گنجور

 
یغمای جندقی

همی خواهم به آویز مراد انگیز جولانی

دریغ ای پهنه ...کیهان تنگ میدانی

گره زرین خور...مشکین چنبره گردون

به لاغ نی سواران خوش دریغا گوی و چوگانی

زمین کوتاه دامان آسمان تنگ ارنه می کردم

به رزم خود نه این... ساران خود و خفتانی

عمود کهکشان بی سنگ و نیله آسمان کودن

دریغا در خور این برزو بازو گرز و یکرانی

یکم ملک آرزو بیرون ازین ...کوی ارنه

من و این یک دو ویران ده چه اقلیمی چه سلطانی

مرا کم نه فلک نیم آستان کی دل نشست افتد

دو در یک پخ سپنجی چار پی شش روزن ایوانی

نه داد از دین آن آگه نه دین را داد این در خور

چه منبر یا چه اورنگی چه فتوی یا چه فرمانی

تو ای... پی کیهان بدین...بگی مردم

اگر خود مصر یوسف مرمرا گرگی و زندانی

فلک فرعون و گیتی مصر و این ...بگان جادو

منم موسی به معجز خامه سحر اوبار ثعبانی

شگفت آرم حساب روز رستاخیز یزدان را

بدین...خر مردم چه درگاهی چه دیوانی

مرا سردار با...زالان سخت ننگ آید

نبرد شیر دل مردان دریغا پور دستانی

 
 
 
رودکی

ازو بی اندهی بگزین و شادی با تن آسانی

به تیمار جهان دل را چرا باید که بخسانی؟

قطران تبریزی

ایا خوشتر ز جان و دل! همه رنج دل و جانی

به رنج تن شدم خرسند اگر دل را نرنجانی

شود بی جان تنم یکسر چو تو لختی بیازاری

تن از آزار جان پیچد تنم را زین قبل جانی؟

اگر چه جانی از انسی همیشه بر حذر باشد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
امیر معزی

نگارا ماه‌ گردونی سوارا سرو بستانی

دل از دست خردمندان به ماه و سرو بستانی

اگر گردون بود مرکب به طلعت ماه‌ گردونی

وگر بستان بود مجلس به قامت سرو بستانی

به آن زلفین شورانگیز مشک‌ اندوده زنجیری

[...]

سنایی

مسلمانان مسلمانان مسلمانی مسلمانی

ازین آیین بی‌دینان پشیمانی پشیمانی

مسلمانی کنون اسمیست بر عرفی و عاداتی

دریغا کو مسلمانی دریغا کو مسلمانی

فرو شد آفتاب دین برآمد روز بی‌دینان

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از سنایی
وطواط

زهی جاهت فریدونی ، زهی ملکت سلیمانی

به عون تو مسلم شد ز هر آفت مسلمانی

غلط گفتم ، خطا کردم، کجا آید به چشم اندر

تو را جاه فریدونی، تو را ملک سلیمانی؟

نجوید دهر جز از رسم تو آثار فرخنده

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه