... هم نمک بود آن سمن بر هم شکر

صد شکن در زلف آن دلبند بود

هر شکن از چینش تا دربند بود

چون سر یک موی او پیدا شدی ...

... پسته او داد یک خسته نداد

هیچکس را جز در بسته نداد

چشمه حیوان ز لعلش تنگدل ...

... لیک شرالدوله دور استاده بود

چشم بر مهد به زر بنهاده بود

چون برون آمد ز مهد آن آفتاب ...

... خواهرش را کرد ازو خواهندگی

تا خطی بدهد به نام بندگی

چون نمی دانست تازی پادشاه

بود میر طاهرش آن جایگاه

گفت ای طاهر چه باید بنگرش

گفت اگر گویم بیندازد سرش ...

... وز سر عجزی دعا می گویدت

این بگفت و گفت تا بندش کنند

بند کرده حبس یک چندش کنند

تا مگر دیوانگی کم گرددش

عقل را بنیاد محکم گرددش

چون دگر آدینه شد خاتون به راه ...

... خادمی گفتش که در زندان است او

پای در بندست و سرگردان است او

گفت ما را عزم زندان اوفتاد ...

... عاقبت در مدرسه بیمار شد

بند بندش کلبه تیمار شد

سخت کوشان قضا از چپ و راست ...

... تو بدین دل عشق من می باختی

با چنین مردی که بودت در بنه

نقد تو بایست عشق صد تنه

چون به زندان آمدم پیش تو باز

گشت بندت سخت تر کارت دراز

چون به خلوت گاه خویش آوردمت ...

... دفن فرمود و کفن کردش تمام

شبنمی شد سوی دریا والسلام

چون نداری هیچ مردی در مصاف ...

از نیاز بندگی آن پادشاه

پیش مردی رفت از مردان راه ...

... زین چنین صد ملک بهتر باشدم

گفت بنگر تا ترا ای شهریار

کار دنیا چند میآید بکار ...

... آن قدر چون کرده شد آرام گیر

کار عقبی نیز بنگر این زمان

تا بعقبی چند محتاجی بدان ...

... وانچه آنجا بایدت درمان بکن

گر بمویی بستگی باشد ترا

هم بمویی خستگی باشد ترا

ور بکوهی بستگی پیش آیدت

هم بکوهی خستگی بیش آیدت

بر تو هر پیوند تو بندی بود

تا ترا پیوند خود چندی بود ...

... بر دل مستم دری بگشای تو

سوی مقصودم رهی بنمای تو

زین سخن چون خاک راه آگاه شد ...

... بر نهاد من قضا بگشاد دست

پس لبادم آمد و برگاو بست

اولم از خاک ره برداشتند ...

... مردگان را جمله در من مینهند

مرگ را زرین نهنبن مینهند

من میان مردگانم بیخبر ...

... یا جبال اوبی در شان کیست

پای بسته آمدم تا رستخیز

مبتلای سنگسار و سنگ ریز

صد هزاران عقبه دارم سرفراز

پای بسته چون روم راهی دراز

هم فسرده هم خجل افتاده ام ...

... هر زمان چون نیستم دلریش او

تیغ بنهم با کمردر پیش او

نی که دل گر سنگ وآهن داشتم ...

... گرچه در صورت ثباتی دارد او

در صفت جنبنده ذاتی دارد او

گرچه بر فرقش نهادستند تیغ

میرود بسته کمر دایم چو میغ

در طلب از بس که ره پیموده کرد ...

... از جهان نه زادی ونه توشه

بر توکل روز و شب بنشسته بود

رشته دل در قناعت بسته بود

چون نمیپیچید هیچ از راه حق ...

... آدمی را چون توانی اوفکند

هم توانی نیز ازو برداشت بند

بسته بند خودم بندم گشای

سوی سر حق دری چندم گشای ...

... کرد روزی حلقه کعبه بچنگ

گفت یارب بنده تو برهنه ست

وی عجب برهنگیم نه یک تنه ست ...

... چون من آن گفتم مرا این داد او

وین فرو بسته درم بگشاد او

آنچه گفتم بود آن ساعت روا ...

... عاقبت از چشم سلطان دور شد

ناتوان بر بستر زاری فتاد

در بلا و رنج و بیماری فتاد ...

... خادم سرگشته در راه ایستاد

تا بنزدیک ایاز آمد چو باد

دید سلطان را نشسته پیش او ...

... خورد سوگندان که در ره هیچ جای

نه باستادم نه بنشستم ز پای

می ندانم ذره تا پادشاه ...

... گر در آن کشتی نیامد هرکست

سر بسم الله مجریها بست

تشنه تر از تو ندیدم هیچکس ...

... در جهان افکند طوفان تو شور

چون جهان را تشنگی بنشاندی

کشتی اهل سلامت راندی ...

