گنجور

 
صائب تبریزی

ای جان به قید گنبد خضرا چگونه‌ای؟

ای باده در شکنجه مینا چگونه‌ای؟

ای شبنم بهشت که خورشید داغ توست

از اشتیاق عالم بالا چگونه‌ای؟

ای لاله‌ای که چشم به صحرا گشوده‌ای

زیر سیه گلیم سویدا چگونه‌ای؟

ای باده‌ای که خم ز تو بشکافت چون انار

در قید شیشه خانه دل‌ها چگونه‌ای؟

ای شیشه‌ای که سایه گل بر تو سنگ بود

در زیر دست حمله خارا چگونه‌ای؟

ای باد خوش‌خرام که گل سینه‌چاک توست

در کوچه بند زلف چلیپا چگونه‌ای؟

ای شعله‌ای که طور سپند فروغ توست

در مجمر شکسته دل‌ها چگونه‌ای؟

ای شاهباز دامن صحرای لامکان

در تنگنای بیضه دنیا چگونه‌ای؟

ای برق خانه‌سوز که نعلت در آتش است

در تابخانه جگر ما چگونه‌ای؟

ای قطره از جدایی قلزم چه می‌کنی؟

ای موج بی‌کشاکش دریا چگونه‌ای؟

دریا ز انتظار تو بر خاک می‌تپد

ای قطره از جدایی دریا چگونه‌ای؟

صائب جواب آن غزل مولوی است این

کای گوهر فزوده ز دریا چگونه‌ای؟

 
 
 
فانوس خیال: گنجور با قلموی هوش مصنوعی
مولانا

ای جان تو در گزینش جان‌ها چه می‌کنی

وی گوهری فزوده ز دریا چگونه‌ای

صائب تبریزی

همین شعر » بیت ۱۲

صائب جواب آن غزل مولوی است این

کای گوهر فزوده ز دریا چگونه‌ای؟

مجیرالدین بیلقانی

ای مرغ بر پریده به بالا چگونه‌ای؟

وی در باز رفته به دریا چگونه‌ای؟

ای مریم طهارت وی جوهر حیا!

در خلوت‌آشیان مسیحا چگونه‌ای؟

اینجا به ماتم تو جهانی سیاه شد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مجیرالدین بیلقانی
سید حسن غزنوی

ای آرزوی دیده بینا چگونه‌ای

وی مونس دل (من) تنها چگونه‌ای

از ناز و نازکی اگر اینجا نیامدی

باری یکی بگوی که آنجا چگونه‌ای

در است صورت تو و دریاست چشم من

[...]

مولانا

ای جان و ای دو دیده بینا چگونه‌ای

وی رشک ماه و گنبد مینا چگونه‌ای

ای ما و صد چو ما ز پی تو خراب و مست

ما بی‌تو خسته‌ایم تو بی‌ما چگونه‌ای

آن جا که با تو نیست چو سوراخ کژدم است

[...]

فیض کاشانی

در عشق دوست ای دل شیدا چگونه‌ای

ای قطره کشاکش دریا چگونه‌ای

یادآور ای عدم ز نهانخانه‌ای قدم

پنهان چگونه بودی و پیدا چگونه‌ای

در بحر بی کنار کنارم کشید و گفت

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از فیض کاشانی
حزین لاهیجی

ای شوق، در شکنجهٔ دل‌ها چگونه‌ای؟

آه ای شرار شوخ، به خارا چگونه‌ای؟

در پرسشت به لب نفسم می‌تپد به خون

ای ماهی بریده ز دریا چگونه‌ای؟

ای دل که بود سجده برت فرق آفتاب

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه