ملکزادهای گنج فراوان از پدر میراث یافت. دستِ کَرَم برگشاد و دادِ سخاوت بداد و نعمتِ بیدریغ بر سپاه و رعیّت بریخت.
نیاساید مَشام از طبلهٔ عود
بر آتش نِه، که چون عنبر ببوید
بزرگی بایدت بخشندگی کن
که دانه تا نیفشانی نروید
یکی از جُلَسایِ بیتدبیر نصیحتش آغاز کرد که «ملوکِ پیشین مر این نعمت را به سعی اندوختهاند و برای مصلحتی نهاده. دست از این حرکت کوتاه کن که واقعهها در پیش است و دشمنان از پس؛ نباید که وقت حاجت فرومانی.»
اگر گنجی کنی بر عامیان بخش
رسد هر کدخدایی را برنجی
چرا نستانی از هر یک جوی سیم
که گرد آید تو را هر وقت گنجی؟
ملک روی از این سخن به هم آورد و مر او را زجر فرمود و گفت: مرا خداوند، تَعالیٰ مالکِ این مملکت گردانیده است تا بخورم و ببخشم نه پاسبان که نگاه دارم.
قارون هلاک شد که چهل خانه گنج داشت
نوشینروان نمرد که نامِ نکو گذاشت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این حکایت درباره بخشش و نیکویی به زیردستان است و در مذمت مالاندوزی است. ملکزادهای از پدرش ثروت و گنج فراوانی به ارث میبرد و با سخاوت و بزرگواری، آن را بین سپاه و رعیت تقسیم میکند. به او نصیحت کردند که مانند ملوک پیشین تنها در اندوختن و ذخیره کردن ثروت بماند، زیرا ممکن است به آن نیاز پیدا کند. اما ملک به این نصیحت توجه نکرد و گفت خداوند او را به عنوان مالک این مملکت قرار داده است تا بخورد و ببخشد، نه اینکه مانند پاسبانی فقط محافظ مال باشد.
شاهزادهای از پدرش ثروت زیادی به ارث برد. او با دلی بزرگ به بخشش پرداخت و از ثروتش بدون هیچ دریغی به سربازان و مردمش بخشید.
بینی از صندوقچهٔ عود لذت نمییابد مگر آنکه پارهای از آنرا بر آتش نهند تا چون عنبر بوی خوش دهد،
اگر تو دنبال بزرگی هستی، دست بخشش بگشا زیرا این نهال بجز از تخمِ کَرَم نمیرویَد.
یکی از مشاوران بیتدبیر شروع به نصیحت کردن او کرد و گفت: «پادشاهان گذشته این ثروت را با تلاش به دست آوردهاند و برای هدف خاصی حفظ کردهاند. بهتر است که از این کار دست برداری، زیرا مشکلات و خطراتی در راه است و نباید در زمان نیاز درمانده شوی»
اگر گنجی بر همگان تقسیم کنی به هر یک به اندازهٔ یک برنج پول میرسد.
چرا از هر نفر جو سیمی نمیگیری؟ تا چون جمع شود و گنجی گردد.
شاه از این سخن خشمگین شد و را تنبیه کرد و گفت: خداوند مرا شاه این مملکت کرده تا بخورم و به دیگران ببخشم نه اینکه جمع کنم.
قارون هلاک و نابود شد که چهل خانه پر از گنج داشت؛ اما انوشیروان زنده است زیرا نکونام بود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.