بخش ۵۹ - در طلب کردن از در دلها
درِ دل کوب تا رسی به خدای
چند گردی به گرد بام و سرای
از درِ کار اگر درآیی تو
دانکه بر بام دین برآیی تو
دل کند سوی آسمان پرواز
بام دین را به نردبان نیاز
نردبانی که سوی بام دلست
پایهٔ عرش زیر او خجلست
تنگهای شکر مریز به باغ
که همه باغ طوطی‌اند چو زاغ
طوطیانی چو زاغ پیش تو در
تو فرو ریخته به تنگ شکر
در نهاد و مزاج خویش نگر
لوطیان را چو طوطیان مشمر
این زمان طوطیان جگر خوارند
لیکن الکن به گاه گفتارند
زهرِ جان را به آشیانه برد
شکرت با ذباب‌خانه برد
مرجع جان ز زهر عمر گزای
بازگشت شکر طهارت جای
هیچ باشی چو جفت و فردی تو
همه باشی چو هیچ گردی تو
گر همی یوسفیت باید و جاه
رنجها کش ببر ریاضت چاه
چون سلیمان تو ملک را شایی
که چو یوسف به حسن زیبایی
شادمان باش و چهره را بفروز
خویشتن را به نار جهل مسوز
روبرون نه ز خویش هستی خویش
عزّ خود دان همیشه پستی خویش
گر شوی سال و مه برین منهاج
برنهد بر سرِ تو گردون تاج
اجل نفس در گدایی دان
اصل او را ز پادشایی دان
همچو مردان سبک به کار درآی
تا ببینی هزار شاه گدای
اندرین رَسته بهر رَستن خود
آن فروش ای پسر که کس نخرد
چو سؤالت گزید مرد محال
مر ترا کسب خوبتر ز سؤال
کز صلاحت سلیح هستی تست
چون عمل جای بت‌پرستی تست
چون دل از کم زدنت شاد شود
آنچه آن هست تست باد شود
قامتِ عمر خویش را خم ده
دیدهٔ خشک خویش را نم ده
خم قامت که نم پذیر بُوَد
صد کمان پیش او چو تیر بُوَد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان مفاهیم عارفانه و روحانی می‌پردازد. شاعر با استفاده از تصاویر و استعاره‌ها به این نکته می‌پردازد که بر روی بام دین و قرب به خداوند باید کوشید و برای رسیدن به این مقصد از نردبانی که به دل منتهی می‌شود، استفاده کرد. او به ضرورت پرواز دل به سوی آسمان و غفلت از زرق و برق دنیوی اشاره می‌کند و می‌گوید که در میان انسان‌ها، برخی مانند طوطی‌های شاداب و برخی دیگر مانند زاغ‌های تنگ نظر هستند.
شاعر از ما می‌خواهد تا به خود نگاه کنیم و از غرور و خودخواهی دوری گزینیم و بر آن باشیم که در زندگی همچون سلیمان و یوسف زیبا باشیم. او می‌افزاید که باید در عین حال به خدمت به دیگران و گدایی علم و حقیقت پرداخته و از خود بزرگ بینی پرهیز کنیم. در نهایت، او به نقش نیکی‌هایی که در زندگی به وجود می‌آوریم تأکید می‌کند و دعوت به تواضع و تذکر می‌کند که پیوندی عمیق با حقیقت و خداوند برقرار کنیم.
هوش مصنوعی: به قلب خود بکوب تا به خدا برسی، چند بار که دور بام و خانه بچرخی.
هوش مصنوعی: اگر وارد عرصهٔ کار بشوی، بدان که به اوج و قلهٔ دین و ایمان می‌رسی.
هوش مصنوعی: دل از زمین کنده می‌شود و به سوی آسمان پرواز می‌کند، و برای دستیابی به دیانت و باورهایش به نردبانی از احتیاجات و نیازها نیاز دارد.
هوش مصنوعی: نردبانی که به سمت دل می‌رود، پایه‌اش باعث شرمندگی عرش خداوند است.
هوش مصنوعی: به باغ نرو، زیرا درختان و گل‌ها همگی شاداب و زیبا هستند، مثل طوطی‌ها که رنگارنگ و خوش‌آوا هستند. در عوض، زاغ‌ها که سیاه و ناشاداب‌اند، به باغ نمی‌آیند.
