بخش ۲۲ - تمثیل در مذمّت دوستی دنیا
ای گرفته به دست حرص و امل
پیر زالی سر تو زیر بغل
دو جهان آنکه علوی و سفلیست
صورت هر دو باز گویم چیست
این یکی پیر تنگ میدانیست
وآن دگر زال سبحه گردانیست
شکر تسبیح می‌کند جاوید
به دو تا مهرهٔ سیاه و سپید
همه بر گرد درگهش به طواف
مرد سجاده باف و کُستی باف
ز ابلهان رازهاش پوشیده است
لیک عاقل همه نیوشیده است
نه همی گویدت فلک ز فراز
کز خرد نردبان کن و بر تاز
همچو آدم برای آن دم را
نردبان ساز بام عالم را
در جهان خرد بر آی از خاک
چکنی کلبهٔ میان کاواک
زیر این پردهٔ کبود منو
پند این راهب جهان بشنو
که همی گوید از زبان مرور
که بنگذارمت به غار غرور
سه روانت ز نه ستیخ کنم
همه اعضات چار میخ کنم
پیش از آن کِت برآید این مکّار
برو این هفت و چار و نه بگذار
که عدد چون رسید بر سر حد
روی بنمود بارگاه احد
دل ز دنیا و مهر او بگسل
زآنکه بر جان سمست و در دل سل
دنیی ار چه فراغت حال است
آفتش فخر و کبر و محتاتیست
خردت خسرو گزیده کند
باز اَزت گدای دیده کند
زار ماندست مرد زی دنیا
نکند جُست را کری دنیا
گر به چشم تو هست دختر خال
هست مکروه و زشت باطن و زال
مده از بهر لاف احمق وار
رخصت دین به رخصت دینار
دل بی برگ را نوا نورست
بی نیاز از خدای و دین دورست
قدر سیمی که حرص ننشاند
فرج استر نکو همی داند
آنّ فی دیننا بخوان و بدان
مرکبت را بران و تیز بران
صدمت شوق در سرای فراق
نکشد بار انتظار براق
خردت را بران و دست مدار
بر خرد شرع مصطفی بگمار
چون بیوباردت نهنگ سقر
دست بر سر کنی نیابی سر
سیم را در دل ایچ راه مده
به ملک نامهٔ سیاه مده
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به زبان شاعرانه درباره موضوعاتی عمیق چون حرص، دنیا، عقل و دین صحبت می‌کند. شاعر به انسان‌ها یادآوری می‌کند که دنیا و خوشی‌های ظاهری فریب‌دهنده‌اند و کسانی که به دنبال مادیات و جاه و مقام هستند، در حقیقت به بیراهه می‌روند. او به دو نوع شخصیت اشاره می‌کند: یکی حرص‌ورز و مادی‌گرا و دیگری عارف و زاهد. سپس تأکید می‌کند که تنها خرد و دیانت می‌تواند انسان را از دام‌های دنیا نجات دهد. در نهایت، شاعر انسان را به یادآوری ارزش‌های واقعی و دوری از جاه‌طلبی‌ها دعوت می‌کند و به او هشدار می‌دهد که شایستگی‌ها و برتری‌ها را با پرداختن به دین و خودشناسی بدست آورد.
هوش مصنوعی: ای کسی که به حرص و آرزوهای دور و دراز چنگ زده‌ای، خُب خبر دار که عمر تو مانند یک پیر زال، زیر بغل تو پنهان شده است.
هوش مصنوعی: دو جهان، که به معنای جهان بالا و پایین است، به من بگویید که این دو چگونه به هم مربوط هستند و چه شکلی دارند.
هوش مصنوعی: این شخص دارای تجربه و دانش عمیق است و آن شخص دیگر به نظر می‌رسد که بیشتر به شیوه‌های ظاهری و تزیینی می‌پردازد.
هوش مصنوعی: شکر به دو مهره سیاه و سفید، مانند تسبیحی، جاویدان و همیشگی را به یاد می‌آورد. در واقع، اینجا به زیبایی و اهمیت شکرگزاری اشاره شده که همواره باید در ذهن انسان باشد.
هوش مصنوعی: همه در اطراف درگاه او دور می‌زنند، و مردی که فرش می‌بافد و مردی که کُشتی می‌بافد، با احترام و عشق به خدمت پرداخته‌اند.
