بخش ۲ - التمثیل فی وضع الشی بغیر موضعه
آن شنیدی که ابلهی برخاست
سرگذشت از مخنثی درخواست
که بگو سرگذشتی ای بهمان
گفت رَو رَو مَزَح مکن هله هان
کسی از حیز سرگذشت نجست
حیز را کون گذشت باید گفت
گوش سوی همه سخنها دار
هرچه زان به درون جان بنگار
هرچه مایه صفا بدان ده روی
هرچه مایه کدر گذر کن زوی
حجّت ایزدست در گردن
خواندن علم و کار ناکردن
کرده‌ای همچو گوز بُن گردن
از چه از عشوه و قفا خوردن
مخر آن عشوه کاندرین بنیاد
عشوه تن پر کند ولیک از باد
مَشکِ پر بادی، از سر و دل و تن
ریسمانی شوی به یک سوزن
در جهان خراب بی‌فریاد
کس گرفتار بادِ عشوه مباد
قُبله اول ز قِبله باز شناس
تا بدانی تو فربهی ز اماس
چند ازین در نفاق و محتالی
چشمها درد و لاف کحّالی
هرکه مغرور بانگ غولانست
اجلش زیر ام‌غیلانست
علمت از جان و مالت از تن تست
آن دو معشوقه این دو دشمن تست
پاک شو تا ز اهل دین گردی
آن چنان باش تا چنین گردی
رهروان را ز نطق نبود ساز
پیل فربه بود ضعیف آواز
علمدان کدخدای دو جهانست
وآنکه نادان حقیر و حیرانست
حکما بار جمله بربستند
همه رفتند و زین هوس رستند
تو گل و دین درین جهان بستی
ای نه هشیار چون چنین مستی
علم دان خاصهٔ خدا آمد
علم خوان شوخ و نر گدا آمد
بهر دین با سفیه رای مزن
رگ قیفال بهر پای مزن
بد ز نیکان سلامتی نشود
که ز بیجاده قیمتی نشود
در دونی برای زر نزنند
باسلیق از برای سر نزنند
آنکه را علّتی بود در پشت
چون بنالد ز پنجه و انگشت
چون تو بر سر نهی ورا مرهم
نفزاید ز مرهمش مرهم
آن حکیمان که روی بنمایند
بر گل و بر دلت نبخشایند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در داستانی، فردی ابله به مخنثی درخواست می‌کند تا داستانی بگوید. مخنث به او می‌گوید که به دنبال سرگذشتی نرود، زیرا سرگذشت واقعی با وجود جسم واقعی به دست می‌آید. او توصیه می‌کند که فرد باید به سخنان دیگران گوش کند و چیزهای خوب را درون جان خود بگنجاند و از چیزهای ناپسند دوری کند. همچنین، به او یادآوری می‌شود که علم و تلاش واقعی باید در کنار هم باشد، و اگر کسی تنها به ظواهر بپردازد، به جایی نخواهد رسید. به طور کلی، متن به تفکر درباره علم، کردار نیک و تلاشی واقعی برای کسب معرفت و عقل اشاره دارد و بر این تأکید دارد که انسان باید پاک باشد و به دنبال حقیقت باشد تا به مقام و دین واقعی دست یابد.
هوش مصنوعی: یک شخص نادان برخواست و از یک فرد غیرمعمول داستانی خواست.
هوش مصنوعی: بگو که سرگذشتی را برایم تعریف کن، بگو که چرا اینقدر بی‌مزه و بی‌احساس صحبت می‌کنی، حالا توجه کن.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس به حقیقت و سرشت واقعی زندگی دست نیافته است؛ چون برای فهمیدن آن باید از ظواهر و پدیده‌ها فراتر رفت و به عمق وجود پی برد.
هوش مصنوعی: به هر حرف و سخنی که می‌شنوی، خوب گوش کن و هر چیزی که از آن به درون جانت نفوذ کرد، به دقت در نظر بگیر و تجزیه و تحلیل کن.
هوش مصنوعی: هر چیزی که موجب خوشحالی و صفا می‌شود، به آن توجه کن و هر چیزی که باعث تیره‌روزی و ناپسندی است، از آن دوری کن.
هوش مصنوعی: دانش و علم از سوی خداوند بر گردن انسان است، ولی انجام ندادن کار و عمل، نشانه‌ی نادانی است.
هوش مصنوعی: تو مانند گوزنی هستی که گردن خود را از دست می‌دهد، چرا که از عشوه‌ها و زیبایی‌ها آسیب می‌بیند.
