گنجور

 
آیتی بیرجندی

فصل گل است و بلبل، زاین پرده زد نوا را

در نغمه می سراید، اسرار آشنا را

دامان یوسف گل چاک است و صبح دیدم

گشته چون زلیخا در بوستان صبا را

یاد و بهار و باده، از لطف میزند دم

حسرت چرا پسندی بر خویشتن عطا را

مقصود عقدهٔ دل، ای بی خبر ندارد

آنکس که آفریند سیمای دلگشا را

از نرگس خماری ما را خراب داری

و از طرهٔ پریشان آشفته حال ما را

با عمر جاودانی، چون خضر زنده ماند

هر کسی مکیده روزی آن لعل جان فزا را

رخسار خوب رویان، آیینهٔ جمال است

ای دل نما تماشا، مرأت حق نما را

با گنج شایگان نیست، ما را دگر عنایت

پیر طریقت آموخت با ما چوکیمیا را

در کوی میفروشان، می گفت میفروشی

ای بینوا بیا بر، از کوی ما نوا را

بازآی و از دم ما، انفاس عیسوی جو

بشتاب و یاب از این در، ای خسته دل دوا را

بر ما مکن ملامت، ای بی خبر که صوفی

دیده است در خرابات، روضات با صفا را

در حکمت الهی، شرط است قابلیت

گر نیستی تولایق، تقصیر چه دعا را

گر داستان فضل است، ما را ولا بهانه

گر مقتضای عدل است، کن ختم مدعّا را

در سنت الهی، لطف است و دلنوازی

گر غیر این پسندی، نشناختی خدا را

در طرف باغ بلبل میخواند این تغزل

بر سرو و شاخهٔ گل، این شعر دلربا را

از شیخ آیتی جوی، اندر غزل معانی

کاندر غزل سراید اسرار پر بها را

 
 
 
جدول قرآن کریم
مولانا

با آن که می‌رسانی، آن بادهٔ بقا را

بی‌تو نمی‌گوارد، این جام باده ما را

مطرب قدح رها کن، زین گونه ناله‌ها کن

جانا یکی بها کن، آن جنس بی‌بها را

آن عشق سلسلت را، وان آفت دلت را

[...]

سعدی

مشتاقی و صبوری از حد گذشت یارا

گر تو شکیب داری طاقت نمانْد ما را

باری به چشم احسان در حال ما نظر کن

کز خوان پادشاهان راحت بود گدا را

سلطان که خشم گیرد بر بندگان حضرت

[...]

همام تبریزی

با آن که برشکستی چون زلف خویش ما را

گفتن ادب نباشد پیمان‌شکن نگارا

هستند پادشاهان پیش درت گدایان

بنگر چه قدر باشد درویش بینوا را

از چشم من نهانی ای آب زندگانی

[...]

حکیم نزاری

دانی چه مصلحت را بل غاغ شد بخارا

تا این ستیزه گاران بی دل کنند مارا

زین قوم در خراسان الاّ بلا نخیزد

شکلی کنید و دفعی بنشستن بلا را

گفتم از آن جماعت یاری به چنگم آید

[...]

امیرخسرو دهلوی

آن شه به سوی میدان خوش می رود سوارا

یا رب، نگاه داری آن شهسوار ما را

غارت نمود زلفش بنیاد زهد و تقوی

تاراج کرد لعلش اسباب پادشا را

جولان کند سمندش چون سم او ببوسم

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه