گنجور

 
واعظ قزوینی

ز شوق گفتگویش، نیست هوشی در شنیدن‌ها

ز جوش مدعا، چیزی که پیدا نیست، گفتن‌ها

بهر سو ناوک او رو گذارد، می‌دود از پی

نگاه حسرتم، چون رشته، از دنبال سوزن‌ها

خیال قد رعنای تو، گویا جا در او دارد

که می‌گردد به گرد خاطرم، از خویش رفتن‌ها

کدامین آفتاب امروز می‌آید برون یارب

که گل‌های چمن دارند رنگ و بو به دامن‌ها؟

اگر خواهی برآید مطلب، اول ترک مطلب کن

گذشتن بیشتر باشد در این ره از رسیدن‌ها

مهیای همان شو کز برای خلق می‌خواهی

گریبان چاکی مقراض باشد از بریدن‌ها

نمی‌گردد ز حق پر، تا ز خود خالی نمی‌گردی

که پرنورند، تا از خود تهی گشتند روزن‌ها

فشار تنگی احوال کیفیت دهد دل را

شود واعظ، شراب ناب، انگور از فشردن‌ها

 
 
 
صائب تبریزی

اگر مردی مرو در پرده ناموس چون زن‌ها

که دود عود از خامی گریزد زیر دامن‌ها

ز اقبال جنون آورده‌ام بیرون ز صحرایی

سر خاری که خون آرد برون از چشم سوزن‌ها

تو با این روی آتشناک، مپسند آفتاب من

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از صائب تبریزی
حکیم سبزواری

اَلا یٰا اَیُّها الْوَرقیٰ ثَریٰ تَثوِی‌ اطْلَعِن عَنْها

که اندر عالم قدسی، ترا باشد نشیمن‌ ها

قَدِ اسْتَوْکَرْتَ فی مَهوَی الغَواسِق عَن وَریٰ صَفْحٰا

خوشا وقتی که بودت با هم‌آوازان پریدن‌ ها

برون آی از حجاب تن، بپر بر ساحت گلشن

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه