گنجور

 
سنایی

چون ستودی بسی عدولان را

سخنی گوی بوالفضولان را

آنکه بی‌آلتند و بی‌مایه

همه عریان چو کیر بی‌خایه

یا طلبکار زرق و تزویرند

یا جهان را به حسبه می‌گیرند

شعر برده به گازر و جولاه

خواسته زو بهای کفش و کلاه

همچو خلقانیان کهن پیرای

کرده یک شعر را دو گرده بهای

همچو سگ در به در به دریوزه

خوانده مر زهر را شکر بوزه

مدح شاهان به عامیان برده

دیو را هوش خویش بسپرده

یک رمه ناحفاظ و نابینا

در عبارت فرخچ و نازیبا

جای خلخال تاج بنهاده

شعرشان همچو ریششان ساده

هیچ نشناخته معانی را

بد زبانی ز خوش زبانی را

تابه از آفتابه نشناسند

شکل چرخ از ذوابه نشناسند

نزد ایشان کراسه با کاسه

هست یکسان چو تاس با تاسه

شاه را مدحت امیر برند

میر را در علو به تیر برند

عامیان را خدایگان خوانند

مهتران را به پاسبان خوانند

مدح و ذم نزدشان چو یکسانست

کس زنشان چو خانه ویرانست

همه محتاج لقمهٔ نانند

همه بی‌آلتند و حیرانند

همه ناشسته روی و منحوسند

همه تطفیل خوی و جاسوسند

همه با روی و طلعت شومند

زان همه ساله خوار و محرومند

بی‌زبانی ورا زبانی کرد

آلت خویش بی‌زبانی کرد

 
 
 
عنصری

چون بیامد بوعده بر سامند

آن کنیزک سبک زبام بلند

برسن سوی او فرود آمد

گفتی از جنبشش درود آمد

جان سامند را بلوس گرفت

[...]

مسعود سعد سلمان

چیست آن کاتشش زدوده چو آب

چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب

نیست سیماب و آب و هست درو

صفوت آب و گونه سیماب

نه سطرلاب و خوبی و زشتی

[...]

ابوالفرج رونی

ثقة الملک خاص و خازن شاه

خواجه طاهر علیک عین الله

به قدوم عزیز لوهاور

مصر کرد و ز مصر بیش به جاه

نور او نور یوسف چاهی است

[...]

سنایی

ابتدای سخن به نام خداست

آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست

خالق الخلق و باعث الاموات

عالم الغیب سامع الاصوات

ذات بیچونش را بدایت نیست

[...]

وطواط

الترصیع مع التجنیس

تجنیس تام

تجنیس تاقص

تجنیس الزاید و المزید

تجنیس المرکب

[...]