هوش مصنوعی: عشق و زیبایی را نباید به راحتی نادیده گرفت، زیرا ظاهری زیبا می‌تواند انسان‌ها را فریب دهد. اما در نهایت، ارزش‌های واقعی و درونی از اهمیت بیشتری برخوردارند و نباید فریب ظاهر را خورد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر انسان از درون خود بخواهد، می‌تواند به راحتی و به سرعت از حالت‌های سنگین و پر از بار خود دل بکند. در واقع، با یک کار کوچک و ساده می‌توان بارهای سنگین را رها کرد و به حالت سبکی دست یافت.
هوش مصنوعی: در دنیای آشفته و بی‌صدا، هیچ‌کس غم‌خوار و کمک‌رسان نیست. پس مترس که گرفتار زیبا پسندی و فریبنده‌گی نشوی.
هوش مصنوعی: باید قبله اول را بشناسی تا بتوانی تشخیص دهی که آیا در دنیا، حالتی خوب و سرشار از قابلیت داری یا نه.
هوش مصنوعی: چند نفر از این افراد در نفاق و فریبکاری هستند و چشم‌هاشان به درد آمده و فقط در مورد کحالی (سرمه) حرف می‌زنند.
هوش مصنوعی: هر کسی که به خود مغرور است و به قدرت و توانایی‌هایش دل خوش کرده، در واقع در خطر مرگ نهفته است که مانند غول‌ها و موجودات بزرگ، به او نزدیک می‌شود.
هوش مصنوعی: آگاهی و دانشت از روح و جانت ناشی می‌شود و ثروت و مال تو از جسم و بدنت به دست می‌آید. این دو به نوعی همچون معشوقانی هستند که تو را به سمت خود می‌کشند، در حالی که این دو نیز می‌توانند به عنوان دشمنان تو عمل کنند.
هوش مصنوعی: خود را پاک و خالص کن تا جزو انسان‌های نیکوکار و مومن بشوی، به طوری زندگی کن که شایسته‌ی این جایگاه باشی.
هوش مصنوعی: راهبران و پیشروان، با گفتار خود نمی‌توانند به قدرت و توانایی یک فیل بزرگ و چیره دست برسند؛ زیرا صدای آنها ضعیف و ناتوان است.
هوش مصنوعی: آشکار است که کسی که دانش و علم دارد، بزرگ و محترم است و در مقابل، کسی که نادان است، کوچک و گمراه به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: دانشمندان و حکمت‌مندان همه بار خود را برداشتند و رفتند و از این تمایل رهایی یافتند.
هوش مصنوعی: تو در این دنیا داستانی از زیبایی و دین را خلق کرده‌ای، اما چگونه می‌توانی چنین سرمست و بی‌خبر باشی؟
هوش مصنوعی: دانش و آگاهی، امری خاص و متعلق به خداوند است، اما در عین حال، علم و یادگیری هم می‌تواند به شکل بازیگوش و سرزنده‌ای به سراغ فقر و نیاز هم بیاید.
هوش مصنوعی: برای دین، با انسان نادان صحبت نکن و به خاطر بی‌خردی او سرش را به درد نیاور.
هوش مصنوعی: اگر انسان‌های خوب و نیکو در جامعه نباشند، نمی‌توان به سلامت و امنیت فکر کرد، چرا که بدون وجود ارزش‌های درست، هیچ چیز باارزشی حاصل نخواهد شد.
هوش مصنوعی: در یک میدان، برای به دست آوردن پول بیهوده تلاش نکنند، چون از نظر عقل و درک، برای به دست آوردن مقام و اعتبار هم نباید بی‌دلیل کوشش کرد.
هوش مصنوعی: کسی که درد و رنجی در درون دارد، وقتی که از آن ناراحتی شکایت کند، نشان‌دهنده‌ی آن است که مشکل عمیق‌تری دارد.
هوش مصنوعی: وقتی تو بر کسی تکیه کنی و او را با محبت و توجه خود درمان کنی، حتی اگر این درمان از داروی دیگری هم بهتر باشد، اثرش بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر، محبت و حمایت تو می‌تواند تاثیری عمیق‌تر از هر درمانی داشته باشد.
هوش مصنوعی: حکیمانی که بر زیبایی‌ها و دل‌های دیگران توجه می‌کنند، نمی‌توانند برای خود شادی و خوشی را از دل دیگران بگیرند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.