گنجور

 
سیف فرغانی

صاحب دیوان نظمم مشرف ملک سخن

عقل مستوفی لذتهای روحانی مرا

گر بخوانی شعر من از حالت صاحب دلان

مر ترا نبود شعور ار شاعری خوانی مرا

در بدی من مرا علم الیقین حاصل شدست

وین نه از جهل تو باشد گر نکودانی مرا

غیرت دین در دلم شمشیر باشد کرده تیز

گر ز چین خشم بینی چهره سوهانی مرا

دانهٔ دل پاک کردم همچو گندم با همه

آسیا سنگی اگر بر سر بگردانی مرا

چون به رنج و راحتم راضی از ایزد، فرق نیست

گر بسعد اورمزد ار نحس کیوانی مرا

از حقیقت اصل دارد وز طریقت رنگ و بوی

میوهٔ مذهب که هست از فرع نعمانی مرا

از برای فتنهٔ یأجوجِ معقولات نفس

سد اسلام است منقولات ایمانی مرا

با اشاراتی که پیران راست در قانون دین

حق نجاتی داده از رنج شفاخوانی مرا

خود مرا شمشیر حجت قاطعست از بهر آنک

سنت ختم رسل علمیست برهانی مرا

از معارف چون توانگر نفس باشد به بود

از جهانی خلق یک درویش خلقانی مرا

ای ز شمع فیض تو مشکات دل روشن، ببخش

از مصابیح هدایت جان نورانی مرا

دفتری دارم سیاه از کردهای ناپسند

زاین سیاقت نی فذلک جز پشیمانی مرا

حلهٔ رحمت بپوشم گر لباس جان کنی

اندرین دور دورنگ از لون یکسانی مرا

زر مغشوش عمل دارم، مسنجش زآنک نیست

بهر بازار قیامت نقد میزانی مرا

خوش بخسبم در فراش خاک تا صبح نشور

از رقاد غفلت ار بیدار گردانی مرا

آبرو بردن به نزد خلق دشوارست سخت

تو ز خوان لطف ده نانی به آسانی مرا

مرغ جانم را بترک آرزو دل جمع دار

دور کن از دانهٔ قسمت پریشانی مرا

تا زمان باشد رهی را بر صلاحیت بدار

چون اجل آید بمیران بر مسلمانی مرا

چون چراغ عمر را فیض تو روغن کم کند

آن طمع دارم که با ایمان بمیرانی مرا

در ریاض قربت تو آستین افشان روم

گر نه دامن گیر باشد سیف فرغانی مرا

عشق سلطان کرد بر ملک سخن رانی مرا

زآن کنند ارباب معنی بنده فرمانی مرا

خطبه شعر مرا شد پایه منبر بلند

زآنک بر زر سخن شد سکه سلطانی مرا

بر در شاهان کزیشان بیدق شطرنج به

حرص قایم خواست کرد از پیل دندانی مرا

اسب همت سرکشید و بهر جو جایز نداشت

خوار همچون خر در اصطبل ثناخوانی مرا

خواست نهمت تا نشاند چون دوات ظالمان

با دل تنگ و سیه در صدر دیوانی مرا

شیر دولت پنجه کرد و همچو سگ لایق ندید

بهر مرداری دوان در کوی عوانی مرا

خاک کوی فقر لیسم زآن چو سگ بر هر دری

تیره نبود آب عز از ذل بی نانی مرا