عینک شود چو شیشه دل عقل پیر را
بیند به یک قماش پلاس و حریر را
کشتی نشین فقر در این بحر فتنه خیز
نیکو گرفته دامن موج حصیر را
جاهل کند بکوکب اقبال خویش ناز
نادان چراغ کرده گمان چشم شیر را
بیجاست ای بزرگ به ما خودنماییت
بسیار دیده ایم امیر و وزیر را
آسودگی اگر طلبی، برتری مجوی
راحت در آسیاست همین سنگ زیر را
درویش را به درگه حق ربط دیگرست
با مسجد است نسبت دیگر حصیر را
بیگانگان ز یاری هم خویش می شوند
عینک به جای پرده چشم است پیر را
واعظ عجب که پای نهد یاد حق در آن
تا از غبار غیر نروبی ضمیر را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به نقد وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه می‌پردازد. او به عینک و شیشه دل اشاره می‌کند که بر عقل پیر تاثیر می‌گذارد و به او دید محدود می‌دهد. شاعر به توصیف زندگی در فقر و حوادث ناگوار پرداخته و می‌گوید که جاهلان خود را در کمال نادانی جلوه می‌دهند. او بر این نکته تاکید دارد که بسیاری از افراد با ظاهر خود، خود را نمایان می‌کنند، در حالی که راحتی و آسایش واقعی در سادگی و بی‌ادعایی است. همچنین شاعر به ارتباط درویش با خدا و تفاوت آن با زندگی مادی اشاره کرده و به ضعف‌های اجتماعی و روحی جامعه و دوگانگی در روابط انسانی انتقاد می‌کند، به ویژه در مورد افرادی که به ظواهر روی آورده‌اند و از حقیقت دور شده‌اند.
هوش مصنوعی: وقتی انسان به دنیا و زندگی از دیدگاه خود بنگرد، مانند کسی می‌شود که از پشت عینک به دنیا نگاه می‌کند. در این حالت، عقل و تجربه‌اش به سادگی و روشنی، زیبایی‌ها و زرق و برق‌های دنیای مادی را می‌بیند، حتی اگر آنها در پوشش‌های ساده و بی‌التهاب به نمایش درآمده باشند.
هوش مصنوعی: انسانی که در چنگال فقر به سر می‌برد، در این دنیای پر از مشکلات و پرچالش، با کمال هوشیاری به موانع و چالش‌های موجود روی آورده و به خوبی با شرایط خود سازگار شده است.
هوش مصنوعی: نادانی با خودبینی به چیزی می‌پردازد که به آن دسترسی ندارد و به جای درک واقعیت، با خیالپردازی خود را فریب می‌دهد. در واقع، او به دنبال چیزی است که در تصورش بزرگ و مهم به نظر می‌رسد، اما در واقعیت، آنقدر که تصور می‌کند، ارزشمند نیست.
هوش مصنوعی: ای بزرگوار، نمایش خود را به ما نشان نده، چون ما پیش‌تر امیران و وزرا را به خوبی دیده‌ایم.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال آرامش هستی، به دنبال برتری و راحتی مرو، چرا که واقعی‌ترین آسایش در همین سختی‌ها و چالش‌ها نهفته است.
هوش مصنوعی: درویش و زاهد هر کدام رابطه‌ای متفاوت با خدا دارند؛ درویش به گونه‌ای نزدیک‌تر و عمیق‌تر به حقیقت پیوسته است، در حالی که زاهد ممکن است تنها به ظواهر دین در مسجد بپردازد. حصیر نیز که به عنوان زیرانداز استفاده می‌شود، نماد محبت و ارتباط عمیق با خداست که در دیانت اهمیت بیشتری دارد.
هوش مصنوعی: بیگانگان وقتی به یکدیگر کمک می‌کنند، رفتار آنها مانند استفاده از عینک به جای پرده‌ی چشم است. به این معنا که درک و دید آنها کامل نیست و نمی‌توانند واقعیت را به درستی ببینند، همان‌طور که عینک نمی‌تواند جای پرده‌ی چشم را بگیرد. در واقع، این بیانگر ناتوانی در شناخت حقیقت و واقعیت است.
هوش مصنوعی: واعظ، جالب است که در حالی که به یاد خدا قدم می‌زند، نباید اجازه دهد که غبار دنیای غیر او، قلبش را آلوده کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای دل به یاد دار برنج به شیر را
چون مطبخی بساز منور ضمیر را
این قرص میده به بود از شمسی فلک
ای آسمان به ما منما آن فطیر را
از بوی قلیه حبشی بود بی خبر
[...]
ذوقی ز باغ نیست دل غم پذیر را
کوته کنید رشته ی مرغ اسیر را
برهیچ کس به غیر وجود ضعیف من
حیرت قفس نساخته نقش حصیر را
شیرین اگر اشاره به مژگان خود کند
[...]
نازم خدنگ غمزهٔ آن دل‌پذیر را
کر وی گزیر نیست دل ناگزیر را
مایل کسی به شه‌پر فوج فرشته نیست
چندان که من ز شست دل‌آرام تیر را
منعم ز سیر صورت زیبای او مکن
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.