گنجور

 
سوزنی سمرقندی

خجسته تاج معالی علی بن ناصر

بدهر صابر بودم در اشتیاق تو دیر

کنون چو دیر بدست آمدی بدین زودی

مرو که نیست دلم از جمال روی تو سیر

تو شاهزاده نظمی و در مصاف سخن

جهان ندید و نبیند چو تو سوار دلیر

مرا تو شاه سخن خوانده ای و شاه سخن

توئی نه من، که توئی چون و منم چون شیر

مرا زبان چو شمشیر شد تو تا گفتی

حکیم سوزنی ای با زبان چون شمشیر

برند شیر علم را به پیش صف لیکن

طمع ندارد ازو هیچکس شجاعت شیر

درست گفتی، لیکن نگفتی آن خطیب

نبرد و نخلد بر کسی نباشد چیر

تراست چیره زبانی چو ذوالفقار علی

مرا چو تیغ پیاز و چگندر و آجیر

اگر بتیغ زبان دشمن ترا نکشم

سرش ببخشم و . . . ونش بدرم از سر . . . ایر

بدولت تو به . . . ایری چو تیر روغنگر

برون کشم ز در . . . ونش ایر را در غیر

بقات خواهم از امروز تا بفردائی

که گشته باشد دریای حشر دیر یزیر

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
رودکی

همی بکشتی تا در عدو نماند شجاع

همی بدادی تا در ولی نماند فقیر

بسا کسا که بره‌ست و فرخشه بر خوانش

بسا کسا که جوین نان همی نیابد سیر

مبادرت کن و خامش مباش چندینا

[...]

عنصری

نگر به لاله و طبع بهار رنگ پذیر

یکی برنگ عقیق و دگر ببوی عبیر

چو جعد زلف بتان شاخهای بید و خوید

یکی همه زره است و دگر همه زنجیر

درخت و دشت مگر خواستند خلعت زا بر

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از عنصری
قطران تبریزی

بتی که راستی از قد او رباید تیر

بتیر غمزه ز گردون فرود آرد تیر

نه سیب سرخ بود با رخان او مر مهر

نه با درنگ بود چون رخان من مه تیر

ز خواب دیده پر آب من ندارد بهر

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی
مسعود سعد سلمان

بهست قامت و دیدار آن بت کشمیر

یکی ز سرو بلند و یکی ز بدر منیر

بتی که هست رخ و زلف او به رنگ و به بوی

یکی شبیه عقیق و یکی بسان عبیر

دل و برش به چه ماند به سختی و نرمی

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از مسعود سعد سلمان
ابوالفرج رونی

عمید دولت عالی و خاص مجلس میر

امین گنج شه و حمل بخش حمله پذیر

نهاده روی ز حضرت بدین دیار به غزو

به طالعی که قضا روبود به فتح بشیر

گشاده حشمت او دست عدل بر عالم

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه