تورکون دیلی
تورکون دیلی تک سئوگیلی ایسته کلی دیل اولماز
اؤزگه دیله قاتسان بو اصیل دیل اصیل اولماز
اؤز شعرینی فارسا – عربه قاتماسا شاعیر
شعری اوخویانلار ، ائشیدنلر کسیل اولماز
فارس شاعری چوخ سؤزلرینی بیزدن آپارمیش
« صابیر » کیمی بیر سفره لی شاعیر پخیل اولماز
تورکون مثلی ، فولکلوری دونیادا تک دیر
خان یورقانی ، کند ایچره مثل دیر ، میتیل اولماز
آذر قوشونو ، قیصر رومی اسیر ائتمیش
کسری سؤزودور بیر بئله تاریخ ناغیل اولماز
پیشمیش کیمی شعرین ده گرک داد دوزو اولسون
کند اهلی بیلرلر کی دوشابسیز خشیل اولماز
سؤزلرده جواهیر کیمی دیر ، اصلی بدلدن
تشخیص وئره ن اولسا بو قدر زیر – زیبیل اولماز
شاعیر اولابیلمزسن ، آنان دوغماسا شاعیر
میس سن ، آبالام ، هر ساری کؤینک قییزیل اولماز
چوخ قیسسا بوی اولسان اولیسان جین کیمی شئیطان
چوخ دا اوزون اولما ، کی اوزوندا عاغیل اولماز
مندن ده نه ظالیم چیخار ، اوغلوم ، نه قیصاص چی
بیر دفعه بونی قان کی ایپکدن قیزیل اولماز
آزاد قوی اوغول عشقی طبیعتده بولونسون
داغ – داشدا دوغولموش ده لی جیران حمیل اولماز
انسان او دی توتسون بو ذلیل خلقین الیندن
اللهی سئوَهر سَه ، بئله انسان ذلیل اولماز
چوخ دا کی سرابین سویی وار یاغ – بالی واردیر
باش عرشه ده چاتدیرسا ، سراب اردبیل اولماز
ملت غمی اولسا ، بو جوجوقلار چؤپه دؤنمهز
اربابلاریمیزدان دا قارینلار طبیل اولماز
دوز واختا دولار تاختا – طاباق ادویه ایله
اونداکی ننه م سانجیلانار زنجفیل اولماز
بو «شهریار»ین طبعی کیمی چیممه لی چشمه
کوثر اولا بیلسه دئمیرم ، سلسبیل اولماز
۱۳۴۸
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
شهریار در این شعر به ستایش زبان ترکی میپردازد و به شاعران ترکزبان توصیهها و نصیحتهایی در مورد شعرسرایی میکند. شهریار اعتقاد دارد که زبان ترکی به قدری زیبا و دلنشین هست که نیازی به آمیخته شدن با زبانهای دیگر نداشته باشد و در صورت آمیخته شدن، ارزش و اصالت خود را از دست میدهد. علاوه بر توصیه به شاعران و ستایش فرهنگ و زبان ترکی، شهریار به توصیههای اجتماعی و حتی نقد سیاسی میپردازد.
زبانی دوست داشتنی و تک مانند زبان ترکی وجود ندارد. اگر این زبان اصیل را با زبانهای دیگر آمیخته کنی، دیگر اصیل نخواهد بود.
اگر شاعر شعر خود را با عربی و فارسی آمیخته نکند، خواننده و شنونده شعر کسل نمیشوند.
شاعران فارس بسیاری از سخنان را از ما گرفته اند، شاعر سخاوتمندی مثل صابر (میرزا علیاکبر صابر) بخیل نمیشود.
مَثَل و فولکلور ترک در دنیا بینظیر است. میان روستاییان مثلی وجود دارد که: لحاف خان، از پارچه کهنه و بی ارزش درست نمیشود.
قشون آذربایجان، قیصر روم را اسیر کردند. این حرف کسری است، این همه تاریخ، قصه نیست.
شعر هم مانند خوراک، مزه و نمک میخواهد. اهالی روستا میدانند که خشیل (غذای محلی) بدون دوشاب نمیشود.
سخن هم مانند جواهر است. اگر در مورد سخن هم مانند جواهر، افرادی باشند که اصل و بدلش را از هم تشخیص دهند، ناخالصی نخواهد داشت.
اگر از مادر، شاعر به دنیا نیامده باشی، نمیتوانی شاعر بشوی. بلکه مس هستی، هر چیزی که رنگ زرد داشته باشد طلا نیست.
اگر خیلی کوتاه باشی مانند جن، شیطان صفت میشوی. خیلی هم بلند نشو که آدم بلند قد عقل ندارد. (ضرب المثل عامه ترکی)
[به همین ترتیب] از من هم نه ظالم در میآید، پسرم، نه قصاصچی. یک بار برای همیشه این را بفهم که از ابریشم، طلا به دست نمیآید.
پسرم، عشق را آزاد بگذار تا در طبیعت خودنمایی کند. غزالی که در کوهستان دویده و بزرگ شده، اهلی نمیشود.
انسان کسی است که دست انسانهای بینوا را بگیرد. انسان خدادوست، ذلیل نمیشود.
هر قدر هم که سراب پر آب باشد و روغن و عسل داشته باشد، اگر سر به فلک بکشد هم مانند اردبیل نمیشود.
اگر [اربابان] غم مردم را داشته باشند، این بچهها مانند چوب خشک نمیشوند و اربابان ما هم شکمشان مانند طبل نمیشود.
ظرف به موقع پر خواهد شد. (ضرب المثل) همچنین طبق با ادویه. ولی زمانی که مادرم دردش میگیرد زنجفیل نیست.
نمیگویم چشمه کوثر، ولی چشمه سلسبیل نمیتواند مانند چشمه طبع این شهریار وسیع باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.