تویی، شها، که جهان را به جاه تو طربست
اعطای کف تو ارزاق خلق را سببست
جهان ز جاه رفیع تو همچو جنت شد
اگر طرب کند امروز، موسم طربست
حسام تست بصورت چو آفتاب ولیک
ز بیم ضربت او روز دشمنان چو شبست
ز مهر و قهر تو جان و دل ولی و عدوت
خزانهٔ طربست و نشانهٔ لعبست
حسود با تو اگر در معامله است چه سود؟
که در مقابله اش رأس آسمان ذنبست
وجود ز جهان و بهترین ز جهان
چنانچه می ز عنب آید و به از عنبست
عدو ز حمله تو در هرب همی آید
ملامتش نتوان کرد ، موضع هربست
برای نصرة اسلام در قبایل کفر
ز رمح تو فزعست و ز تیغ تو خربست
کراست با غضب بارگاه تو طاقت؟
که هول دوزخ جزوی ز هول غضبست
تو خاطر از طلب بدسگال فارغ دار
که بدسگال ترا حادثات در طلبست
تویی درخت معالی به باغ ملک درون
همه بدایع دنیا و دین ترا شعبست
ز بهر نام دهی مال و این بود عادت
هر آنکه را نسب طاهرست یا حسبست
چه بهره یابد از نام نیک در عالم
کسی که مذهب او جمع کردن ذهبست؟
تو بر سریر ممالک بخطهٔ خوارزم
نشسته ساکن و آوازه تو در حلبست
خدایگانا، امروز قرب سی سالست
که بر در تو مرا گه جبین و گاه لبست
ز بعد این همه مدت هنوز محتاجم
بآزمایش در مجلس تو وین عجبست!
مرا ز کف شبیهان امان تو دانی داد
چو ایمنی نبود، نعمت جهان حطبست
منم امام همه اهل فضل و شخص مرا
ز علم و دانش هم طیلسان و هم سلبست
همه افاضل گیتی بدست من باشند
بدان مثال که مهره بدست بوالعجبست
اگر به نظم گرایم، کلام من حکمست
وگر به نثر درآیم، حدیث من خطبست
به نظم و نثر من اندر هر آنچه کنون
دقایق عجمست و لطایف عربست
تفاخرم بنژاد و تبار رسمی نیست
نژاد من هنرست و تبار من ادبست
بتوزی و قصب جاهلان ندارم چشم
لباس فضل و هنر به ز توزی و غصبست
لقب اگر بد و نیکست فخر و عارم نیست
صحیفهٔ هنر من جریدهٔ لقبست
همیشه تا که بود رنج هر کجا هنرست
همیشه تا که بود خار هر کجا رطبست
چو مصطفی باش همی در میان نعیم
که در میان سقر خصم تو چو بولهبست
همه نصاب سعادت نصیب عمر تو باد
بدان صفت که نصیب عدوی تو نصبست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به تمجید از مقام و عظمت کسی میپردازد که به او احترام ویژهای دارد. او به ویژگیهای مثبت و نقش این فرد در بهبود حال مردم و جهان اشاره میکند و عظمت او را نشانهای از جلال و طرب میداند. شاعر به قدرت و تاثیر این فرد در جنگها و حمایت از دین اسلام اشاره میکند و میگوید که دشمنان از هول و وحشت او در امان نیستند.
شاعر همچنین بر این نکته تأکید میکند که نژاد و تبار او بر پایه هنر و ادب است و به دنبال افتخارات غیر واقعی نیست. او بیان میکند که متعهد به علم و فضل است و همه فضیلتها را به خود نسبت میدهد. در نهایت، شاعر آرزو میکند که سعادت و کامیابی همواره در سایه وجود این بزرگ مرد نصیب او شود.
هوش مصنوعی: تو ای بزرگ و والا، که به عظمت و بزرگیات جهانیان شاد و خوشحالاند، بخشش و نعمتهای توست که سبب روزی و تأمین نیازهای مخلوقاته.
هوش مصنوعی: حضور پرعظمت و مقام بلند تو، جهان را زیبا و دلنشین کرده است. اگر امروز دلها شاد و شگفتزدهاند، زمان خوشی و شادی است.
هوش مصنوعی: حسام که به مانند آفتاب درخشنده است، ولی ضربهاش باعث ترس و وحشت دشمنان میشود به طوری که روز آنها به شب تبدیل میشود.
هوش مصنوعی: از محبت و خشم تو، جان و دل من در اختیار توست، اما دشمن تو، گنجینهای از شادی و نشانهای از بازیهای تو است.
