گنجور

 
طغرل احراری

با لب لعل تو طوطی نکند هم‌سخنی

بگذرد پیش تو از دعوی شکرشکنی

سنبل زلف تو را باد پریشان سازد

بشکند عنبرسارایی و مشک ختنی!

گرچه ابروی تو شد قبله اسلام ولی

بت بتخانه چین و صنم اهرمنی!

سرخی بیره تنبول لبت را دیده

خون حسرت خورد از رشک عقیق یمنی!

هیچ در باغ جهان گل نبود چون رویت

ای گل باغ لطافت ز کدامین چمنی؟!

دهنت وقت سخن گر گهرافشان گردد

نرخ خرمهره شود قیمت در عدنی!

به من آمد ز قضا ختم تمامی سخن

ختم شد با تو چنان دعوی سیمین‌ذقنی

غنچه در باغ اگر لعل لبت را بیند

نزند لاف به پیش تو ز کوچک‌دهنی!

گرچه ننگ است تو را عاشقی طغرل ما

به خدا شکر کنم زان که تو معشوق منی!

 
 
 
جمال‌الدین عبدالرزاق

این چه لطفست که ناموس صبا میشکنی

وین چه حلمست که دشمن به غلط میفکنی

دشمنان از سخن نرم تو مغرور شدند

وقت باشد که زیانکار شود خوش‌سخنی

چند ازین قاعده‌ها وقت درآمد که کنون

[...]

عطار

در همه شهر خبر شد که تو معشوق منی

این همه دوری و پرهیز و تکبر چه کنی

حد و اندازهٔ هرچیز پدیدار بود

مبر از حد صنما سرکشی و کبر و منی

از پی آنکه قضا عاشق تو کرد مرا

[...]

مولانا

به شکرخنده بتا نرخ شکر می‌شکنی

چه زند پیش عقیق تو عقیق یمنی

گلرخا سوی گلستان دو سه هفته بمرو

تا ز شرم تو نریزد گل سرخ چمنی

گل چه باشد که اگر جانب گردون نگری

[...]

سعدی

من چرا دل به تو دادم که دلم می‌شکنی

یا چه کردم که نگه باز به من می‌نکنی

دل و جانم به تو مشغول و نظر در چپ و راست

تا ندانند حریفان که تو منظور منی

دیگران چون بروند از نظر از دل بروند

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از سعدی
حکیم نزاری

مست و شوریده چنانم که ز بی خویشتنی

من توام هیچ نمی‌دانم اگر خود تو منی

شرطِ اخلاص چنان است ز مبدایِ وجود

که نه من بر تو گزینم نه تو بر من شکنی

وقت وقتی چه شود گر به سرِ ما گذری

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از حکیم نزاری
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه