تبه گردد سراسر مغز بادام

گرش از پوست بخراشی گه خام

ولی چون پخته شد، بی پوست نیکوست

اگر مغزش بر آری، برکنی پوست

شریعت پوست، مغز آمد حقیقت

[...]

نبوّت را ظهور از آدم آمد

کمالش در وجودِ خاتم آمد

ولایت بود باقی تا سفر کرد

چو نقطه در جهان دَوْری دگر کرد

ظهورِ کلّ او باشد به خاتم

[...]

چو نور آفتاب از شب جدا شد

تو را صبح و طلوع و استوا شد

دگر باره ز دَوْر چرخِ دوار

زوال و عصر و مغرب شد پدیدار

بود نورِ نبیّ خورشیدِ اعظم

[...]

که شد بر سرِّ وحدت واقف آخر

شناسای چه آمد عارف آخر

کسی بر سرِّ وحدت گشت واقف

که او واقف نشد اندر مَواقف

دلِ عارف شناسا‌ی وجود است

وجودِ مطلق او را در شهود است

به جز هستِ حقیقی‌، هست نشناخت

[...]

اگر معروف و عارف ذات پاک است

چه سودا در سر این مشت خاک است

مکن بر نعمت حق ناسپاسی

که تو حق را به نور حق شناسی

جز او معروف و عارف نیست دریاب

ولیکن خاک می‌یابد ز خور تاب

عجب نبود که ذره دارد امید

[...]

ندارد باورت اکمه ز الوان

وگر صد سال گویی نقل و برهان

سپید و زرد و سرخ و سبز و کاهی

به نزد وی نباشد جز سیاهی

نگر تا کورِ مادرزادِ بدحال

[...]

کدامین نقطه را نطق است «اناالحقّ»

چه گویی هرزه‌ای بود آن مُزَبّق؟

«اناالحقّ» کشف اسرار است مطلق

جز از حق کیست تا گوید «اناالحقّ»

همه ذرّاتِ عالم همچو منصور

تو خواهی مست گیر و خواه مخمور

در این تسبیح و تهلیلند دائم

[...]

من و ما و تو و او هست یک چیز

که در وحدت نباشد هیچ تمییز

هر آن کو خالی از خود چون خلا شد

انا الحق اندر او صوت و صدا شد

شود با وجه باقی غیر هالک

[...]

بنه آیینه‌ای اندر برابر

در او بنگر ببین آن شخص دیگر

یکی ره باز بین تا چیست آن عکس

نه این است و نه آن پس کیست آن عکس

چو من هستم به ذات خود معین

[...]

چرا مخلوق را گویند واصل

سلوک و سیرِ او چون گشت حاصل؟

وصالِ حقّ ز خلقّیت جدائی است

ز خود بیگانه گشتن آشنائی است

چو ممکن گَردِ امکان برفشانَد

بجز واجب دگر چیزی نماند

وجودِ هر دو عالم چون خیال است

[...]

بخاری مرتفع گردد ز دریا

به امر حقّ فرو بارد به صحرا

شعاعِ آفتاب از چرخِ چارم

بر او افتد شود ترکیب با هم

کند گرمی دگر ره عزمِ بالا

[...]

وصال ممکن و واجب به هم چیست

حدیث قرب و بعد و بیش و کم چیست

ز من بشنو حدیث بی کم و بیش

ز نزدیکی تو دور افتادی از خویش

چو هستی را ظهوری در عدم شد

از آنجا قرب و بعد و بیش و کم شد

قریب آن هست کو را رش نور است

[...]

چه بحر است آنکه نطقش ساحل آمد

ز قعرِ او چه گوهر حاصل آمد؟

یکی دریاست هستی، نطق ساحل

صدف حرف و جواهر دانشِ دل

به هر موجی هزاران دُرِّ شهوار

برون ریزد ز نَقل و نصّ و اخبار

هزاران موج خیزد هر دم از وی

[...]

شنیدم من که اندر ماهِ نیسان

صدف بالا رود از قعرِ عمّان

ز شیبِ قعرِ بحر آید برافراز

به روی بحر بنشیند دهن باز

بخاری مرتفع گردد ز دریا

[...]