بخش ۲۶ - اندر مذمّت خویش صوفی گوید
باز اگر خویش باشدت صوفی
او خود از هیچ روی لایوفی
خانه ویران کند به لیل و نهار
گه بشکرانه گه به استغفار
نیم شب هر شبی به خانهٔ خویش
آید و صد اِباحتی در پیش
نه به صورت مسافر ره آز
نه به سیرت مقیم پردهٔ راز
اندر افکنده در دو خانه خروش
یک مه دلق‌پوش زرق‌فروش
کارشان همچو نقش چینی رنگ
دلشان همچو کاف کوفی تنگ
از پی یک دو دردیی دین گز
قبله‌شان سایهٔ قبالهٔ رز
گر ندانی مزاجشان در ذات
رز بگوی و ز دور ده صلوات
سغبهٔ شاهدند و شمع و سرود
عالمی کور زیر چرخ کبود
خرمگس‌وار بهر لقمه و دانگ
گوشت گنده‌کنان بیهده بانگ
دور بینان سفله چون کرگس
روی شویان دیده‌کش چو مگس
ریششان پر ز باد و فرمان نی
ابرشان پر ز رعد و باران نی
زشت باشد ز بهر مالیدن
دل تهی و چو نای نالیدن
روی کرده چو تخم کاژیره
به نفاق و دل اندرون تیره
پارسا صورتان مفسد کار
باز شکلان ولیک موش شکار
هست‌گویی پدید صورت خوب
بر چنین فعل و سیرت معیوب
حال ایشان به دیدهٔ ظاهر
هست نزدیک حاذق و ماهر
به خط ابن مقله و بوّاب
ترّهات مسیلمهٔ کذّاب
آرد از بهر پنج‌گانهٔ تو
این چنین قوم را به خانهٔ تو
خانه خالی کند ز نان چون نای
پر کند چون شکم طهارت جای
پسرت هیچ اگر درو خندد
شاهد و شاهدی درو بندد
ور زنت کاسه‌ای نهد ز طعام
زنت را جز که سکره ننهد نام
ور بوی خوش پذیر و پژمرده
همچو خرده‌ت بسوزد از خرده
چون جماع آرزو کند به دودم
دو درم ده زد آفتابه‌ش نم
بام خانه به نعره بردارد
به لگد خانه را فرود آرد
خانه‌ای گر بود چو بیت حرام
به دو روز و دو شب کند بدنام
ور نباشی چو کرّ بی‌غلغل
کور گردی ز نعرهٔ بلبل
صحبت بد بود چو خوردن می
که فضیحت شود حریف از وی
جاهل آنگه که خوش دلی ورزد
تیزی آن دم به عالمی ارزد
از پی زیر بانگ و ولوله چیست
رو به خود بازگرد مشغله چیست
این صفت زو تو کی نیوشی باز
آنگهی چون خورد چو نوش پیاز
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد و توصیف رفتار و شخصیت برخی صوفیان و افراد متظاهر در جامعه می‌پردازد. شاعر به این مسئله اشاره می‌کند که بسیاری از این افراد با ظاهر زیبا و معنوی خود، در باطن دچار کج‌روی و نفاق هستند. آنها در ظاهر به دنبال دین و معنویت‌اند، اما در عمل به خاطر منفعت‌های شخصی و مادی رفتار می‌کنند. شاعر بر این نکته تاکید دارد که این نوع افراد به جای رشد و تعالی روحانی، تنها به آرزوها و نیازهای دنیوی خود توجه دارند و به شکل برجسته‌ای در رفتارشان نفاق و ریا را نشان می‌دهند. در نهایت، شاعر هشدار می‌دهد که چنین رفتارهایی باعث سقوط مقام و اعتبار انسان‌ها می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر دوباره خودت را بشناسی، آن صوفی حقیقی که در درونت وجود دارد، هرگز از هیچ چیز نمی‌هراسد.
هوش مصنوعی: گاهی به شکرگزاری و گاهی به طلب آمرزش، خانه‌ای را ویران می‌کند.
هوش مصنوعی: هر نیمه‌شب، هر شب به خانه‌اش می‌آید و فرصتی برای لذت‌جویی در پیش دارد.
هوش مصنوعی: نه به ظاهری که مسافران دارند و نه به ویژگی‌هایی که ساکنان یک مکان معرفی می‌کنند، پرده‌دار اسراری هستم.
هوش مصنوعی: در دو خانه، صدای بلندی از یک مرد لباسی رنگارنگ و زیبا به گوش می‌رسد که به شدت جلب توجه می‌کند.
هوش مصنوعی: کار آنها مانند نقش‌های چینی است و رنگ دلشان مانند حروف کوفی، تنگ و محدود است.
