نکند باده شب، سوختگان را سیراب
تشنه در خواب شود تشنه تر از خوردن آب
پیش از آن دم که کند خون شفق را شب مشک
همچو خورشید برافروز رخ از باده ناب
در بهاران مشو از باده گلگون غافل
که ز هر لاله در آتش بودش نعل شتاب
به جوانی نتوانی چو رسیدن، باری
جهد کن عهد جوانی جهان را دریاب
به جوانی نتوانی چو رسیدن، باری
جهد کن عهد جوانی جهان را دریاب
تا توان نغمه سیراب شنید از بلبل
مشنو زمزمه خشک نی و چنگ و رباب
هر چه داری گرو باده کن ایام بهار
در خزان از گرو باده برآور اسباب
تا بود نغمه بلبل، مشنو ساز دگر
تا بود دفتر گل، روی میاور به کتاب
با نفس سوختگی لاله برآمد از سنگ
به کدورت چه فرو رفته ای، ای خانه خراب
شور بلبل نمکی نیست که دایم باشد
نمکی چند ازین شور بیفشان به کباب
عارفان غافل از افسانه دنیا نشوند
بلبلان را نکند صبح بهاران در خواب
نوبت خواب به شب های دی افکن صائب
که حرام است درین فصل به بیداران خواب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به زیباییهای جوانی و لزوم بهرهبرداری از آن در زمان مناسب تأکید میکند. او با اشاره به باده و لذت جوانی، هشدار میدهد که باید از فرصتها استفاده کرد، زیرا زمان جوانی هرگز برنمیگردد. همچنین، از اهمیت حضور در لحظات شاد و زنده بودن در بهار و زندگی میگوید و با استعارههایی مانند صدای بلبل و گلها، بر لذتهای گذرا و زیباییهای زندگی تأکید میورزد. شاعر به عارفان یادآوری میکند که نباید غرق در دنیا شوند و باید از فرصتی که فصل بهار و جوانی به آنها میدهد، بهره ببرند و خواب و تنبلی را کنار بگذارند.
هوش مصنوعی: شاید در دل شب، نوشیدنی ها بیفزایند و کسانی را که در حال سوختناند، بیشتر از قبل تشنه کنند، حتی در خواب.
هوش مصنوعی: قبل از آنکه آسمان سرخ شفق را به شب تیره تبدیل کند، خورشید مانند بر افروختن رخسار خود از شراب ناب، میدرخشد.
هوش مصنوعی: در بهار، از نوشیدن شراب قرمز غافل نشو، زیرا از هر لالهای که در آتش شکوفا میشود، شتاب و سرعت احساس میشود.
هوش مصنوعی: وقتی به جوانی میرسی، از فرصتها استفاده کن و تلاشت را برای درک زیباییهای دنیا به کار ببر.
هوش مصنوعی: وقتی به سن جوانی میرسی، نمیتوانی مثل گذشته دوباره جوانی را به دست آوری، پس کوشش کن و از فرصتهای دوران جوانی بهرهبرداری کن تا بتوانی از زندگی بهرهمند شوی.
هوش مصنوعی: هرگز صدای بلبل را بشنو و از نغمههای او لذت ببر، زیرا او همواره سیراب و شاداب است. به صدای موسیقیهای خشک و بیاحساس نی، چنگ و رباب اعتنا نکن، چرا که آنها نمیتوانند احساسات واقعی را منتقل کنند.
هوش مصنوعی: هر چه داری را در این روزهای خوش و سرسبز به می و خوشی اختصاص بده و وقتی که روزهای سخت و سرد میرسد، از این داراییها بهرهمند شو.
هوش مصنوعی: تا زمانی که صدای بلبل گوشنواز است، به سراغ ساز دیگری نرو. تا وقتی که گل در باغ است، نباید به سراغ صفحات کتاب رفت.
هوش مصنوعی: با وجود درد و رنجی که لاله (گل) از سوختگی دارد، باز هم از دل سنگ بیرون آمده است. اما تو، ای بیخانمان، چرا اینقدر دلمرده و غمگین هستی؟
هوش مصنوعی: آواز و شور بلبل هیچگاه پایدار نیست، بنابراین فقط اندکی از این شور و نشاط را به کباب اضافه کن و از آن لذت ببر.
هوش مصنوعی: آگاهان از حقیقت زندگی، به فریبندگی دنیا دچار نمیشوند. مانند بلبلانی که در صبح بهاری، در خواب نمیمانند و از زیباییها غافل نمیشوند.
هوش مصنوعی: بهتر است در این شبهای سرد دی، خواب را به تأخیر بیندازیم، چرا که در این فصل، خوابیدن برای بیدارانی که در حال آگاهی هستند، ناپسند است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
روزه از خیمه ما دوش همی شد بشتاب
عید فرخنده فراز آمد با جام شراب
قوم را گفتم چونید شمایان به نبید
همه گفتند صوابست صوابست صواب
چه توان کرد اگر روزه زما روی بتافت
[...]
ای غریب آب غریبی ز تو بربود شباب
وز غم غربت از سرْت بپرّید غراب
گرد غربت نشود شسته ز دیدار غریب
گرچه هر روز سر و روی بشوید به گلاب
هر درختی که ز جایش به دگر جای برند
[...]
باغ معشوقه بد و عاشق او بوده سحاب
خفته معشوقه و عاشق شده مهجور و مصاب
عاشق از غربت باز آمده با چشم پرآب
دوستگان را با سرشک مژه برکرد از خواب
نبود صعبتر از هجر بتان هیچ عذاب
که شب و روز جدا دارد از من خور و خواب
اندرین گیتی کس یاد نکردی ز گنه
گر بدان گیتی چون هجر بدی هیچ عذاب
تا غم فرقت آن ماه بمن باز نخورد
[...]
روز برف است بیایید و بیارید شراب
تا بنوشیم به شکرانه ی این فتح الباب
میر مجلس بنشین گو و به ساقی فرمای
تا سبک رطل گران پیش من آرد به شتاب
در چنین روز و جوارِ درِ نوروزِ شریف
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.