد نظر میر پناه
میر آزاده سیر یوسف بن ناصر دین
پشت اسلام و هم از پشت پدر ایران شاه
آنکه هر مهتر از طاعت او دارد قدر
آنکه هر خسرو از خدمت او جویدجاه
ای که با همت تو چرخ بر افراشته پست
ای که با حلم گران تو گران کوه چو کاه
ماه خواهد که بماند به کلاه سیهت
زین قبل گه گه بر چرخ سیه گردد ماه
آسمان خواهد کایوان سرای تو باد
زین سبب طاق مثالست و کمان پشت و دوتاه
هر بزرگی را گویند شد از گاه بزرگ
جز توای شه که بزرگ از توهمی گردد گاه
گر بزرگان جهان رابه سخا یاد کنند
از سخای تو همه خلق شد ستند آگاه
ور هنر بایدو دل باید و بازوی قوی
بیشتر زانکه ترا داده خداوند مخواه
در زمان حاتم طایی رااستاد شود
هر بخیلی که بدست و دل تو کرد نگاه
کهتران را همه پاداش زخدمت بدهی
در عقویت، کم از اندازه کنی، وقت گناه
مجرمان را تن پولادی فرسوده شدی
گرتواندر خور هر جرم دهی باد افراه
عالمی را به نکو داشت نگه دانی داشت
مال خویش از قبل داشت نداری تو نگاه
هر چه تو راست کنی گوشه عمران گردد
که به دینار و به دانش نتوان کرد تباه
تو همه سال همی بخشی زاندازه فزون
آفرین باد بدان دست و دل خواسته کاه
ای مه و سال نگه کردن تو سوی سیلح
ای شب و روز تماشا گه تو لشکر گاه
اندر آن دشت که تو تیغ بر آری زنیام
مردم از خون به عمد گردد و آهو به شناه
تابهر حال که گردد نبود فخر چو عار
تا بهرحال که باشد نبود کوه چوکاه
بهمه کار ترا یار و قرین بادخرد
در همه حال ترا پشت و معین باداله
حلقه بند تو بر پشت دوتای دشمن
پایه تخت تو بر روی دو چشم بدخواه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به مناسبت نوروز و آغاز سال نو سروده شده است. شاعر به شاه تهنیت میگوید و از خبر شادی بخشی به او و مردم سخن میگوید. نوروز با خود زیباییهایی مثل لالههای سرخ و گیاهان سبز به ارمغان میآورد و آهوها به دشتها میآیند. شاعر همچنین از شاه، یوسف بن ناصر دین، به عنوان شخصی بزرگ و با همت یاد میکند که به دیگران احترام میگذارد و خدماتش در نظر دیگران ارجمند است. وی به سخاوت و هنر شاه اشاره میکند و او را برتر از همه بزرگان میداند. در نهایت، شاعر از اهمیت کارهای نیک و کمک به دیگران سخن میگوید و برای شاه دعا میکند که در تمامی امور پیروز و موفق باشد.
هوش مصنوعی: در روز نو، پیام تبریکی به پادشاه فرخ و شاد فرستاده شد که این روز دهم بهمن ماه است.
هوش مصنوعی: به اطلاعرسانی درباره روز نو و زیبا میپردازد و میگوید که به سوی سرپرست خود در طول سیصد و شصت شبانهروز به سرعت حرکت میکند.
هوش مصنوعی: خبر چیست؟ خبر این است که تا مدت بیست روز، بهار خواهد آمد و لشکر طبیعت ظاهر خواهد شد.
هوش مصنوعی: در دستان گل لاله، ظرف سرخی قرار میدهد که مانند پر طوطی از گیاهان سبز رنگ است.
هوش مصنوعی: آهو از بلندیها پایین میآید و با آسودگی در دشت چرا میکند، مانند کسی که در زیر نظر و حمایت یک نهاد امنیتی و محافظ قرار دارد.
هوش مصنوعی: این شعر به فردی اشاره دارد که به عنوان یک میرزای آزاد و سیر، به یوسف بن ناصر دین نسبت داده شده است. او در خدمت اسلام و همچنین به عنوان پشتبانی برای پدرش، شاه ایران، قرار دارد. از این رو، او نمایندهای از ارزشها و اصولی است که با تاریخ و فرهنگ ایران مرتبطاند.
هوش مصنوعی: هر کسی که از اطاعت او ارزش و مقام میگیرد، همانند کسی است که هر پادشاهی در پی خدمت اوست تا به مقام و جاهی دست یابد.
هوش مصنوعی: ای تو که به خاطر ارادهی محکمات، آسمان را به بلندای دلخواه خود رفیع کردهای و ای تو که با صبر و بردباریات، سنگینترین کوهها را سبک کردهاید.