هوش مصنوعی: پرندگان رنگارنگی مانند طوطی که به زاغ تبدیل شده‌اند، در برابر تو همچون تنگ شکر، جمع شده‌اند.
هوش مصنوعی: به درون خودت نگاه کن و خود را با خصایص لوطیان مقایسه نکن، زیرا آنها را نمی‌توان مانند طوطی‌ها در نظر گرفت.
هوش مصنوعی: در این زمان، پرنده‌هایی که دلمان را می‌سوزانند، هرچند در صحبت کردن کم‌حرف و بی‌زبان هستند.
هوش مصنوعی: شکر در حالی که زهر جان را به آشیانه‌ای می‌برد، آن را به جایی می‌برد که پر از مگس‌هاست.
هوش مصنوعی: روح انسان از زهر زندگی رها شده و به سمت شکر و پاکی بازگشته است.
هوش مصنوعی: اگر تو هیچ نباشی، چه در حالتی که به تنهایی هستی و چه در حالتی که با دیگران هستی، در واقع هیچ، هیچ نخواهی بود.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به مقام یوسف برسید و به جایگاه بلند و شرافت دست یابید، باید زحمت‌ها و سختی‌ها را تحمل کنی و در راه رسیدن به هدف خود تلاش کنی.
هوش مصنوعی: تو مانند سلیمان بر ملک حکومت می‌کنی، زیرا به زیباییِ یوسف هستی.
هوش مصنوعی: خوشحال باش و چهره‌ات را روشن کن، خودت را در آتش نادانی نسوزان.
هوش مصنوعی: در برابر خودت قرار نگیر و به یاد داشته باش که عزت و بزرگی تو در شناخت خودت و وضعیت واقعی‌ات نهفته است. همیشه به یاد داشته باش که خود را در موقعیت‌های نادیده و پایین‌تر از آن‌چیزی که هستی، ندانید.
هوش مصنوعی: اگر در مسیر درست قرار بگیری و تلاش کنی، زمان و مکان بر تو تاثیر خواهند گذاشت و موفقیت در زندگی‌ات را رقم خواهند زد.
هوش مصنوعی: مرگ را مانند یک نیاز طبیعی و بنیادی بدان، که از مقام پادشاهی نیز فراتر است و در نهایت هیچ کس نمی‌تواند از آن فرار کند.
هوش مصنوعی: مثل مردان با اعتماد به نفس فعالیت کن تا ببینی هزاران پادشاه در حال نیاز و گدایی هستند.
هوش مصنوعی: در این دنیا هر کسی باید به دنبال پیشرفت و بهبود خودش باشد، زیرا دیگران به سختی به او توجه می‌کنند و از او چیزی نمی‌خرند.
هوش مصنوعی: وقتی که از تو سوال می‌شود، باید دقت کنی که به چه کسانی پاسخ می‌دهی و از چه چیزهایی می‌پرسی، زیرا انتخاب درست در سوالات می‌تواند به تو در رسیدن به موفقیت‌های بیشتر کمک کند.
هوش مصنوعی: به خاطر نیکوکاری‌ات، از تو سلاحی ساخته شده است، زیرا رفتار تو نشان‌دهنده‌ی پرستش غیر خداست.
هوش مصنوعی: زمانی که دل تو با کم شدن غم شاد می‌شود، آنچه که هست، به خوشی و خوشبختی تبدیل می‌شود.
هوش مصنوعی: برای به نمایش گذاشتن زیبایی‌های زندگی و کسب تجربه، خود را جلب توجه کن و احساساتت را آزاد کن. استعدادها و قابلیت‌های خود را با اندکی انعطاف و نرمش در نظر بگیر تا بتوانی از زیبایی‌های درون و بیرون خود بهره‌مند شوی.
هوش مصنوعی: اگر کسی قوی و با اراده باشد، خم شدن او نشان از ضعف نیست؛ بلکه او از همه در تسلط و قدرت برتر است، مثل تیری که درست هدف گیری شده و هیچ چیز نمی‌تواند مانع آن شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.