هوش مصنوعی: ابلهان از رازها بی‌خبرند و نمی‌توانند آنها را درک کنند، اما افراد عاقل همه آنها را می‌شنوند و درک می‌کنند.
هوش مصنوعی: فلک به تو نمی‌گوید که از بالا به زمین بنگری، بلکه تو باید با خرد و اندیشه خود حرکت کنی و به جلو بروی.
هوش مصنوعی: مثل آدم، برای آن لحظه‌ای که می‌خواهی به بالای عالم بروی، نردبانی بساز.
هوش مصنوعی: به دنیا قدم بگذار و از دنیای محدود خود فراتر برو، تا بتوانی به مکان‌های بزرگ و با ارزش دسترسی پیدا کنی.
هوش مصنوعی: زیر این آسمان آبی، سخن حکیم و راهنمایی جهان را بشنو.
هوش مصنوعی: این بیت به بیان این موضوع می‌پردازد که فردی در حال گفتن از زبان دیگری است و در نهایت تصمیم می‌گیرد که او را در غاری از خودخواهی و غرور رها نکند. در واقع، فرد نمی‌خواهد که شخصی که در موردش صحبت می‌کند در دام خودپسندی گرفتار شود و از او جدا شود.
هوش مصنوعی: من جان تو را از نه چیز جدا می‌کنم و همه بدن تو را به چهار میخ می‌زنم.
هوش مصنوعی: قبل از اینکه این مکار به پاخیزد، این عددها را که هفت، چهار و نه هستند، رها کن.
هوش مصنوعی: زمانی که عدد به مرحله‌ی خاصی می‌رسد، جلوه‌گاه عظمت و بی‌نظیری نشان داده می‌شود.
هوش مصنوعی: دل خود را از دنیای فانی و محبت‌های زودگذر جدا کن، زیرا این محبت‌ها بر جانت سنگینی می‌کند و در دل تو بار سنگینی ایجاد می‌کند.
هوش مصنوعی: اگرچه زندگی به نظر آرام و راحت می‌رسد، اما آفت آن فخر فروشی و خودبزرگ‌بینی است.
هوش مصنوعی: عقل تو مانند یک پادشاه انتخاب شده، اگر به درستی از آن استفاده کنی، می‌تواند تو را از وضعیت پست و بی‌ارزش نجات دهد.
هوش مصنوعی: انسان در دنیا تنها به گشت و گذار مشغول است و از حقیقت و عمق زندگی غافل می‌شود؛ در حالی که این دنیا نمی‌تواند او را به سعادت و آرامش واقعی برساند.
هوش مصنوعی: اگر در نگاه تو دختری با خال وجود داشته باشد، او زشت و ناپسند به نظر می‌رسد، حتی اگر ظاهرش زیبا باشد.
هوش مصنوعی: به خاطر فخر فروشی و ادعای بی‌مورد، اجازه ندهید که دین شما تحت تأثیر پول و ثروت قرار بگیرد.
هوش مصنوعی: دل بی‌برگ، دلی است که بی‌احساس و بی‌پناه است. نواوری و شادی، نیازی به خدا و دین ندارد و به‌دور از تعصبات مذهبی زندگی می‌کند.
هوش مصنوعی: قدری که در آن حرص و طمع وجود نداشته باشد، باعث رهایی و آرامش می‌شود و هر انسان نیکوکار این را می‌داند.
هوش مصنوعی: در دین ما اشاره کن و آگاه باش که سواریت را بران و با سرعت بران.
هوش مصنوعی: محبت تو در دلم آن‌قدر قوی است که درد دوری و انتظار را تحمل نمی‌کنم.
هوش مصنوعی: عقل خود را به کار بگیر و از قدرت تفکر خود استفاده کن، اما قوانین و اصول شرع پیامبر را فراموش نکن.
هوش مصنوعی: زمانی که به دریا می‌روی و با مشکلات بزرگ مواجه می‌شوی، اگر به خودت مسلط نباشی، نمی‌توانی از چنگال آنها رهایی یابی.
هوش مصنوعی: سیم را به قلب خود راه نده و به سرنوشت تاریک و بد نیندیش.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.