هوش مصنوعی: دنبال دو درد و مشکل می‌گردند که دین و مذهب آنها را به سمت قبله و هدفشان هدایت کند، جایی که سایه‌ای به مانند عشق و زیبایی وجود دارد.
هوش مصنوعی: اگر از خواسته و حال آنها بی‌خبری، در مورد ذات گل‌ها سخن بگو و از دور به آنها درود بفرست.
هوش مصنوعی: مجموعه‌ای از زیبایی‌ها و لذت‌ها در کنار هم قرار دارند، در حالی که دنیای اطراف به نظر می‌رسد تحت تاثیر یک حالت تاریک و ناامیدکننده باشد.
هوش مصنوعی: مانند مگس خرم، برای به‌دست آوردن یک لقمه و قسمت از گوشت، بی‌هدف و بی‌دلیل سر و صدا می‌کنند.
هوش مصنوعی: افرادی که بینش سطحی و ناپخته دارند، مانند کرگس از دور شاهد ناپاکی‌ها و زشتی‌ها هستند، در حالی که مانند مگس به راحتی به سمت هر چیز آلوده‌ای جذب می‌شوند.
هوش مصنوعی: ریش‌های آنها پر از باد و صفات شان مملو از رعد و باران است.
هوش مصنوعی: زشت است که برای جلب توجه یا محبت، دل خود را خالی و بی‌احساس کنیم و مانند نای فقط به ناله و صدا درآییم.
هوش مصنوعی: چهره‌اش مانند دانه تخم کاهو به نفاق است و دلش پر از تاریکی و ناامیدی.
هوش مصنوعی: افراد پارسا و درستکار، کارهای نادرست را تحت کنترل دارند، اما کسانی که فقط شکل و ظاهر را دارند، هنوز در دام مشکلات و مشکلات می‌افتند.
هوش مصنوعی: گویا زیبایی ظاهر با چنین اعمال و رفتار ناپسند هماهنگی ندارد.
هوش مصنوعی: حال او به وضوح برای افرادی که ماهر و با تجربه هستند، قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: به شیوهٔ نویسندگی ابن مقله و به طور ظاهری و بی‌معنا، حرف‌های دروغین مسیلمهٔ کذّاب بیان شده است.
هوش مصنوعی: این افراد برای تو و به خاطر تو به خانه‌ات می‌آیند و با خود پنج چیز ارزشمند می‌آورند.
هوش مصنوعی: خانه وقتی خالی از غذا باشد، همچون نی است که پر می‌شود. وقتی شکم پاکیزه است، جایگاه طهارت و پاکی است.
هوش مصنوعی: اگر پسرت در دنیای خوب و خوشی باشد، می‌تواند به راحتی با زیبایی و جذابیت مواجه شود و این زیبایی او را مجذوب کند.
هوش مصنوعی: اگر همسرت ظرفی از غذا به تو بدهد، هیچ نامی جز "سکره" بر آن نگذارید.
هوش مصنوعی: اگر بویی خوش به مشام برسد و تو از آن شاد باشی، مثل برگ خشک و پژمرده، خود را از دست نده و بسوزان.
هوش مصنوعی: وقتی که آرزو می‌کنی به چیزی برسی، چنان‌که اگر آن را در آغوش بگیری، به دو درهم و دو قطره از آن می‌ارزد، در واقع می‌خواهی بگویی که ارزش، با ظاهر و توانایی ات سنجیده نمی‌شود.
هوش مصنوعی: اگر بالای خانه صدایی بلند شود، به طوری که انگار خانه با شدت ضربه‌ای به زمین می‌افتد و به شدت تکان می‌خورد.
هوش مصنوعی: اگر خانه‌ای مانند خانه‌ی کعبه شود، تنها در مدت دو روز و دو شب چهره‌اش خراب و بدنام خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر نباشی همچون ستاره‌ای درخشان، بی‌صدا و خاموش می‌شوی و از نغمه‌های دل‌نواز بلبل بی‌خبر خواهی ماند.
هوش مصنوعی: صحبت ناپسند مانند نوشیدن شراب است که باعث می‌شود رفیق از آن شرمنده و خجالت‌زده شود.
هوش مصنوعی: ناآگاه در زمانی که با دل خوش رفتار کند، در آن لحظه ارزشش به تمام جهان می‌رسد.
هوش مصنوعی: به دنبال صدای شلوغی و هیاهو نرو، بلکه به درون خودت برگرد و ببین که مشغولیت چیست.
هوش مصنوعی: وقتی این ویژگی را از تو نشنیدم، پس بعد از آن وقتی که پیاز را می‌خوری، مانند نوشیدن خواهد بود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.