بخش ۳۰ - حکایت
قحطی افتاد وقتی اندر ری
دور از این شهر وز نواحی وی
آن چنان سخت شد برایشان کار
کادمی شد چو گرگ مردمخوار
کرد هر مادری همی گریان
خُرد فرزند خویش را بریان
کرده بر خویشتن طباخ امیر
خون همشیره را حلال چو شیر
اندر آن شهر چشم سر کم دید
سگ مرده که مردم آن نخرید
اندرین حال عارفی زنگی
نزدم آمد ز روی دل تنگی
گفت مردم همی خورد مردم
تو دعایی بک که من کردم
گفتمش راست رو مکن لنگی
رو تو بگذار تا بود تنگی
تا بدانی که در سرای بسیچ
هیچکس نیست ایچ کس را هیچ
بهر این است در ره اسباب
سر نگوسار لای لاانساب
زین قرابت نویس نامهٔ ننگ
که قرابت قرابه دارد و سنگ
بشکند زود و بد شود پیوند
لیک نبود چو دیو شد دلبند
خویشی خویش ریش ناسورست
از درون زشت و وز برون عورست
خشک او تر و سرد او گرم است
سرِ او پای و سخت او نرمست
نزد دانا چو خشک شد تر او
پای دل کرد خاک بر سر او
پس در این بزمگاه نامردان
از پی صحبت جوانمردان
باده همره ترا ز عشق نبی
خُم مادر اضافت نسبی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به قحطی شدید در یک شهر اشاره میکند که مردم برای بقا به حدی به یکدیگر آسیب میزنند و ستم میکنند که مادران فرزندان خود را قربانی میکنند. شاعر با ناراحتی از فاجعهای که بر سر مردم آمده سخن میگوید و به دوستی که به او مراجعه کرده و درخواست دعا میکند، میگوید که نباید امیدی به بهبود داشت زیرا در این دنیا هیچ کس نمیتواند به دیگری کمک کند. او بر اهمیت ریشهدار بودن خویشی و مشکلاتی که در پی آن ایجاد میشود تأکید دارد. در نهایت، شاعر به خودشناسی و شناخت ارزشهای انسانی پرداخته و به دنبال همصحبتی با افرادی با شرافت و جوانمردی است.
هوش مصنوعی: زمانی در ری قحطی و کمبود غذا به وجود آمد، در حالی که این شهر و نواحی اطرافش از منابع خود دور بودند.
هوش مصنوعی: کار برایشان به شدت دشوار شد، به گونهای که مانند گرگهایی شدند که به مردم حمله میکنند.
هوش مصنوعی: هر مادری برای فرزند کوچک خود که در خطر و مشکلاتی قرار دارد، بسیار نگران و گریهکنان حال او را میبیند.
هوش مصنوعی: امیر برای خود طباخی کرده که خون خواهرش را به آسانی حلال میکند، مانند شیر که بیهیچ تردیدی حلال است.
هوش مصنوعی: در آن شهر، خدا میداند که چطور چشمها چیزی را نمیبینند؛ حتی سگ مردهای را که در آنجا افتاده و مردم به او توجهی ندارند و او را نمیخرند.
هوش مصنوعی: در این وضعیت، عارفی از زنگی (شخصی زنگی یا میانسالی) به سراغم آمد و این کار به خاطر دل تنگی من بود.
هوش مصنوعی: مردم میگویند که باید دعا کنیم. تو هم دعایی کن که من کردم.
هوش مصنوعی: به او گفتم راست قدم بردار و لنگ نزن، تا زمانی که راه تنگ است، تو هم لنگی نکن.
هوش مصنوعی: برای اینکه متوجه شوی در دنیای پرهیاهو هیچکس هیچ باوری ندارد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در مسیر استفاده از وسایل و ابزارها، باید به سیر و سلوک و تلاش برای رسیدن به هدف توجه کرد و از قید و بندهای فامیلی و نسبی فراتر رفت.
هوش مصنوعی: به خاطر این نزدیکی، نوشتن نامهای پر از عیب و ننگ لازم است؛ چون این نزدیکی مثل رابطهای است که بین ظرف و سنگ وجود دارد.
هوش مصنوعی: پیوندی که به سرعت شکسته میشود بد است، اما اگر عشق به شکلی زشت و دیوانهوار درآید، دیگر ارزشی ندارد.
هوش مصنوعی: خویشاوندی که از درون فساد دارد و از بیرون زشت است، به درد نمیخورد.
هوش مصنوعی: این جمله به توصیف ویژگیهای متضاد یک چیز میپردازد. اشاره دارد که یک طرف آن خشک و سرد است، در حالی که طرف دیگرش تر و گرم به نظر میرسد. همچنین، در این توصیف، قسمت بالایی، محکم و سخت است و قسمت پایین، نرمی و لطافت را نشان میدهد.
هوش مصنوعی: وقتی که انسان عاقل و دانا از چیزی ناامید و بیاثر میشود، دلش به درد میآید و احساس ناامیدی و حزن میکند.
هوش مصنوعی: پس در این محفل پر از ناپسندان، من به دنبال گفتوگو با جوانمردان هستم.
هوش مصنوعی: شراب همراه تو به خاطر عشق است، نه اینکه به خاطر نسبت خانوادگیات باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.