گنجور

حاشیه‌ها

مهدی کاظمی در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۱۲:۲۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۹۶ - تفسیر ما شاء الله کان:

از مضرات انگشت نمای خلق بودن اینهمه گفتیم ولی اینو بدون که درین راه بدون عنایات حق نمیتونیم از چنگ دیو نابکار جون سالم بدر ببریم مولانا به زیبایی از کلمه هیچ استفاده میکنه در مقابل عنایت خداوند
این همه گفتیم لیک اندر بسیچ(بسیچ:اراده کردن وآماده کردن)
بی‌عنایات خدا هیچیم هیچ
بدون کمک خداوند و افراد خاص خداوند فرشته هم که باشه نامه اعمالش سیاه و تیره اس ...
بی عنایات حق و خاصان حق
گر ملک باشد سیاهستش ورق
ای خدا ایکه فضل و دانش و برتری تو دوای درد و احتیاج ماست ..قطره دانش مارو بدریای معرفت و آگاهی بیکران خودت وصل کن که وقتی بیاد تو بودن هست از دیگری یاد کردن روا نباشد البته اینجا خاصان حق کسانی هستند که مثال مولانا بدریای معرفت الهی وصل هستند و مارا یاری میکنند که مسقیم و بی واسطه متصل بودن به این دریا کار خاصان و کاملان است و ما از انها چراغ راه میسازیم و هدایت میپذیریم ..اینها همه رو خدا بما لطف کرده تا با این هدایت کافی عیوب ما مستتر و پوشیده بمونه
ای خدا ای فضل تو حاجت روا
با تو یاد هیچ کس نبود روا
این قدر ارشاد تو بخشیده‌ای
تا بدین بس عیب ما پوشیده‌ای
قطرهٔ دانش که بخشیدی ز پیش
متصل گردان به دریاهای خویش
جان ما قطره الهی و نمونه ای از دریای خداوندیست برای همین است که بسیار غنی و کلید معرفت الهیست که خداوند در وجود ما نهاده است مولانا در دعایی زیبا رهانیدن این قطره رو از شر هوای نفس و آلودگی های نفسانی رو از قبل ازینکه در خاک محبوس بشه و مثل رطوبتی توسط باد ازبین بره رو از خدا طلب میکنه
قطرهٔ علمست اندر جان من
وارهانش از هوا وز خاک تن
پیش از آن کین خاکها خسفش(در زمین فرو نشاندن) کنند
پیش از آن کین بادها نشفش( فروکشیدن رطوبت)کنند
گرچه ای خدا تو قادری در همچنین شرایطی هم اون قطره رو حفظ کنی و پس بگیری ...قطره ای که در جذب هوا شد یا در خاک ریخت کی از قدرت تو گریخت اگر صدبار هم نابود بشه بازهم تا صدایش کنی با سر قدم میسازه و بوجود میاد
گر چه چون نشفش کند تو قادری
کش ازیشان وا ستانی وا خری
قطره‌ای کو در هوا شد یا که ریخت
از خزینهٔ قدرت تو کی گریخت
گر در آید در عدم یا صد عدم
چون بخوانیش او کند از سر قدم
روزانه صدها هزار بار چیزهای مختلف همدیگر رو ازبین میبرند ولی باز تحت فرمان تو بوجود میان اونها تحت حکم تو اند و نمیتوانند که نباشند .. مولانا درینجا بزیبایی منبع ادامه زندگی رو از عدم بیان میکنه جایی که ما فکر میکنیم تاریکه و هیچ حیاتی درون وجود نداره
صد هزاران ضد ضد را می‌کشد
بازشان حکم تو بیرون می‌کشد
از عدمها سوی هستی هر زمان
هست یا رب کاروان در کاروان
مولانا این حالت رو تشبیه به خواب شبانه میکنه و میگه که مخصوصا شبها که نیستی از بیداری رو در ژرفای خواب تجربه میکنی ولی بازم صبح که میشه از قدرت خداوندی به عالم بیداری و عقول برمیگردی مثال ماهیانی که سرشون از دریا بیرون میکنن ازعدم بوجود میایی ... مولانا درینجا تشبیه زیبایی از عدم بدریای بیکران الهی و کارگاه هستی کرده و نسبت بودن مارو مثال ماهیانی میدونه که سر از دریا برون میکنیم و این فرصت رو کوتاه رو اسمش رو زندگی و میزاریم از دریای حقیقی زندگی غافلیم و میترسیم
خاصه هر شب جمله افکار و عقول
نیست گردد غرق در بحر نغول
باز وقت صبح آن اللهیان
بر زنند از بحر سر چون ماهیان