... گر دری خواهی که بگشاید ترا

وآنچه جویی روی بنماید ترا

از در پیغامبر آخر زمان ...

... مدت یکسال میدادش شکر

تا بنطق آید شکر ریزد مگر

روز و شب در کار او دل بسته بود

ز اشتیاق نطق اودل خسته بود ...

... زلف او چون کافری پیوسته داشت

تخته سیمین ازان بر بسته داشت

قوس او با زاغ همچون پر زاغ ...

... لعل ازو یاقوت خادم آمده

رسته دندان او در بسته بود

در همه بازار حسن آن رسته بود ...

... شه پسر را گفت از اسب آی زیر

بازکن بند قبا در رو دلیر

در میان این سپاه ای نیک بخت ...

... آن پسر حالی بجای آورد راز

میشد وبند قبا میکرد باز

ای عجب هر بند کو بر میگشاد

صد گره برجان عاشق میفتاد ...

... گه نهادی روی خود بر روی او

گاه بستی موی خود بر موی او

وی عجب از پیش و پس چندان سپاه ...

... پس ایاز پاک دل را آن زمان

در مکاس جمله بستد رایگان

آن غلامان میشدند از دور پیش ...

... من نیفتم در غلط تا زنده ام

زآنکه من دانم که دایم بنده ام

در زمین و آسمان خاص و عام ...

... ترک زود آن چوب از دستش بکند

پس بزخم چوب در بستش فکند

جامه و رویش همه درخون گرفت ...

... زین چنین گلگونه رویم سرخ کرد

غرقه خونم همی بنگر مپرس

جامه و رویم ببین دیگر مپرس ...

... من بسوزم ز آرزوی زندگی

چون تو داری زندگی وبندگی

آمدم تا بنده خاصم کنی

زنده یک ذره اخلاصم کنی ...

... در بشارت هم مقصر آمدم

بر در او رو بشارت این بست

خاک او گشتی طهارت این بست

سالک آمد پیش پیر کاینات ...

... گفت میدانم که فرض است ای امام

لیک بر ما بسته شد این در تمام

چون جواب تو توانم داد باز ...

... قدر اکنون می بدانیم این قدر

ای دریغا راه طاعت بسته شد

دم گسسته گشت و غم پیوسته شد ...

... کوپله بحری تو پر باد آمده

وانگهت بر باد بنیاد آمده

مانده پر باد این دم بیخبر ...

آن یکی بستد ز حیدر ذوالفقار

می نیارستش همی فرمود کار ...

... گر خوش آوازی جهان آور بجوش

ورنه میدانی چه کن بنشین خموش

ور نکو دانی شدی پیروز تو ...

... ور تو زیبا مینویسی مینویس

ورنه زان انگشت بنشین کاسه لیس

نیست کس را تا قیامت این طریق ...

... لیک این ختمست بر صاحب زبور

آنچه آن را صوفی آن گوید بنام

ختم شد آن بر محمد والسلام ...

... کان فلانی حمد میگفتت بسی

در هنر بستود بسیاری ترا

تا فلک بنهاد مقداری ترا

زان سخن بگریست افلاطون بدرد ...

... هرچه باشد مرد نادان را پسند

مرد دانا را بود آن تخته بند

می ندانم تا پسند او چه بود ...

... نی کیم من اهل دین را چند ازین

نفس تا کی داردم دربند ازین

ای دریغا هرچه گفتم هیچ بود ...

... شد مدد گر آمد از من در وجود

این دم اکنون منتظر بنشسته ام

دل ندارم زآنکه در تو بسته ام

با درت افتاد کارم این زمان ...

... بر سر آن جمع دیناری هزار

گفت بستان زر بشرط آنکه راه

پیش گیری زود هم زینجایگاه ...

... این چنین جودی که جان عالمی ست

در بر جود تو یارب شبنمی ست

چون تو دادی این کرم آن بنده را

از کرم برگیر این افکنده را ...

... بعد از آن نزد خلیفه آمدند

کام خود را از خلیفه بستدند

وانموده حالت منصور را ...

... زانکه دایم او محب او بدی

کام خود از گفته او بستدی

صد کتاب از گفته اوخوانده بود ...

... بعد از آن منصور در زندان نشست

بد در آن زندان قومی پای بست

چارصد تن بد در آن زندان ببند

خود در آنجا رفت شیخ هوشمند ...

... جمله را آزاد کردم این زمان

آن کسان گفتند ما در بند سخت

کی توانیم رفت زینجا نیکبخت

شیخ آندم دست را افشاند زود

جملگی را بندها افتاد زود

بعد از آن گفتند درها بسته اند

ما در اینجا خوار و زار و مستمند

چون رویم ای پیشوای سالکان

زانکه در بسته است ماهم هالکان

پس اشارت کرد آن مرد صفا ...