گنجور

 
بیدل دهلوی

خواجه ممکن نیست ضبط عمر و حفظ مال‌ها

جادهٔ بسیار دارد آب در غربال‌ها

گر همین کوس و دهل باشد کمال کر و فر

غیر رسوایی چه دارد دعوی اقبال‌ها

سادگی مفت نشاط انگار کاینجا حسن هم

جامه نیلی می‌کند از دست خط و خال‌ها

پیچ و تاب خشک دارد در کمین ما و منت

بر صریر خامه تاری بسته گیر از نال‌ها

کوشش افلاک از موی سپیدت روشن است

تاب ده نومیدی از ریشیدن این زال‌ها

شعلهٔ هستی مآلش گر همین خاکسترست

رفته می‌پندار پیش از کاروان دنبال‌ها

زیر چرخ آثار کلفت ناکجا خواهی شمرد

شیشهٔ ساعت پر است ز گرد ماه و سال‌ها

شکوه‌ات از هرکه باشد به که در دل خون شود

شرم کن زان لب که گردد محضر تبخال‌ها

عرض دین حق مبر در پیش مغروران جاه

سعی مهدی برنمی‌آید به این دجال‌ها

خلق را ذوق تعلق توأم طاووس کرد

رنگ هم افتاد پروازش به قید بال‌ها

می‌فروشد هرکسی ما را به نرخ عبرتی

جنس ما عمری‌ست فریادی‌ست از دلال‌ها

حیرت آیینه‌ام بیدل تماشا کردنی‌ست

ناز صیقل دارم از پامالی تمثال‌ها

 
 
 
مولانا

ای وصالت یک زمان بوده فراقت سال‌ها

ای به زودی بار کرده بر شتر احمال‌ها

شب شد و درچین ز هجران رخ چون آفتاب

درفتاده در شب تاریک بس زلزال‌ها

چون همی‌رفتی به سکته‌حیرتی حیران بدم

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مولانا
صائب تبریزی

ای ره خوابیده را از نقش پایت بال‌ها

از خرامت عالم آسوده را زلزال‌ها

دل که از نقش تمنا در جوانی ساده بود

شد ز پیری عنکبوت رشته آمال‌ها

محو و اثبات جهان در عالم حیرت یکی است

[...]

فیاض لاهیجی

نفی قیل و قال کم کن ای که خواهی حال‌ها

حال‌ها مغزست و بر وی پرده قیل و قال‌ها

گلبن برهان بهار طرفه‌ای دارد ز پیش

باش تا گل‌ها دمد از خار استدلال‌ها

تا جمال خویش بینی دل ز هر نقشی بشوی

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه