مستی ز خط زیاده شد آن دلنواز را
خط صبح نوبهار بود خواب ناز را
دیگر عنان دل نتواند نگاه داشت
در جلوه هر که بنگرد آن سرو ناز را
با قهرمان عشق چه سازد غرور عقل؟
از کبک مست نیست حذر شاهباز را
عشاق را ز فقر مترسان که سادگی است
نقش مراد، آینه پاکباز را
برهند اگر چه دولت محمود دست یافت
گردن نهاد حلقه زلف ایاز را
از کار می روند به یکبار عاشقان
موسم یکی است قافله های حجاز را
در آتشند سوختگان، تا بریده اند
بر قد شمع جامه سوز و گداز را
ترسم که شیوه های هوس آفرین تو
سازد نیازمند دل بی نیاز را
سر کن حدیث زلف که مقراض کوتهی است
این خوش فسانه ها ره دور و دراز را
لب می خورد ز پاس زبان خون خود مدام
ز اصلاح شمع، دل به دو نیم است گاز را
ماری است مار شید که در کیسه خوشترست
در خانه واگذار نماز دراز را
شرم و حیاست لازم آغاز دلبری
کم کم کنند باز، نظر شاهباز را
صائب گرفت رنگ حقیقت مجاز من
تا یافتم حقیقت عشق مجاز را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره تجربه عشق و شور و شوق آن است. شاعر به زیبایی و دلنوازی خط و چهره معشوق اشاره میکند و از تحریکات قلبی ناشی از عشق سخن میگوید. او نشان میدهد که عقل در برابر عشق ناتوان است و عشق گاهی انسان را به سوی سادهلوحی میکشاند. همچنین، شاعر به فقر عشاق و مشکلاتی که با آن مواجهاند، اشاره میکند و میگوید که عشق واقعی فراتر از این مسائل است. در نهایت، به واقعیت عشق و تمایز آن از جلوههای فریبنده و بیمحتوا میپردازد و بیان میکند که حقیقت عشق ممکن است در ابتدا به نظر دور بیاید، اما در نهایت، به حقیقت قابل درک و سازگار تبدیل میشود.
هوش مصنوعی: این بیت به بیان حالتی از شور و شوق و زیبایی میپردازد. شخصی که دلنواز است و از زیبایی خطی (نقش و نگار) مست شده، مثل صبح نوبهاران میماند که خواب شیرین و ناز را به تصویر میکشد. حس تازگی و شادابی به او دست داده و دلش را به یک زیبایی خاص که حاصل خط زیبایی است، مشغول کرده است.
هوش مصنوعی: دیگر نمیتوانم کنترل دلم را حفظ کنم وقتی که زیبایی آن سرو ناز را میبینم. هر کسی که به او نگاه کند، دلش را گرفتار میکند.
هوش مصنوعی: غرور عقل نمیتواند در مقابل قهرمان عشق چیزی بگوید. شجاعت و عشق، از دور هم نشان میدهند که باید از زیبایی و شادیهای زندگی لذت برد و نباید به سادگی از آنها گذشت، مانند پرندهای که از شکار کردن کبک مست خودداری نمیکند.
هوش مصنوعی: عاشقان را از ناداری نترسانید، چون سادگی و بیزرق و برق بودن، نشاندهندهی آرزوهای آنهاست. دلهای خالص و پاک، مثل آینهای هستند که نمیتوانند با چیزهای دنیوی آلوده شوند.
هوش مصنوعی: هرچند که دولت محمود به هندوستان دست یافت، اما همچنان به حلقه زلف ایاز احترام گذاشت.
هوش مصنوعی: عاشقان به یکباره از کار میافتند، چرا که همه آنها در یک فصل و زمان مشخص در مسیر سفر به حجاز هستند.
هوش مصنوعی: سوختگان در آتش ساخته اند و این نشاندهنده درد و رنج است، زیرا که بر قامت شمع، لباس سوزناک و آتشین را بریدهاند.
هوش مصنوعی: میترسم که روشهای جذاب و فریبندهات، دل بینیاز را هم به نیازمند تبدیل کند.
هوش مصنوعی: داستان زلف و پیچیدگیهای آن را فراموش کن؛ چرا که این قصههای زیبا به راحتی و در مدت کوتاهی به پایان میرسند و نیازی به کشیدن راههای طولانی نیست.
هوش مصنوعی: زبانش را میخورد و پیوسته از خون خود مینالد. دلش مانند شمع دو نیم است و گاز دارد.
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی به زیبایی و جذابیت یک چیز اشاره دارد که در ظاهری به نظر میرسد، اما در واقع ممکن است خطرناک یا نامطلوب باشد. در واقع، نشان میدهد که بعضی چیزها در جمع و یا در محیطهای خاص میتوانند به شکلی زیبا و دلپذیر دیده شوند، اما آنها را باید با احتیاط نزدیک کرد. همچنین، میتواند به این نکته اشاره کند که برخی موارد بهتر است در محلی جدا از دیگران قرار گیرند، تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
هوش مصنوعی: شرم و حیا در آغاز عشق و دلبری ضروری است و کمکم باید کنار گذاشته شود تا بتوان بهتر نظر پرندهای چون شاهباز را جلب کرد.
هوش مصنوعی: صائب از حقیقت عشق، جلوهای دیگر به دست آورد و با این تجربه، به درک واقعی عشق مجازی رسید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
بخرام و باز جلوه ده آن سرو ناز را
پامال خویش کن سر اهل نیاز را
بگذار یک نظاره در آن رو که اهل دل
گیرند کیمیا نظر پاکباز را
خوش آنکه تو نشینی و من پیش روی تو
[...]
از شرم، حرص دلبری افزود ناز را
کز دوختن گرسنه شود چشم، باز را
دارم امید آن که شود طبل بازگشت
آواز دل تپیدنم آن شاهباز را
فریاد عندلیب ز گل شد یکی هزار
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.