بخش ۸ - فی مثالب المنحولین
وانکه هستند در سخن منحول
گاه تکرار در مقوله فضول
از عروض و علل زنند نفس
سالم و منزحف ز پیش و ز پس
در افاعیل و در مفاع و فعول
گفته دایم به جای فضل فضول
کرده انجام بیت زا آغاز
هزج از منسرح نداند باز
یک قصیده دویست جا خوانده
پیش هر سفله ریش را لانده
شده قانع به یک دو دسته تره
فرق ناکرده ناسره ز سره
یک دو فصل رکیک کرده ز بر
کرده از کدیه شهر زیر و زبر
بر خبّاز و کلبهٔ هرّاس
پیش قصاب و مطبخ روّاس
بر اسکاف و درزی و خفّاف
زده در شاعری هزاران لاف
همگان مدح ناسزا گفته
خزف و دُر به یک نمک سفته
دُر و خرمهره جمع کرده به هم
بیخبر در سخن ز بیش و ز کم
خلق از افعالشان شده رنجور
سال و مه همچو ابلهان مغرور
نه هرآنکس که یک دو بیت بخواند
ژاژ خایید و دم و ریش بلاند
باشد آنکس سخنور و شاعر
بر معانی شده بود ماهر
کیر خر خلق را مناره بود
فرش دهلیز همچو شاره بود
هست یکسان چو پشت آینه روی
همچو کیر خر است و دستنبوی
خلق از ایشان همیشه در رنجند
همچو سیم سیاه ده پنجند
بگذر از ذکر جاهلان کردن
هستشان در خورِ قفا گردن
بیزبانان پُر زبانانند
همه کورند و دیدهبانانند
شاه اگر کارها گزیده کند
نسلشان از جهان بریده کند
خلق از این غم به جمله باز رهند
که ز افعال مایهٔ گنهند
همه ترک غزاند غارت دوست
نیست بر ذرّهای از ایشان پوست
در هر آن خانهای که ره یابند
در شد آمد بسان سیمابند
ایزد این قوم را هلاک کناد
دهر از ایشان به جمله پاک کناد
چند از این جری بر مثالبشان
روح بادا جدا ز قالبشان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به انتقاد از افرادی میپردازد که خود را شاعر و سخنور میپندارند اما در واقع فاقد تواناییهای لازم در این زمینه هستند. او به تکرار بیمورد و سخنان بیارزش این افراد اشاره میکند و میگوید که آنها بیخبر از عمق معانی، فقط به تقلید و زرق و برق فضای شاعری پرداختهاند.
شاعر همچنین به ناکامی این افراد اشاره میکند که با الفاظ و ساختارهای بیمحتوا، نه تنها خود را بلکه دیگران را نیز رنجور کردهاند. او نتیجه میگیرد که این نوع شاعری و سخنوری باعث گمراهی و سردرگمی عوام است و خواهان نابودی این نسل به خاطر جهل و نادانی آنهاست.
در نهایت، شاعری واقعی را کسی میداند که درک عمیقی از معانی داشته باشد و آثارش از ارزش و کیفیت برخوردار باشد.
هوش مصنوعی: کسانی که در سخنان من حضور دارند، گاهی در مباحث بیمورد تکرار دارند.
هوش مصنوعی: تنفس درست و سالم میتواند با تهدیدها و خطراتی که از جلو و عقب وجود دارد، تحت تاثیر قرار گیرد.
هوش مصنوعی: در قافیهها و وزنهای شعری، شاعران همیشه از واژههای شایسته و با معنا استفاده نمیکنند و گاهی به جایشان کلمات بیمعنا و اضافی به کار میبرند.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که شخصی که در ابتدا کار را شروع کرده، حالا نمیداند چگونه به پایان آن برساند. او در حالت بلاتکلیفی قرار دارد و نمیتواند به راحتی به راه خود ادامه دهد.
هوش مصنوعی: شاعر میگوید که او یک شعر بلند را در دویست مکان مختلف خوانده است، اما هر بار در مقابل افرادی کممایه و بیارزش که به او توجهی ندارند.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که شخصی به چیز ساده و بیارزشی قانع شده، در حالی که میتوانست به چیزهای بهتر و باارزشتری دست پیدا کند. او از میان انتخابهای موجود، به چیزی بیکیفیت و کم اهمیت راضی شده است.
هوش مصنوعی: در این بیت، به تغییرات و تحولات ناگهانی و بینظمیهای زیادی در یک شهر اشاره شده است. به این معنا که دو فصل یا دورهای که قرار بود به آرامی سپری شوند، به هم ریخته و وضعیت شهر دچار به هم ریختگی شده است.
هوش مصنوعی: به نانوایان و جاهای کوچک به دور از شهر بروید، مثل قصابیها و آشپزخانهها.
هوش مصنوعی: در این بیت به افرادی اشاره شده است که در زمینه شعر و شاعری ادعاهای بزرگ و بیاساسی دارند، اما در حقیقت کارشان فقط لاف و گزافهگویی است. آنها مانند صنایع دستی کفاشی و خیاطی، که ممکن است به ظاهری زیبا باشند، اما در عمق و کیفیت شعر ناتوانند.
هوش مصنوعی: همه دربارهی خوبی و بدی چیزها صحبت میکنند، اما در واقع، هر دو یک نوع ارزش دارند.
هوش مصنوعی: گوهرهای گرانقیمت و زیبا را بدون آگاهی از زیاد و کم، کنار هم جمع کرده است.
هوش مصنوعی: مردم به دلیل رفتارهایشان در رنج و ناراحتی به سر میبرند، و زمان نیز مانند احمقها آنها را فریب داده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که چند شعر بخواند، لزوماً نمیتواند ادعای هنرمندی و مهارت کند و نباید به ظاهر و طول مو یا ریش خود ناز کند.
هوش مصنوعی: شاید کسی وجود داشته باشد که در سخنوری و شعر گفتن به معنای عمیق و نکتهسنجی تسلط داشته باشد.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به شکل خاصی از سخن و کنایه استفاده کرده است. او به نوعی از بیاحترامی به ویژگیهای ناپسند در فرهنگ یا جامعه اشاره میکند. منظور این است که برخی از چیزها که به ظاهر ارزشمند یا محترم به نظر میرسند، در واقع فقط نمایی از زشتیها و ناپسندها هستند و به نوعی بر ارزشهای واقعی سایه میافکنند.
هوش مصنوعی: این بیت به مقایسهای بین ظاهری و باطنی میپردازد. به نوعی نشان میدهد که چیزهایی که از دور زیبا و دلفریب به نظر میرسند، ممکن است در باطن ناپسند یا بیارزش باشند. به عبارت دیگر، آنچه که در ظاهر خوب به نظر میرسد، ممکن است حقیقتی ناامیدکننده داشته باشد.
هوش مصنوعی: مردم همیشه در زحمت و ناراحتی هستند، مانند سربی که به سختی و در شرایط نامناسبی شکل میگیرد.
هوش مصنوعی: از یادآوری سخنان نادانها بگذر، زیرا آنها چیزی جز زخم به جا نمیگذارند.
هوش مصنوعی: افرادی که زبان و کلامی ندارند، در واقع تأثیر عمیقتری دارند و درک و بینش بیشتری را به نمایش میگذارند. آنها گویی از نظر بصیرت بینا هستند، در حالی که ممکن است دیگران که زبان دارند، نتوانند درست ببینند و تحلیل کنند.
هوش مصنوعی: اگر پادشاه به انتخابهای خود دقت کند و کارهای درست را انجام دهد، میتواند نسلهای آینده را از مشکلات و سرنوشتهای نامطلوب نجات دهد.
هوش مصنوعی: مردم به خاطر این درد و غصه به طور کلی از یکدیگر دور میشوند، زیرا اعمال آنان موجب گناه و خطا میشود.
هوش مصنوعی: همه بیتوجهی به معشوق را از دوست دانستهاند و این بیتفاوتی حتی به اندازهای کوچک هم تحمل نمیشود.
هوش مصنوعی: هر خانهای که در آن آدمها به هم نزدیک شوند و با هم مهربان باشند، مانند نقره درخشان و ارزشمند میشود.
هوش مصنوعی: خداوند این قوم را نابود کند و زمان را از وجود آنها پاک سازد.
هوش مصنوعی: چند نفر از این لباسها و ظواهر هستند که روحشان از جسمشان جداست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.