هوش مصنوعی: ماه میخواهد که در سایهی کلاه تیرهات بماند، زیرا بارها بر گردونهی تاریک آسمان قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: به زودی آسمان خانه تو خواهد شد، زیرا این دلیل باعث میشود که شکل آن مانند طاق و کمان باشد و در عین حال، شکل آن به دو قسمت خمیده تقسیم شود.
هوش مصنوعی: هر بزرگی را میگویند که از زمان بزرگترش نشأت گرفته، جز تو ای پادشاه که خود سبب بزرگی دیگران هستی.
هوش مصنوعی: اگر بزرگان دنیا سخاوت را به یاد آورند، همه مردم به سخاوت تو آگاه خواهند شد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی هنری داشته باشی، به دل و اراده قوی نیاز داری و همچنین نیروی جسمانی بیشتر. زیرا آنچه به تو داده شده، خواست خداوند است.
هوش مصنوعی: در زمان حاتم طایی، حتی بخیلترین افراد هم به بخشندگی او پی میبردند و تلاش میکردند که مانند او سخاوت داشته باشند. پس هر کس که با دقت به رفتار و دل بزرگ تو توجه کند، میتواند درس بزرگی از تو یاد بگیرد.
هوش مصنوعی: اگر به کسانی که کمتر از تو هستند، در انجام خدماتشان پاداش ندهی یا آن را کمتر از آنچه که سزاوارند تصور کنی، در زمان گناه و خطا، پاسخ مناسبی نخواهی داشت.
هوش مصنوعی: مجرمان وقتی جرمی مرتکب میشوند، با عواقب آن روبهرو میشوند و در نهایت به نوعی تنبیه یا عذاب دچار میگردند. اگر کسی به اندازه کافی مرتکب جرم شود، باید انتظار داشته باشد که پیامدهای آن را بپذیرد.
هوش مصنوعی: شخصی در دنیا به خوبی و نیکی شناخته میشود و به خاطر خوب بودنش، توجه دیگران را جلب میکند. او نسبت به داراییها و ثروت خود آگاه است و قبل از اینکه چیزی را از دست بدهد، باید به آن توجه کند. اگر تو این مراقبت را نداشته باشی، ممکن است دردسرهایی برایت به وجود آید.
هوش مصنوعی: هر چیزی که تو به درستی انجام دهی و بر اساس آن عمل کنی، به رشد و آبادانی منجر میشود. چرا که نمیتوان با پول و علم، چیزی را به طور کامل از بین برد.
هوش مصنوعی: تو هر سال بیش از حد و اندازهای که نیاز است، میدهی و میبخشی. باد خوب باشد برای دستی که از دل خواستهها را به دست آورده است.
هوش مصنوعی: ای ماه، تو که همواره در نگاهت هنگامهای از زیبایی وجود دارد، ای شب و روز، تو مکان تماشای من هستی که به تماشای تو و سپاه تو میپردازم.
هوش مصنوعی: در آن دشت که تو با تیغ خود ضربه میزنی، مردم بهدلیل خونریزی عمدی میمیرند و آهو در حال شنا کردن است.
هوش مصنوعی: در هر شرایطی که پیش بیاید، ممکن است کسی به خود ببالد، اما این خودبزرگبینی در واقع یک نوع عیب است. به طور کلی، نباید انسان به خاطر جایگاه یا موقعیت خود مغرور شود، چون این غرور در نهایت به ضرر او خواهد بود.
هوش مصنوعی: در همه کارها، یاری و همراهی با تو باشد و در هر شرایطی، خرد و دانش پشتوانه و کمککار تو باشد.
هوش مصنوعی: دور گردنت چون زنجیری، دشمنان تو را محکم نگاه داشته و پایه تخت تو روی چشمان حسودان قرار گرفته است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
هر که خواهنده دین باشد و جوینده راه
شغل از طاعت ایزد بود خدمت شاه
شاه محمود که شاهان زبر دست کنند
هر زمانی به پرستیدن او پشت دوتاه
در همه گیتی برسر ننهد هیچ شهی
[...]
رزبان را به دو ابروی برافتاد گره
گفت: لا حول و لا قوة الا بالله
ابن بلایه بچگان را ز چه کس آمده زه
همه آبستن گشتند به یک شب که و مه
زادک الله جمالا، تو گر آئی ای ماه
وقفه ای کن که جهان را بلغ السیل زباه
راز در دمدمه آمد، ز رخ راز بپاش
روز در عربده آمد ز شب زلف بکاه
باد را سایس زلف تو، درآورد به بند
[...]
هین چو خورشید و مهی از مه و خورشید تو به
میستان نور ز سبحان و بخلقان میده
بینم ابروی تو پیوسته مه نو گه گه
آن نبودست که گویند بقله الحرمه
دارم از مهر تو گه روشن و گه تیره دو چشم
تا سر زلف سیه داری و رخسار چو مه
چون روی تشنه دلا جانب سیمین ذقنان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.