در آخر غنچه این راز بشکفت

حدیث خواب یک یک با پدر گفت

پدر گفت: «این پسر شوریده حالست

حدیثش یکسر از خواب و خیالست

همی ترسم که او دیوانه گردد

[...]

بدان نقاش گفت «ای صورت انگیز

کنون این چاره را رنگی برآمیز

چو حاصل کرده‌ای رنگی ز یارم

یکی نقشی، به دست آور نگارم

تو این رنج مرا گر چاره سازی

[...]

ملک جمشید کرد آن راز مشهور

فرستاد از در و درگاه فغفور

ندیمی را طلب فرمود و بنشاند

حکایت‌های شب یک یک فروخواند

به عزم روی دستوری طلب کرد

[...]

به روز فرخ و حال همایون

ملک جمشید رفت از شهر بیرون

برون بردند چتر و بارگاهش

خروشان و روان در پی سپاهش

ز آه و ناله می‌نالید گردون

[...]

غباری کز ره معشوقه آید

به چشم عاشقان عنبر نماید

من افتاده آن خاک دیارم

که گرد از دل غبارش می‌زداید

چو من خواهم که گل چینم ز باغش

[...]

به چین چون رومیان آیینه بستند

سپاه زنگ را بر هم شکستند

پری رویان شب آیینه دیدند

از آن آیینه چینی رمیدند

ملک بر بست بار خود از آن بوم

[...]

ز قلب لشکر آمد سوی جمشید

چو ابری کاندر آید پیش خورشید

بدو راند از هوا سنگ آسیا را

ملک از خویش رد کرد آن بلا را

دراز آهنگ دیدش قصد پا کرد

[...]

به نزد بحر دیری دید مینا

کشیشی پیر چون کیوان در آنجا

شد آن خورشید رخ در دیر کیوان

ازو پرسید حال چرخ گردان

جوابش و داد و گفت احوال گردون

[...]

ملک را چون بسیج آورد از آن دیر

هوای صحبت خورشید در سیر

به یاران گفت: «کشتیها بسازید

به کشتی بادبان‌ها برفرازید»

صد و هشتاد کشتی راست کردند

[...]

چو سیمین صبح سر بر زد ز خاور

ز بحر چین برآمد زورق زر

تو پنداری ز چین آن زورق نور

فرستاد از پی جمشید فغفور

ملک طوفی به گرد بیشه می‌کرد

[...]

پری گفتش که: «اینجا مرز روم است

همه ره کشور و آباد بوم است

حقیقت دان که دریایی است این اسب

نبُرّد راه خشکی هرگز این اسب

پیاده بایدت رفتن در این راه

[...]

در آن خرگه بت موزون شمایل

چو معنی لطیف و بکر در دل

پرستاری« پری رخسار» نامش

پری و آدمی از جان غلامش

سخن پرداز چین گفت ای خداوند

[...]

گلی دید از هوا پیراهنش چاک

مهی از آسمان افتاده در خاک

ز پا افتاده قدی همبر سرو

پریده طوطی هوش از سر سرو

عرق بر عارض گلگون نشسته

[...]

ملک با شمع گفت ای گرم رو، نرم!

من اندر آتشم بر من مشو گرم

نگفتی رهروان را ره نمایم؟

نگفتی عاشقان را پیشوایم؟

من عاشق درین شب‌های تنها

[...]

ملک در خواب صوت چنگ بشنید

چو باد صبحدم بر خود بخندید

خمار آلود سر، برخاست از خواب

شراب و آب و مطرب دید و مهتاب

چو مه بیدار شد خورشید برجست

[...]

بیا جانا که خرم نو بهاریست

مبارک موسمی، خوش روزگاریست

چمن را امشب از سنبل بخوریست

هوا را هر دم از عنبر بخاریست

گل صد برگ تا هر هفت کرده‌ست

[...]

بهار افروز چون شعری برانگیخت

دل گل باز شد زر بر سرش ریخت

ز بلبل صد هزاران ناله برخاست

ز سوز و ناله دود از لاله برخاست

به ساقی گفت: «جام می درانداز

[...]

گل زرد افق را دور بی باک

چو زین گلزار سبز افکنده بر خاک

برآمد تیره ابری ژاله بارید

به کوهستان مغرب لاله بارید

پری رخ زهره بود و لا ابالی

[...]

معنبر زلف را چون داد شب تاب

عروس روز سر برداشت از خواب

چو مه رویی که شب می خورده باشد

همه شب خواب خوش ناکرده باشد

چو گل رویی که بردارد زبالین

[...]

در آن شب دید جمشید آفتابی

چو طاووسی خرامان در خرابی

گرفته خوش لب آبی و رودی

برود اندر همی زد خوش سرودی

میان شب فروغ فر شاهی

[...]