هوش مصنوعی: اگر حسود در کار و معامله با تو باشد، هیچ فایدهای ندارد؛ زیرا او در برابر تو مانند ستارهای است که در آسمان هیچ نوری ندارد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که بهترین چیزها در جهان، مانند وجود انسان، از همان چیزی ناشی میشود که در جهان وجود دارد. به عبارتی، مانند اینکه بهترین شراب از انگور بدست میآید و بهتر از خود انگور است، وجود انسان نیز برترین و ارزشمندترین پدیدهای است که از جهان ناشی میشود.
هوش مصنوعی: دشمن از هرب تو همیشه در حال حمله است، اما نمیتوان او را سرزنش کرد چون در موقعیت هرب قرار دارد.
هوش مصنوعی: برای یاری رساندن به اسلام در برابر قبیلههای کافر، ترس و وحشت از نیزه تو پراکنده میشود و شمشیر تو به دشمنان آسیب میزند.
هوش مصنوعی: کیست که بتواند در برابر خشم و عظمت تو تاب بیاورد؟ زیرا هراس دوزخ تنها بخشی از هول و وحشت ناشی از غضب توست.
هوش مصنوعی: به خاطر بسپار که از طلب و خواستههای بد و ناگوار خود رها بشوی، چرا که این خواستههای بد تو را با مشکلات و حوادث ناخوشایند رو به رو خواهد کرد.
هوش مصنوعی: تو درختی بلند و باعظمت در باغ سلطنتی هستی، که تمام زیباییهای دنیا و دین از تو branches (شاخهها) و اجزای تو نشأت میگیرد.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به نام و شهرت، مال و ثروت هزینه میشود، و این رسم است که همواره وجود داشته است. هر کسی که نسل و خاندانی پاک و نیکو داشته باشد، از چنین عادتی پیروی میکند.
هوش مصنوعی: کسی که فقط به جمع آوری پول و ثروت مشغول است، چه فایدهای میتواند از داشتن نام نیک در دنیا ببرد؟
هوش مصنوعی: تو در سرزمین خوارزم بر تخت سلطنت نشستی و آوازه و شهرت تو به حلب رسیده است.
هوش مصنوعی: پروردگارا، امروز سی سال است که گاهی به خاک درگاه تو سجده میکنم و گاهی زبان به ناله میگشایم.
هوش مصنوعی: بعد از این همه زمان، هنوز هم به تجربه و آزمایش در محفل تو نیازمندم و این حقیقت شگفتآور است!
هوش مصنوعی: من از شباهتها و دسیسهها نجات نمییابم، تو میدانی این را. وقتی که امنیتی وجود ندارد، تمامی نعمتهای دنیا بیارزشند.
هوش مصنوعی: من پیشوای همه کسانی هستم که اهل فضل و نیکی هستند و شخصیت من به واسطه علم و دانش، چه از نظر ظاهر و چه از نظر باطن، برازنده است.
هوش مصنوعی: تمامی دانشمندان و برگزیدگان عالم در اختیار من هستند، مانند مهرههایی که در دست بازیگر ماهر قرار دارد.
هوش مصنوعی: اگر شعر بگویم، سخنانم حاکم و معتبر است و اگر نثر بنویسم، گفتنهایم شبیه خطبهها خواهد بود.
هوش مصنوعی: در هر چیزی که الان به نظم و نثر میآورم، نکتههای دلنشین زبان عجم و ظرافتهای عرب نهفته است.
هوش مصنوعی: من به اصل و نژاد خود نمیبالم، بلکه به هنرمندی و ادب خود افتخار میکنم.
هوش مصنوعی: من به زیباییهای ظاهری و کارهای ناپسند جاهلان هیچ توجهی ندارم. لباس دانش و هنر به نظرم از دزدی و ناپاکی بهتر است.
هوش مصنوعی: لقبها، چه خوب و چه بد، برای من اهمیت چندانی ندارند؛ زیرا آنچه که به واقعیتم میافزاید، آثار و هنرم در زندگی است.
هوش مصنوعی: هر جا که رنج و زحمت وجود دارد، هنر و زیبایی هم هست. در هر جا که خار و مشکلات وجود دارد، میوه و ثمره هم یافت میشود.
هوش مصنوعی: اگر مانند مصطفی (پیامبر اسلام) در میان نعمتها و لذتها قرار بگیری، باید مراقب باشی، زیرا در میان دوزخ، دشمن تو مانند یک شیطان خطرناک است.
هوش مصنوعی: امیدوارم تمام نعمتهای خوشبختی و سعادت به عمر تو برسد، همانطور که دشمنانت به کینه تو میرسند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
طرب کنم که مرا جای شادی و طربست
مرا بدین طرب، ای سیدی دوسه سببست
یکی که کودک من با منست باده بدست
دگر که مطرب مارا نشاط با طربست
سدیگر آنکه شبست و حسودم آگه نیست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.