ساز تبختر است اگر مایهٔ شرف
این خواجه بوق میزند اقبال چنگ و دف
سیری کجاست تا نگری اقتدار خلق
بالیدگی مخواه ز گاوان کم علف
از رونق کمال تعین حذر کنید
دکان مه پُر است ز آرایش کلف
خلقی ز فکر هرزه بیان پیش میبرد
نازد پدر به شهرت فرزند ناخلف
شد بیصفا دلی که به نقش و نگار ساخت
گم کردن گهر فکند رنگ بر صدف
عارف ز اعتبار تعین منزه است
دریا حباب نیست که بالد ز موج و کف
وهم فضول دشمن یکتایی است و بس
آیینه تا کجا نکند با خودت طرف
اسرار دل ز هرچه درد پرده مفتگیر
مشتاق یک صداست بهم خوردن دو کف
در دشت آتشی که شرر پر نمیزند
ما پنبه میبریم به امید «لاتخف»
تمثال نقش پا هم ازین دشت گل نکرد
از بس شکست و خاک شد آیینهٔ سلف
نایاب گوهری به کف دل فتاده است
میلرزدم نفس که مبادا شود تلف
بیدل ز حکم غالب تقدیر چاره نیست
صفها گشاده تیر و به یک نقطه دل هدف
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به نقد تبختر و خودپسندی میپردازد و میگوید که اگر شرافتی وجود داشته باشد، نباید به خودبزرگبینی دامن زد. او به قدرت اجتماعی و اجتماعی بودن خلق پرده میافکند و به کسانی که به ظاهر و شهرت اهمیت میدهند، انتقاد میکند. همچنین به عارفان و درک عمیق آنها اشاره دارد که از قید تعین و ظاهر میرهاند. شاعر به بازیهای زودگذر دنیا و ناپایداری آنها میپردازد و بر این نکته تأکید میکند که باید به حقیقتهای درونی و عمیقتر زندگی توجه کرد. در نهایت، او به تقدیر و ناچار بودن انسان در برابر آن اشاره میکند، بدون اینکه امید خود را از دست بدهد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به خود باد کند و به خاطر مقامش فخر بفروشد، در واقع سازش چیزی جز خودخواهی نیست. آن کسی که به خود میبالد، بمانند کسی است که در حال نواختن ساز است؛ در حالی که واقعاً نمیتواند به درستی و زیبایی بنوازد.
هوش مصنوعی: به کجا برویم تا ببینیم قدرت مردم شکوفا شده است؟ از گاوان بیشتر علف طلب نکنید.
هوش مصنوعی: از جاذبهها و جلوههای ظاهری دوری کنید، زیرا کسب و کار و زیباییهای فریبنده میتواند گمراهکننده باشد.
هوش مصنوعی: افرادی که با اندیشههای بیاساس و نادرست چیزی را میسازند، مانند پدرانی هستند که به افتخار شهرت فرزندان نادرست خود میبالند.
هوش مصنوعی: دل کسی که به زرق و برق و زیباییهای ظاهری دل بسته، دیگر پاک و خالص نیست. مانند صدفی است که به خاطر زیبایی رنگها، نگهداری جواهر درونش را از دست میدهد.
هوش مصنوعی: عارف از اعتبار و ویژگیهای ظاهری خود را جدا میکند و خود را در ابعاد عمیقتری میبیند. او مانند دریا است که هیچگاه تحت تأثیر موجها و کفهای سطحی نیست و انعطافپذیری و عظمت او فراتر از این مسائل زودگذر است.
هوش مصنوعی: تفکرات اضافی و بیمورد، تنها دشمن توحید و یکتایی هستند. تا چه حد میتوانی با خودت در آینه روراست باشی و خود را ببینی؟
هوش مصنوعی: رازهای دل که از درد و رنجها نشأت میگیرد، تنها به یک صدا و با تمام وجود به هم برمیخورد. این همصدایی نشاندهنده اشتیاق عمیق و شور درونی است.
هوش مصنوعی: در دشت آتشی که شعلهاش به پرواز درنمیآید، ما با امید به نجات، پنبه برداشت میکنیم.
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که حتی نشانهها و آثار زیبایی که در این دشت وجود داشتند، به دلیل شکست و تخریب، دیگر قابل مشاهده نخواهند بود. در واقع، این دشت که باید مظهر زیبایی بینظیر باشد، به خاک و باقیماندههای گذشته تبدیل شده است و دیگر نمیتوان چیزی از آن آثار را دید.
هوش مصنوعی: در دل من جواهری کمیاب و ارزشمند وجود دارد و من به شدت نگرانم که مبادا این جواهر از دست برود یا آسیب ببیند.
هوش مصنوعی: بیدل نمیتواند در برابر سرنوشت که از قبل تعیین شده است کاری انجام دهد. همه چیز در حال آماده شدن است و تیرها آمادهاند تا به هدفی واحد برسند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
روزی همی گذشتم جُزوی غزل به کف
دیدم یکی غزالِ خرامان میان صف
با همرهان خویش به نخّاس خانه رفت
نخاس باز کرد یکایک در غُرَف
شاعر میان شارع و طرفه به غرفه بر
[...]
ای اوج چرخ قصر معالیت را شرف
اسلام و دین گرفته به تو نصرت و شرف
بر خاتم شرف نسب پاک تو نگین
واندر جهان ز خاتم پیغمبران خلف
نام تو نعت صورت و فعل تو آمدست
[...]
کرد از جهان رحیل جهانی همه شرف
ای مملکت علی الله و ای فلک لاسلف
چون اسب رقعه دو سپهر پیاده رو
فرزین ملک را بر بود از میان صف
اختر فشان ز دیده سحابی بمن رسید
[...]
افکند بحر عشق صدف چون به هر طرف
گوهرشناس بهر گهر نشکند صدف
ای ناوک بلای ترا سینه ها هدف
در یتیم عشق ترا جان ما صدف
در راه اشتیاق تو ای کعبه مراد
هر دم هزار قافله دل شده تلف
عالم پر از تجلی حسن و تو وانگهی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.