فیض بارش در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۱۰:۳۴ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » منوچهر » بخش ۱۷:

با درود،
روارو= با شتاب، تیز و عجله. درست معنی میدهد چون این واژه هنوز هم در استان پنجشیر و دیگر استان های شمال افغانستان رواج دارد مثلن میگن: "رو رو راه برو" به معنی تیز تیز یا با عجله و شتاب راه برو، یا میگویند: "همن که دید فلان شخص را روارو از جای پرید" یعنی با شتاب از جا برخاست و فرار کرد.

میرفخرایی در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۱۰:۱۲ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۷:

"صد بار وجود را فرو بیخته اند" صحیح است، نه "فرو ریخته اند".. یعنی صد بار کّل آفرینش را پالایش و تصفیه کرده اند تا تو به دست آمده ای.

روفیا در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۱۰:۰۹ دربارهٔ عطار » منطق‌الطیر » جواب هدهد » حکایت شیخ سمعان:

گر مرید راه عشقی فکر بدنامی مکن
شیخ صنعان خرقه رهن خانه خمار داشت
؟؟

روفیا در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۱۰:۰۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۴۸۱:

یعنی آنگاه که از هستی رستیم مشمول رحمت قرار گرفتیم.

حسن خلیلی در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۹:۲۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۵۳:

این شعر زیبا و عرفانی را داریوش هنرمند محبوب و فرهیخته نیز به زیبایی سروده است

سعید رئیس زاده در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۸:۵۲ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۶:

سلام . کامنتی بر شعر پر ارزش خیام:
با توجه به وابستگی تن و روان و ضمیر ناخود اگاه و خود اگاه ما به دنیاپرستی فقط با می خیال و نوای موسیقی می توان تحملش کرد.

جمشید چهارلنگی در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۸:۰۸ دربارهٔ عرفی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۰:

سلام
در مصرع دوم بیت اول،نقطهٔ حرف " ز " در کلمهٔ انالحق زدن،از قلم افتاده و به اشتباه،حرف " ر " شده است.
با عرض پوزش

بلخی در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۳:۵۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۸۸:

این غزل برایم عالمی از اسرار است. دکلمه آنرا هر روز به گویش شیرین ایرانی میشنوم و باز هم باید باربار بشنوم. در حسرتم که جهان غیرفارسی زبان هنوز از دستیابی به ترجمه حسابی دیوان شمس در ناتوانی بسر میبرد و تازه با دستیابی به ترجمه گزیده مثنوی شیفته ی آن شده اند.

حسین،۱ در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۱:۰۴ دربارهٔ امیرخسرو دهلوی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱:

فرهاد عزیز
ای مرا در ته هر موی به زلفت بندی
چه کنی بند ز بندم همه یکبار جدا
می گوید : من بسته و گرفتار هر موی زلف توام
{ با شانه به زلفت } بند از بندم به یکباره جدا مکن
زنده باشی

rezasafari در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۰:۲۰ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۶۷:

دربیت یکی به آخر!
دماغ آشفته خاصیت پنجاب و کشمیرم...
به نظر(,) ! محلی نداشته باشد

رضا در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، شنبه ۴ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۰:۰۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸:

ساقیا آمدن عید مبارک بادت
وان مواعید که کردی مرواد از یادت
ازفحوای کلام وشادمانی حافظ چنین بنظرمی رسد که این غزل به مناسبت روی کارآمدن ِمجددِّ شاه شجاع یا یکی ازدوستان صمیمی وبه عبارتی هم پیاله ی وی ، پس ازفروپاشی ِاستبداد وخفگان بوده باشد.
ظاهراً شاه شجاع نسبت به دیگران مردم دارتربوده وبه شرابخواران ومیگساران نیزسخت نمی گرفته است.ضمن آنکه ازطبع شعری نیز بی بهره نبوده و باحافظ عزیز رابطه ی دوستی ِ ریشه دار، صمیمانه وای بسا عاطفی داشت.
احتمالاً "ساقیا" نیزکنایه ازهمین فرد مورد نظراست.
مبارک بادت: مبارکت باشد.
مواعید: وعده ها و موعودها وعده داده شده ها و چیزهای وعده داده شده
مَرَواد: نرود
ای ساقی، عید آمده برای تومبارک ومیمون باشد، امیدوارم چیزهایی که وعده داده بودی ازیادت نرفته باشد.
شاید منظورازعید هم توفیقِ بزرگِ روی کارآمدن ِ مخاطب است. چنین برمی آید که مخاطب قبل ازبه تخت رسیدن وعده وعیدهایی داده بوده که حافظ آنها رادراینجابه یادش می آورد.
در شگفتم که در این مدّتِ ایّام ِفراق
بَرگرفتی زحریفان دل ودل می‌دادت
برگرفتی زحریفان دل :ازهم پیاله ها دل برکندی
دل می دادت: دلت راضی می شد
معنی بیت: درحیرتم که دراین روزهای هجران و دوری، چگونه ازدوستان وهم پیاله ها دل برکندی وبه فراموشی سپردی، درتعجّبم که چطور دلت راضی به این کارمی شد تا جدا ازهم پیاله ها بوده باشی؟!
برسان بندگی دختر رَز گو به درآی
که دَم و همّتِ ما کرد ز بند آزادت
برسان بندگی: ارادات واشتیاق ماراابلاغ کن بگو که ماخدمتگزاریم.
رَز: انگور
دختررَز: کنایه از شراب یا باده که ازانگورمی گیرند.
به دَرآی: ازپشتِ پرده بیرون بیا
دم وهمّت: اراده وخواستِ ما، پشتکار وعزم ِما
معنی بیت: ای ساقی که به باده دسترسی داری ارادت واشتیاق مارا به دختررَز(باده یاشراب) ابلاغ کن وبگو که دیگر دوره ی سیاهِ اختناق با اراده وتلاش ما سپری شد،ازپشتِ پرده بیرون بیا.
حافظ دراین دوره ی جدید که ظاهراً وفق مرادبوده سرازپا نمی شناسد وبه باده پیام می فرستدکه دیگرنیازنیست ازنظرها پنهان باشی بیرون بیا که میگساران انتظارت رامی کشند. بنظرمی رسد دردوره ی سیاه اختناق،میکده هابسته بوده ومردم باده وشراب را پنهانی می خورده اند.
دراینجا شاعربه باده شخصیّتِ انسانی بخشیده وبا اوسخن می گوید. درجای دیگر درموردِ حضور دختر رز اینچنین می فرماید)
آمدازپرده به مجلس عرقش پاک کنید
تانگویند حریفان که چرا دوری کرد
شادیِ مجلسیان در قدم و مَقدَم توست
جایِ غم باد مَرآن دل که نخواهد شادت
مَقدَم: قَدَمگاه، جای پا
این بیت خطاب به ساقی ویا(مخاطب غزل شاه شجاع) بوده باشد هم به دختر رز(شراب) که دربیتِ قبلی شخصیّتِ انسانی داشت. هردوبرداشت صحیح است.
معنی بیت: ای ساقی، یا ای ساقی به دختر رَز بعدازابلاغ درود ومحبّتِ ما ازطرف ما بگو:
شادی جمع دوستان(میگساران) ازوجود وحضور توست. هرگاه که تو درجمع ماحضور داری همه را مست ومسرورمی کنی، امیدوارم هردل که تورانمی خواهد وتورابد می پندارد دلش به درد وغم مبتلاگردد.
شکر ایزد که ز تاراج خزان رخنه نیافت
بوستانِ سَمن و سرو و گل و شمشادت
تاراج:به یغمارفتن، غارت شدن.
تاراج خزان: غارتگری خزان، کنایه از دوران اختناق وخفگان است که به خزان تشبیه شده است.
رخنه نیافت: دراینجا یعنی خسارت ندید وزرد وخشک نشد ،ویران نشد.
بوستان سمن وسرو....: کنایه ازخانواده ودوستان ویاران است.
بادرنظرگرفتن اینکه مخاطب غزل، شاه شجاع است، شاعر ازاینکه او ویارانش به سلامتی، دوره ی استبداد راپشت سرگذاشته و آسیبی ندیده اند به درگاهِ خداوند شکرگزاری می کند .
معنی بیت: خداراشکرکه بوستان سمن و...(وجود تو و خانواده ودوستانت) ازغارتگری خزان دراَمان بوده وهیچیک صدمه ای ندیدید.
چشم بد دورکزآن تفرقه‌ات بازآورد
طالع ِ نامور و دولتِ مادرزادت
چشم بد دور: سلامت باشی،بلا به دورباشد
تفرقه: جدایی وپراکندگی، ازیکدیگرفاصله داشتن
طالع: بخت واقبال،
نامور: نام آور ومشهور
دولت: امکانات، ثروت و مکنت، نیک بختی.
دولت مادرزاد: قدرت و اقبال خوش ذاتی
معنی بیت: ازبلایا وچشم زخم زمانه دراَمان باشی که ازآن طوفان جدایی آسیبی ندیدی ودوباره به میان یاران بازگشتی! توذاتاً خوش اقبال هستی وهنگام تولدّ،دولت وخوش شانسی راباخودآورده ای.
حافظ ازدست مَده دولتِ این کشتی ِنوح
وَر نه طوفان ِ حوادث ببرد بنیادت
دراین بیت آخرین: کشتی نوح هم می تواند استعاره ازشاه شجاع ، سافی وهم پیاله ی شراب بوده باشد.
معنی بیت: حافظ مبادا این کشتی نوح(شاه شجاع یاجام مِی) را ازدست بدهی، درغیراینصورت طوفان حوادثِ روزگار تورا ازپای درخواهد آورد.
کشتی ِ باده بیاورکه مرابی رخ دوست
گشته هرگوشه ی چشم ازغم دل دریایی

لیلی در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۳:۳۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۴۸۱:

امت مرحوم اینجا معناش چیه؟

Reza Abdolahi در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۳:۱۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۵۱ - دو بار دست و پای امیر را بوسیدن و لابه کردن شفیعان و همسایگان زاهد:

چون چنینی خویش را ارزان فروش را بشکل سؤالی بخوانید.
چون ؟؟چنینی ،خویش را ارزان فروش ؟

بهنام در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۳:۰۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۸۶ - دیدن خواجه طوطیان هندوستان را در دشت و پیغام رسانیدن از آن طوطی:

"عالمی را یک سخن ویران کند..."....نقش تبلیغات در امور از دیر باز بر فرهیختگان این مرز و بوم روشن بوده، سعدی رحمت الله علیه نیز در ان شعر خود که شاعر شیطان را بخواب دیده،برهمین موضوع تاثیر شگرف تبلیغات بر امور زندگی صحه میگذارد:فرا رفت و گفت ای عجب!این توئی---فرشته نباشد بدین نیکوئی

پ ط در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۲:۱۹ دربارهٔ ملک‌الشعرا بهار » غزلیات » شمارهٔ ۳۴:

ضمن تشکر از سایت گنجور و درود بر همه عاشقان شعر و ادب؛معنی کلمه گهواره تراش چیست؟در هیچ منبعی موجود نبود

حسین در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۰:۵۷ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۱۹:

این شعر را محمد عمر خواننده ی مشهور افغان خوانده است . پیشنهاد میکنم گوش کنید زیباست. بنده ایرانی هستم اما از این اهنگ لذت بردم . حس زیبایی داشت. امیدوارم شما هم لذت ببرید . توی گوگل سرچ کنید آهنگهای محمد عمر میتونید پیدا کنید اهنگاشو

آیینه در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۰:۵۳ دربارهٔ شاه نعمت‌الله ولی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۹۷:

در بیت آخر جای مصرع ها جا به جاست

بهار در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۰:۴۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۸۳:

این غزل رو استاد شهرام ناظری به زیبایی اجرا کردن.از دست ندهید

نادر.. در ‫۷ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۲۰:۳۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۰۸۵:

در آفرینش عالم چو حکمت اظهارست،
تو نیز ظاهر می‌کن اگر بیان داری..

۱
۳۱۳۴
۳۱۳۵
۳۱۳۶
۳۱۳۷
۳۱۳۸
۵۵۵۵