حبذا قصر شمسهٔ ملکات

کآسمان ظل آسمانهٔ اوست

مادر تاجدار کیخسرو

بردهٔ بزم خسروانه اوست

قصر بلقیس دهر بین که پری

[...]

ای همه نیست‌ها به صنع تو هست

هست‌ها با کمال ذات تو نیست

نیست یک دم که بنده خاقانی

غرقهٔ فیض مکرمات تو نیست

مهتر قالیان و نور مرند

میلشان جز به سربلندی نیست

دو کریمند راست باید گفت

که مرا طبع کژ پسندی نیست

هر کجا دل شکسته‌ای بینند

[...]

من که خاقانیم ز هر دو جهان

بی‌نیازم چه خوب هر دو چه زشت

عافیت خواهم این سرا نه یسار

مغفرت خواهم آن سرا نه بهشت

دوستی داشتم به ری که به حسن

رخ او خط نغز دلبر داشت

او خط اندر جهان کشید و به عقل

خال خوف از رخ رجا برداشت

دی جدل با معطلی کردم

که ز توحید هیچ ساز نداشت

آستین فضول می‌افشاند

که ز ایمان بر او طراز نداشت

آخرش هم مصاف بشکستم

[...]

امن جستی مجوی خاقانی

کاین مراد از جهان نخواهی یافت

اندر افلاس خانهٔ گیتی

کیمیای امان نخواهی یافت

پیش بین دختر نو آمد من

دید کفاتش از پس است برفت

تحفه‌ای تازه کآمد از ره غیب

دید کاین منزل خس است برفت

گهری خرد بود و نیک شناخت

[...]

سرفکنده شدم چو دختر زاد

بر فلک سر فراختم چو برفت

بودم از عجز چون خر اندر گل

بر جهان اسب تاختم چو برفت

ماتم عمر داشتم چو رسید

[...]

از پی شهوتی چه کاهی عمر

عمر کاه تو هر زمانی چرخ

تو به یک جان دو جان ستان داری

جان ستان تو جان ستانی چرخ

میر کشور گشای رکن الدین

که درش دیو را شهاب کند

حرز امت محمد آنکه ز حلم

کنیتش دهر بوتراب کند

فخر آل طغان یزک که فلک

[...]

مرد باید که چون هنر ورزد

بحر باشد که امتحان ارزد

گاه ازو هر خسی دری ببرد

گاه ازو هر سگی دمی بخورد

نش از آن در کمی پدید شود

[...]

از زمانه منال خاقانی

گرچه در غربتت منال نماند

که زمانه هم از تو نالان تر

که کرم را در او مجال نماند

قفل پندار برکن از در دل

[...]

رای اقضی القضاة اگر خواهد

زله پیش از نکاح بفرستد

خواجه چون خوان صبح‌دم فکند

زود پیش از صباح بفرستند

نزل ارواح دوستان نو نو

[...]

من که خاقانیم حساب جهان

جو به جو کرده‌ام به دست خرد

همت من عیار ناکس و کس

دید چون بر محک معنی زد

نیست از ناکسان مرا طالع

[...]

مادرم کرد وقت نزع، دعا

که تو را بانگ و نام سرمد باد

عمر تو عمر نوح باد ولی

دولتت دولت محمد باد

زندگی خفتگی است خاقانی

خفته آگه به یک نفس گردد

ایهنمه کارهای پهن و دراز

تنگ و کوته به یک نفس گردد

مبر ای خواجه آب خاقانی

که زوال آب عمر تو ببرد

هرکه برگش دهد شکستن دل

بشکند شاخ عمر و بر نخورد

چون به نیکان کسی بد اندازد

[...]

در عجم کیست کو چو طفل عرب

طوق تو در گلو نمی‌دارد

همتت در جهان نمی‌گنجد

هفت دریا سبو نمی‌دارد

آفتابی است تیغ تو که غروب

[...]

شاخ دولت به نزد خاقانی

میوه افشاندنش نمی‌ارزد

چرب و شیرین خوانچهٔ دنیا

به مگس راندنش نمی‌ارزد

زر طلب کردن از در ملکان

[...]