بتخت ملک فریدون جلوس شاه جهان
به از جلوس فریدون که این ملک به ازان
چو گاوسار فریدون پدید کرد سری
بخاک شد سر ضحاک مارسار نهان
زگاوسار فریدون ظفر محول شد
بمار پیکر رمح شهنشه توران
برزمگاه بر اعداء ملک شد منصور
بنصرت ملک ملک بخش ملک ستان
بسی به از علم کاویان و افریدون
ز چتر خویش برافراخت بیدرنگ و زمان
بپادشاهی افراسیاب و افریدون
نشست شاه کیومرث تا دهد فرمان
خدایگان جهان آنکه تا بطهمورث
بدند مرپدرانش خدایگان جهان
خدای جل جلاله نیافرید چنو
خدایگان شهنشه نشین شاه نشان
زبان بهرزه نباید گشاد نتوان گفت
که از چنان ملکی داد هیچ ملک نشان
شه ملوک و سلاطین شرق رکن الدین
که حاتمست ببذل و بعدل نوشروان
ابوالمظفر مسعود بن حسن شه شرق
که هست نام وی اصل سعادت و احسان
بفرخی علم کاویان بخت افراخت
بدار ملک برآورد کاخ بر کیوان
همه نحوست کیوان بسعد گشت بدل
بنام شاه چو کردند کاخ را بنیان
زهی شهنشه مسعود بخت و نام که شمس
همال تو نخوهد زاد ز انجم و کیوان
ز کان ملک تو آن گوهری که بر گردون
ز برج رای تو یابد وکیل گوهر کان
قویدلند سمرقندیان بدولت تو
رونده بر ره فرمان تو بجسم و بجان
خبر بدانکه سمرقند جنت المأوی است
بنوبت تو کنون آن خبر شد است عیان
شود برضوان آرایش جنان حاصل
جنان شد است سمرقند و عدل تو رضوان
جهان بعدل تو همچون جنان شد از خوشی
رعیت تو ز عدل تو ساکنان جنان
ز شاخ طوبی طوبی لهم و حسن مآب
ملک بر اهل سمرقند شد نظایر خوان
جهان ز سایه و از آفتاب خالی نیست
درین معانی دانا یکی است با نادان
جهان مبادا خالی ز تو بآن معنی
که آفتاب ملوکی و سایه یزدان
همیشه بادی چون آفتاب تیغ گداز
عدو چو سایه گریزان ز تو مکان بمکان
مخالفان تو متواری از تو چون خفاش
موافقانت چو حر با گشاده دست و زبان
بسلک گوهر مدح تو پیر سوز نگر
کشید رشته بسوفار سوزن مکسان
جوان پیر قرین تو باد و مونس تو
کدام پیر و جوان رأی پیر و بخت جوان
بعمر عدل عمر ورز و جاودان زی از آنک
بعدل نام عمر زنده ماند جاویدان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به ستایش و توصیف شاهی به نام مسعود بن حسن میپردازد، که در سمرقند بر تخت سلطنت نشسته و به عنوان یک پادشاه عادل و خیر خواه شناخته میشود. شاعر با اشاره به تاریخچه و قدرت فریدون و کیومرث، بیان میکند که حکومت مسعود در واقع ادامهدهندهٔ سنتهای باستانی و نمایانگر عدل و انصاف است.
در این شعر، سمرقند به عنوان بهشت و جنت موعود معرفی شده و عدل و بخشش شاه تأکید میشود، به طوری که رعیت در این سرزمین از خوشی و آسایش برخوردارند. همچنین اشاره شده که سایه حکمرانی مسعود به مانند آفتاب بر زمین میتابد و دشمنان او از او میگریزند در حالی که حامیانش در کنار او هستند.
در نهایت، مضمون شعر بر اهمیت حکومت عادلانه تأکید دارد و بر دوام و پایداری نام و اعتبار مسعود به عنوان یک پادشاه بزرگ و نیکوکار اشاره میکند.
هوش مصنوعی: نشستن شاه جهان بر تخت فریدون از نشستن خود فریدون بر آن تخت بهتر است، زیرا این کشور به خاطر این شاه بهتر و با ارزشتر است.
هوش مصنوعی: وقتی که فریدون گاو ساری را نمایان کرد، سر ضحاک مارسار به خاک افتاد و پنهان شد.
هوش مصنوعی: از دلاوری فریدون، پیروزی به مافوقی رسید که میتوانست به عنوان نماد قدرت و شکوه شاهان توران شناخته شود.
هوش مصنوعی: منصور با کمک و نصرتی که از جانب سلطنت به او اعطا شد، بر دشمنان پیروز شد و در میدان جنگ برتری یافت.
هوش مصنوعی: بسیاری از دانشمندان و شخصیتهای بزرگ مانند کاویان و افریدون، به سرعت و با قدرت خود بر مشکلات غلبه کردند و در زمان مناسب اقدام کردند.
هوش مصنوعی: در زمان پادشاهی افراسیاب و افریدون، شاه کیومرث نشسته بود تا دستورات خود را صادر کند.
هوش مصنوعی: خدای بزرگ جهان، همان کسی است که به پدران او تا ابد احترام و ارادت داشته است.
هوش مصنوعی: خداوند متعال غیر از خود، هیچ موجودی را به صورت خدایان و پادشاهان بیافریده است.
هوش مصنوعی: نباید زبان را بیهوده باز کرد، زیرا نمیتوان گفت که از چنین سلطانی نشانی وجود دارد.
هوش مصنوعی: شه ملوک و سلاطین شرق رکن الدین که حاتمست ببذل و بعدل نوشروان به مردی اشاره دارد که در میان پادشاهان و سلاطین شرق، به دو ویژگی بارز شناخته میشود: نخست، generosity یا سخاوت که او را به حاتم، معروفترین انسان سخی، تشبیه میکند و دوم، عدالت که او را با نوشروان، پادشاه معروف و عادل، مقایسه میکند. در واقع، این مرد ترکیبی از سخاوت و عدالت است و به عنوان یک شخصیت برجسته در میان پادشاهان یاد میشود.
هوش مصنوعی: مسعود بن حسن، شهرت یافته به ابوالمظفر، یکی از شخصیتهای مهم و برجسته تاریخ است که نامش نماد خیر و نیکی در سرزمین شرق است.
هوش مصنوعی: به خاطر شادی و علم، افراد با استعداد و با بخت عالی به اوج میرسند و در سرزمین خود، بناهای بزرگی را به وجود میآورند که شبیه به زیباییهای آسمان هستند.
هوش مصنوعی: با خوشبختی و نیکبختی، تمام بدشانسیها و مشکلات به سوی بهبودی رفت و به برکت نام شاه، کاخ را بنا نهادند.
هوش مصنوعی: ای شهنشهی فرخنده و خوشبخت، که نام تو همچون خورشید بر تاریکیها میدرخشد و دیگر ستارگان و سیارات نمیتوانند به تو برسند.
هوش مصنوعی: از معدن وجود تو، گوهری به دست میآید که در آسمان (بودن) نمایان میشود. پس وکیلی برای گوهرت انتخاب کن تا ارزش و زیباییاش را حفظ کند.
هوش مصنوعی: مردم سمرقند به خاطر قدرت و عظمت تو در تلاش و کوشش هستند و به فرمان تو با تمامی وجود و جان مسیر خود را میپیمایند.
هوش مصنوعی: خبر را بپذیر که سمرقند، بهشت گمشده است و اکنون این خبر کاملاً روشن و آشکار شده است.
هوش مصنوعی: آرایش بهشت حاصل رضایت خداوند است و انصاف تو باعث شده که سمرقند به بهشت تبدیل شود.
هوش مصنوعی: جهان به خاطر عدل و انصاف تو، مانند بهشتی شده است و مردم از خوشحالی و آرامش، در آن زندگی میکنند.
هوش مصنوعی: از درخت طوبی، نعمتها و زیباییها برای اهل سمرقند فرود آمد و به مانند مهمانی برای آنها فراهم شد.
هوش مصنوعی: جهان همیشه تحت تأثیر نور و سایه قرار دارد و در این مفاهیم، افراد آگاه و ناآگاه تفاوت چندانی ندارند.
هوش مصنوعی: دنیا نمیتواند بدون وجود تو باشد، چون تو به مثابه آفتاب، مایهی قدرت و حرکت هستی و مانند سایهی خداوند، به همه چیز معنا میبخشی.
هوش مصنوعی: همیشه جریانی مانند آفتاب، تندی و حرارتی دارد که دشمن را میسوزاند، در حالی که دشمن مانند سایهای بیثبات و در حال فرار از توست و مدام جا به جا میشود.
هوش مصنوعی: دشمنان تو مانند خفاشی هستند که از تو فراریاند، اما دوستانت مانند حر با دلی باز و زبانی گشاده در کنار تو هستند.
هوش مصنوعی: به عنوان یک گوهر درخشان، تو مانند نشانهای از ستایش هستی که زیباییات توجهها را جلب میکند. مانند رشتهای که از سوزن بیرون آمده و به سمت زیباترینها میرود، تو نیز میدرخشی و همه را به خود میکشی.
هوش مصنوعی: جوانی و پیری همراه تو هستند و باید به چه کسی اعتماد کنی؟ آیا به نظر و تجربهی پیران یا به شانس و فرصتهای جوانی؟
هوش مصنوعی: زندگی بر پایهٔ عدالت را بگذران و برای همیشه زندگی کن، زیرا نام افرادی که با عدالت زندگی میکنند، همیشه جاوید و ماندگار است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
توانگری و بزرگی و کام دل بجهان
نکرد حاصل کس جز بخدمت سلطان
یمین دولت کایام ازو شود میمون
امین ملت کایمان ازو شود تابان
همه عنایت یزدان بجمله بهرۀ اوست
[...]
بزرگی و شرف و قدر و جاه و بخت جوان
نیابد ایچکسی جز بمدحت سلطان
یمین دولت ابوالقاسم آفتاب ملکوک
امین ملت محمود پادشاه جهان
خدایگانی کاندر جهان بدین و بداد
[...]
بهار تازه ز سر تازه کرد لاله ستان
برنگ لاله می از یار لاله روی ستان
جهان جوان شد و ما همچنو جوانانیم
می جوان بجوان ده درین بهار جوان
بشادکامی امروز داد خویش بده
[...]
اگر نجست زمانه بلای خلق جهان
چرا ز خلق جهان روی او بکرد نهان
اگر نخواست دلم زار و مستمند چنین
چرا نگاشت رخش خوب و دلفریب چنان
اگر نگشت دل من تنور آتش عشق
[...]
شب دراز و ره دور و غربت و احزان
چگونه ماند تن یا چگونه ماند جان
بسان مردم بی هوش گشته زار و نزار
دلم ز درد غریبی تن از غم بهتان
مرا دو دیده به سیر ستارگان مانده
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.