قسم به واهب عقلی که پیش علم قدیم
یکی است چشمه خورشید و سایه عنقاش
زمین شود ز یکی امر او چو سایه چاه
در آبگون قفس این آفتاب آتش پاش
که هست طمع جمال آفتاب تأثیری
که پس روی است کم از سایه گنبد خضراش
مرا چو سایه سیه روی کرد و خانه نشین
به نظم نثر صفت طبع آفتاب آساش
فزون ز ذره ز لفظ آفتاب می پاشد
مگر چو سایه در افتاد فیض حق به قفاش
جهان به دست زبان آفتاب وار گشاد
از آن چو سایه فلک بوسه می دهد بر پاش
به زیر بار غم همچو سایه زیر قدم
زرشگ آنکه گذشت آفتاب بر بالاش
جهان دوا ز دمش برد اگر نه بگرفتمی
بسان سایه و خورشید دق و استسقاش
شکست گوهر دریا و باد آب نشاند
به شعر چون گهر و آب طبع چون دریاش
به لطف گر ید بیضا بدو نماید صبح
به شکل شام گرفتست بی گمان سوداش
بنانش را گهر شبچراغ چون خوانم؟
که هست مشعله روز لاف زن ز ضیاش
سپید مهره صیتش چنان دمید جهان
که رخنه خواست شد این سبز حقه از آواش
به چشم مردم از آن گشت همچو مردم چشم
که در سواد توان یافتن ید بیضاش
دلم ز عقده غم چون میان بیت گشاد
چو بستم از زبر دل قصیده غراش
سبک بضاعتم و کم بها به شکل نثار
اگر نثار نسازم ز عمر بیش بهاش
خطش چو زلف صواب نگین شدست به حسن
بخواند نقش خطا هر که خواند نقش خطاش
بسا که طیره حورا دهد رقیب بهشت
به کلک سر زده مانند طره حوراش
اگر نه بوس حلالست و رشگ عین حلال
چرا چو دید دلم گشت در زمان شیداش؟
نه لایق است به من مدح او که در خور نیست
کلاه گوشه نرگس به چشم نابیناش
نثار او چو مرا شد علاج جان پیوند
دعاش گویم و دانم که واجب است دعاش
سیه سپیدی دوران قصیده اش بادا
که او بود به همه حال مقطع و مبداش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف نور و جمال آفتاب و تأثیر آن بر جهان میپردازد. شاعر به زیبایی و روشنایی آفتاب و نقش آن در زندگی اشاره میکند و سایه را نماد غم و غصه میداند. او میگوید که آفتاب بر زمین و آسمان تأثیرگذار است و همچون سایهای به دنبال خود میکشد.
شاعر همچنین از عشق و نیاز به نزدیکی به این نور و جمال میگوید و احساس میکند که در سایهی آفتاب، غمها و مشکلات خود را تحمل کرده است. او شعر خود را به شکل نثری زیبا و موزون به تصویر میکشد و تأکید دارد که بر خلاف تمامی سختیها، این نور الهی همیشه وجود دارد و به زندگی معنی میبخشد.
در پایان، شاعر به فلسفهی وجود و نیاز به دعا و نیایش اشاره میکند و به این نتیجه میرسد که آفتاب همیشه مسیر را روشن میکند، هم در زندگی فردی و هم در کل جهان.
هوش مصنوعی: به خدا قسم که آن عطا کننده عقل، تنها یک حقیقت است که در کنار علم ابدی قرار دارد، همچون چشمه خورشید و سایه گلی خاص.
هوش مصنوعی: زمین به خاطر یکی از فرمانهای او به گونهای میشود که مانند سایهی چاه، درون قفس این خورشید آتشین میافتد.
هوش مصنوعی: جاذبه و زیبایی آفتاب تأثیر کمتری نسبت به سایهٔ گنبد آسمان ندارد و نور آن به اندازهای دلنشین است که کمتر کسی میتواند از آن غافل بماند.
هوش مصنوعی: او مانند سایهای تیره به من نزدیک شد و به من اجازه نداد که بیرون بروم، در حالی که طبیعت من به مانند خورشید، آرزوی آرامش و زیبایی را داشت.
هوش مصنوعی: نور آفتاب از ذراتی بیشتر میتابد، مگر اینکه وقتی سایهای بر افکند، برکات الهی به شما برسد.
هوش مصنوعی: جهان به وسیله کلام مانند آفتاب روشن شده و از آنجایی که سایه آسمان بر پاهایش بوسه میزند، نشاندهنده تأثیر و عظمت آن است.
هوش مصنوعی: غم مانند سایهای است که همیشه زیر پای انسان قرار دارد، همانطور که زرشک زیر قدمهای کسی است که آفتاب بر بالایش میتابد و او را تحت تاثیر قرار میدهد. غم به ما میآید و ما را همراهی میکند، حتی در زمانهایی که دیگران از نور و شادی برخوردارند.
هوش مصنوعی: اگر جهان با نفسش درمانی نداشته باشد، من مثل سایه و خورشید از آن دور میشوم و نمیتوانم در آن زندگی کنم.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که مانند دریا و مروارید، شعر و طبع شاعر نیز ارزش و زیبایی خاصی دارند. دریا با عمق و وسعتش، به نمایش مرواریدها میپردازد و طبع شاعر نیز میتواند خالق اثرهایی با ارزش و زیبا باشد. در واقع، شاعر با بیان خود، زیباییهای درونش را مانند گوهر در دل دریا آشکار میسازد و به تصویر میکشد.
هوش مصنوعی: با عنایت و رحمت الهی، صبح به شیوهای زیبا و دلنشین جلوهگر میشود و این روشنایی در حقیقت نشانهای از شب گذشته است که هیچ شکی در آن نیست.
هوش مصنوعی: چطور میتوانم انگشتش را مانند دُرّ شبچراغ بخوانم؟ در حالی که او خود به قدری پرنور است که در روز هم به رقابت با نور میپردازد.
هوش مصنوعی: سپید مهره، یعنی روشنایی و زیبایی آن به قدری در دنیا تابید که باعث شد این حقه سبز، که نماد حقیقت است، به واسطه صدای او جلوهگر شود.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در نظر مردم، کسی میتواند به شکلی عادی و طبیعی به نظر برسد، مانند دیگران. به طور کلی، افراد میتوانند تواناییها و ویژگیهای خاص خود را در میان جمعیت پنهان کنند و به همین دلیل، شناسایی آنها دشوار است.
هوش مصنوعی: دل من از غم پر شده و در درونم، مانند یک شعر زیبا و دلنشین باز شده است. زمانی که از درون خودم به احساسات و عواطف پرداختم و آنها را متجلی کردم، احساس آرامش و زیبایی به سراغم آمد.
هوش مصنوعی: من بضاعت و دارایی کمی دارم و ارزش آن اندک است، اما اگر نتوانم از آن در راه نیکی و بخشش استفاده کنم، عمرم به درد نمیخورد و ارزشی نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: خط او مانند زلفی زیبا و بینقص است؛ هر کسی که به آن نگاه کند و آن را اشتباه بخواند، در واقع خود را فریب داده است.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات رقیب با زیبایی و جذابیت خود، بهشت را به شکل خطی زیبا و دلربا به تصویر میکشد، همانطور که موهای فرشتهای الهی به دل مینشیند.
هوش مصنوعی: اگر بوسیدن حلال است و حسادت نیز حلال، پس چرا وقتی محبوبم را دیدم، دل من به شدت در دلتنگی فرو رفت؟
هوش مصنوعی: مدح او برای من شایسته نیست، چرا که مثل این است که کلاهی که به گوشه نرگس است را به چشم نابینا نشان بدهیم.
هوش مصنوعی: وقتی که او مرا نجات داد و به جانم امید بخشید، دعا و خواستهاش را بر زبان میآورم و میدانم که دعا کردن برای او واجب است.
هوش مصنوعی: زندگی او پر از رنگ و روشنایی است و باید همیشه به یاد او باشیم؛ چرا که او آغاز و پایان همه چیز است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
به آب ماند یار مرا صفات و صفاش
که روی خویش ببینی چو بنگری بقفاش
ز بوی و خوبی جعد و دو زلف مشکینش
ز رنگ و گردن و گوش و دو عارض زیباش
نگار خانهٔ چین است و ناف آهوی چین
[...]
حیات را چه گوارنده تر زآب ولیک
کسی که بیشترش خورد بکشد استسقاش
قسم بواهب عقلی که پیش رای قدیم
یکیست چشمه خورشید و سایه عنقاش
همیشود بیکی امر او چو سایه بچاه
در آبگون قفس این آفتاب آتش پاش
که هست طبع جمال آفتاب تأثیری
[...]
خدایگان جهان شهریار دریا دل
توراست دست گهر بخش و لفظ لؤلؤ پاش
بر اسمان و زمین دست مطلق است تو را
که از وظیفه جود تو یافتند معاش
گهی به پنجه هیبت دل جهان بشکن
[...]
گناه کردن پنهان به از عبادت فاش
اگر خدای پرستی هواپرست مباش
به عین عجب و تکبر نگه به خلق مکن
که دوستان خدا ممکناند در اوباش
بر این زمین که تو بینی ملوک طبعانند
[...]
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.