شنیدم که طغرل شبی در خزان
گذر کرد بر هندوی پاسبان
ز باریدن برف و باران و سیل
به لرزش در افتاده همچون سهیل
دلش بر وی از رحمت آورد جوش
که اینک قبا پوستینم بپوش
دمی منتظر باش بر طرف بام
که بیرون فرستم به دست غلام
در این بود و باد صبا بروزید
شهنشه در ایوان شاهی خزید
وشاقی پری چهره در خیل داشت
که طبعش بدو اندکی میل داشت
تماشای ترکش چنان خوش فتاد
که هندوی مسکین برفتش ز یاد
قبا پوستینی گذشتش به گوش
ز بدبختیش در نیامد به دوش
مگر رنج سرما بر او بس نبود
که جور سپهر انتظارش فزود؟
نگه کن چو سلطان به غفلت بخفت
که چوبک زنش بامدادان چه گفت
مگر نیکبختت فراموش شد
چو دستت در آغوش آغوش شد؟
تو را شب به عیش و طرب میرود
چه دانی که بر ما چه شب میرود؟
فرو برده سر کاروانی به دیگ
چه از پا فرو رفتگانش به ریگ
بدار ای خداوند زورق بر آب
که بیچارگان را گذشت از سر آب
توقف کنید ای جوانان چست
که در کاروانند پیران سست
تو خوش خفته در هودج کاروان
مهار شتر در کف ساروان
چه هامون و کوهت، چه سنگ و رمال
ز ره باز پس ماندگان پرس حال
تو را کوه پیکر هیون میبرد
پیاده چه دانی که خون میخورد؟
به آرام دل خفتگان در بُنه
چه دانند حال کم گُرْسِنه؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره طغرل، یک شخصیت تاریخی، است که در یک شب خنک پاییزی، با هندی پاسبان مواجه میشود. باران و برف باعث میشود که پاسبان دچار لرزش شود و طغرل به او احساس رحم و شفقت میکند. او تصمیم میگیرد که به پاسبان کمک کند و پوستینی به او بدهد. در این میان، او متوجه میشود که خود نیز در وضعیت دشواری قرار دارد و با سردی و سختی شب مواجه است. همچنین، در این شعر به خواب رفتن سلطان و غفلت او اشاره شده و به او یادآوری میشود که در حال حاضر دیگران در درد و رنج هستند و نمیدانند چه بر سر آنها میآید. همه اینها تصاویری از رنجی که انسانها در زندگی میکشند و اهمیت توجه به دیگران را نشان میدهد.
شنیدهام که شبی طغرلشاه در فصل خزان بر یک هندوی پاسبان گذر کرد
(و دید که آن پاسبان) از سرما و برف همچون سهیل (؟) میلرزید.
دلش برای او به رحم آمد و به او گفت اینک قباپوستین مرا بپوش
کمی بر بام منتظر باش که قباپوستین را به نوکری بدهم که برایت بیاورد
در این گفتن بود که باد سردی وزید و طغرلشاه از شدت سرما درون رفت و به سرای شاهی پناه برد.
هوش مصنوعی: یک پری زیبا در میان جمعی بود که روحیهاش به او تمایل کمی داشت.
هوش مصنوعی: نگاه کردن به تیرکمان به قدری لذتبخش بود که حتی بیخبر از همه چیز، آن هجدهپا، آبرومند و غمگین، فراموشش کرد.
(آن هندو) وعده قباپوستینی به گوشش خورد اما از بخت بدِ او، نصیب دوشش نشد و آنرا نپوشید.
مگر آن رنج و زحمت سرما کافی نبود؟ که جور فلک، درد انتظار را هم به آن اضافه کرد.
هوش مصنوعی: نگاه کن مانند سلطان که در غفلت خوابش برده است، ببین که صبح زود چه حرفهایی درباره همسرش گفته میشود.
آغوش دومی نامی از نامهای غلامان است.
هوش مصنوعی: تو در حال خوشگذرانی و شادی در شب هستی، اما نمیدانی که بر ما چه شب سخت و دشواری میگذرد.
هوش مصنوعی: کاروانی در حال حرکت است و در حالتی دشوار قرار دارد. افرادی که در این کاروان دنبال آنها هستند، از پا افتاده و در میان شن و ریگ گیر کردهاند. این تصویر نشاندهندهی مشکلاتی است که مسافران با آن مواجهاند.
هوش مصنوعی: خدایا، قایقی آماده کن تا بیچارگان از دنیای مشکلات و رنجها عبور کنند و به آرامش برسند.
هوش مصنوعی: ای جوانان پرتحرک، لحظهای بایستید و توجه کنید؛ چرا که در میان شما، پیران ناتوانی هستند که در این سفر همراه شما هستند.
هوش مصنوعی: تو در حال خواب در واگن کاروان هستی و مهار شتر در دست ساربان است.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیباییهای طبیعت میپردازد و به سؤالی درباره حال و وضعیت افرادی که از مسیر جا ماندهاند اشاره میکند. به نوعی، شاعر از زیباییهای طبیعت، مانند هامون و کوه، و چالشهای موجود در آن صحبت میکند و توجه به سرنوشت کسانی که در این مسیر از دست رفتهاند را مدنظر دارد. در واقع، این بیت پیامی درباره اهمیت همدلی و توجه به دیگران دارد.
هوش مصنوعی: تو را همچون کوه، هراس و مشکلات به سمت خود میکشاند، اما نمیدانی که این بار سنگین، چه زجر و رنجی به جانت میآورد.
هوش مصنوعی: کسانی که در آرامش و بیخیالی خوابیدهاند، نمیدانند وضعیت گرسنهها چگونه است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.