گنجور

 
۲۸۶۱

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش دوم: خردنامه » بخش ۴۱ - نالیدن اسکندروس در مرگ پدر و رها کردن پادشاهی

 

... مگردان ازین شیوه تدبیر خویش

که در عالم این چرخ نیرنگ ساز

نه آن کرد کان را توان گفت باز ...

نظامی
 
۲۸۶۲

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش دوم: خردنامه » بخش ۴۲ - انجامش روزگار ارسطو

 

... خبر بازجستند از آن هوشمند

که پیدا کن احوال چرخ بلند

بگو تا چه جوهر شد این آسمان ...

نظامی
 
۲۸۶۳

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش دوم: خردنامه » بخش ۴۹ - ستایش ملک عز الدین مسعود بن ارسلان

 

... بدو باد سرسبزی تاج و تخت

ملک عزدین آنکه چرخ بلند

بدو داد اورنگ خود را کمند ...

... لبش حقه نوش داروی عهد

فروزنده چرخ فیروزه مهد

ز شیرینی چشمه نوش او ...

نظامی
 
۲۸۶۴

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۱ - آغاز سخن

 

... عرش روان نیز همین در زدند

گر سر چرخ است پر از طوق اوست

ور دل خاک است پر از شوق اوست ...

نظامی
 
۲۸۶۵

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۲ - (مناجات اول) در سیاست و قهر یزدان

 

... طرح برانداز و برون کش برون

گردن چرخ از حرکات و سکون

آب بریز آتش بیداد را ...

... چاشنی دل به زبان داده ای

چرخ روش قطب ثبات از تو یافت

باغ وجود آب حیات از تو یافت ...

نظامی
 
۲۸۶۶

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۷ - نعت دوم

 

... سلسله شیفتگان موی تو

چرخ ز طوق کمرت بنده ای

صبح ز خورشید رخت خنده ای ...

... شمع ترا ظل تو پروانه بس

چرخ مقوس هدف آه تست

چنبر دلوش رسن چاه تست ...

نظامی
 
۲۸۶۷

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۹ - نعت چهارم

 

... ختم شد این خطبه به دوران تو

خیز و به از چرخ مداری بکن

او نکند کار تو کاری بکن ...

... کشتی جان برد به ساحل درون

قبله نه چرخ به کویت در است

عبهر شش روزه به مویت در است ...

نظامی
 
۲۸۶۸

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۱۱ - خطاب زمین بوس

 

... روشنی دیده عالم به تو

چرخ که یک پشت ظفرساز تست

نه شکم آبستن یک راز تست ...

... شیر خطا گفتم شیر افکنی

چرخ ز شیران چنین بیشه ای

از تو کند بیشتر اندیشه ای ...

نظامی
 
۲۸۶۹

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۱۲ - در مقام و مرتبت این نامه

 

... اوست در این ده زده آبادتر

تازه تر از چرخ و کهن زادتر

رنگ ندارد ز نشانی که هست ...

نظامی
 
۲۸۷۰

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۱۳ - گفتار در فضیلت سخن

 

... اوست درین ده ز ده آبادتر

تازه تر از چرخ و کهن زادتر

رنگ ندارد ز نشانی که هست ...

نظامی
 
۲۸۷۱

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۱۴ - برتری سخن منظوم از منثور

 

... چون تک اندیشه به گرمی رسید

تندرو چرخ به نرمی رسید

به که سخن دیر پسند آوری ...

نظامی
 
۲۸۷۲

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۱۹ - ثمره خلوت دوم

 

... چون من و تو چند سبو را شکست

چرخ ستاره زده بر سیم ناب

زر طلی از ورق آفتاب ...

نظامی
 
۲۸۷۳

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۲۴ - مقالت سوم در حوادث عالم

 

... خاک همان خصم قوی گردن است

چرخ همان ظالم گردن زن است

صحبت گیتی که تمنا کند ...

نظامی
 
۲۸۷۴

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۲۶ - مقالت چهارم در رعایت از رعیت

 

... نغز شد این خال و نه بر روی توست

چرخ نه ای محضر نیکی پسند

نیک دراندیش ز چرخ بلند

جز گهر نیک نباید نمود ...

نظامی
 
۲۸۷۵

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۳۰ - مقالت ششم در اعتبار موجودات

 

... در عقب رنج بسی راحت است

چرخ نبندد گرهی بر سرت

تا نگشاید گرهی دیگرت ...

نظامی
 
۲۸۷۶

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۳۴ - مقالت هشتم در بیان آفرینش

 

... مصر الهیش نظرگاه بود

زرد رخ از چرخ کبود آمدی

چونکه درین چاه فرود آمدی ...

نظامی
 
۲۸۷۷

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۳۸ - مقالت دهم در نمودار آخرالزمان

 

... شام ز رنگ و سحر از بوی رست

چرخ ز چوگان زمی از گوی جست

خاک در چرخ برین می زند

چرخ میان بسته کمین می زند

حادثه چرخ کمین برگشاد

یک به یک اندام زمین برگشاد ...

... مهره گل رشته بخواهد برید

چرخ به زیر آید و یکتا شود

چرخ زنان خاک به بالا شود

رسته شود هر دو سر از درد ما ...

نظامی
 
۲۸۷۸

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۴۲ - مقالت دوازدهم در وداع منزل خاک

 

... ره ندهد تا نکنندش دو نیم

زخمه گه چرخ منقط مباش

از خط این دایره در خط مباش ...

نظامی
 
۲۸۷۹

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۴۵ - داستان حاجی و صوفی

 

... دامن دین گیر و فرا گوشه رو

چرخ نه بر بی درمان می زند

قافله محتشمان می زند ...

نظامی
 
۲۸۸۰

نظامی » خمسه » مخزن الاسرار » بخش ۴۸ - مقالت پانزدهم در نکوهش رشگبَران

 

... هرکه نه بر حکم وی اقرار کرد

چرخ سرش در سر انکار کرد

نظامی
 
 
۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۴۹۲