سده جشن ملوک نامدارست
ز افریدون و از جم یادگارست
زمین گویی تو امشب کوه طورست
کزو نور تجلّی آشکارست
گر این روزست شب خواندش نباید
و گر شب روز شد خوش روزگارست
همانا کاین دیار اندر بهشت است
که بس پرنور و روحانی دیارست
فلک را با زمین انبازی آمد
که رسم هر دو تن در یک شمارست
همه اجرام آن ارکان نورست
همه اجسام این اجزای نارست
اگر نه کان بیجاده است گردون
چرا باد هوا بیجاده بارست
چه چیزست آن درخت روشنایی
که بر یک اصل و شاخش صد هزارست
کهی سرو بلندست و گهی باز
عقیقین گنبد زرّین نگارست
ار ایدون کو بصورت روشن آمد
چرا تیره دمش همرنگ قارست
گر از فصل زمستانست بهمن
چرا امشب جهان چون لاله زارست
بلاله ماند این لیکن نه لاله است
شرار آتش نمرود و نارست
همی مر موج دریا را بسوزد
بدان ماند که خشم شهریارست
سپهبد میر نصر ناصر دین
که دین را پشت و دولت را شعارست
بجائی کز نیاز آنجا تموزست
نسیم جود او تازه بهارست
بجای زخم او خارا خمیرست
بجای بخششش دریا غبارست
بر شمشیر او مغفر شکافست
سر پیکان او جوشن گذارست
به پیش عزم او صحرا و دشت است
حصار دشمن ، ار چند استوارست
امارت را بلفظش اتفاقست
حکومت را برأیش اعتبارست
بکار اندر حکیم پیش بین است
ببار اندر امیر بختیارست
بشادی در کریم و چیز بخش است
بخشم اندر حلیم و بردبارست
گر او را بنده باشی عزّ و فخرست
جز او را بنده باشی ذلّ و عارست
بتیغ قهرش اندر فلسفی را
نشان جبر و آن اختیارست
بحد فضلش اندر هندسی را
طریق هندسه علم نزارست
از آن زردست دایم روی دینار
که نزد جود او دینار خوارست
امیر ار خوار دینارست شاید
کزو مدّاح او دینار خوارست
شکار خسروان مرغ است و نخجیر
سپهبد خسرو خسرو شکارست
نشاط شهر یاران روز بزم است
نشاط او بروز کارزارست
بر او ممتحن را دستگاهست
بر او منهزم را زینهارست
چنان خواهند ازو خواهندگان چیز
که پنداری که نزدش مستعارست
جهان را آسمان پر نوال است
خدم را پادشاه حق گزارست
بروز جنگ مر شمشیر او را
دنی تر چیز شیر مرغزارست
ازو خواهند یمن و یسر کورا
میان یمن و یسر اندر قرارست
همانجا یمن باشد کو یمین است
همانجا یسر باشد کو یسارست
رسومش مر نکایت را مزاج است
مثالش مر جلالت را عیارست
ز حرص عفو کو دارد بگیتی
گرامی تر بنزدش اعتذارست
الا تا مایۀ ظلمت ز نورست
الا تا مایۀ نور از نهارست
الا تا هر کجا نازست رنج است
الا تا هر کجا خرماست خارست
بقا بادش چنان کورا مرادست
همی تا دور گردون را مدارست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است که درباره جشن و شادی باستانی و عظمت ملوک نامدار (شاهان بزرگ) نوشته شده است. شاعر از افریدون و جم به عنوان شخصیتهای تاریخی و اسطورهای یاد میکند و فضایی معنوی را توصیف میکند که در آن زمین و آسمان هماهنگ هستند. در تشبیهات زیبا، شاعر به نور و روشنی که در این جشن وجود دارد اشاره میکند و بر بیداری و زندگی در این زمین بهشتی تأکید میکند.
شاعر همچنین به صفات شخصیتی و رهبری، به ویژه رهبری سپهبد میر نصر ناصر دین، میپردازد و او را به عنوان پشتیبان دین و دولت توصیف میکند. اهمیت مهربانی، سخاوت و بخشش در چهره این رهبر اشاره شده و فضاهای خوشایند و جنگی را که او در آن قرار دارد توصیف میکند.
در نهایت، شاعر بر بقا و پایداری این میراث و نورانیت آن تأکید میکند و نوید میدهد که همیشه ظلمت با روشنایی پیروزی خواهد کرد.
هوش مصنوعی: جشن سده به عنوان فستیوالی برای گرامیداشت پادشاهان بزرگ ایران مانند افریدون و جم شناخته میشود و نشانهای از یادگاری از آنهاست.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که زمین امشب مانند کوه طور است که نور الهی از آن ساطع میشود و شاهد جلوهافشانی روشنی در آن هستیم.
هوش مصنوعی: اگر امروز روز است، نباید آن را شب بنامیم و اگر شب به روز تبدیل شود، چه خوب که روزها خوش باشند.
هوش مصنوعی: این سرزمین بهشتی است که سرشار از نور و روحانیّت میباشد.
هوش مصنوعی: آسمان و زمین به هم نزدیک شدند و هر دو در یک راستا قرار گرفتند.
هوش مصنوعی: تمامی اجرام آسمانی دارای نور و روشنی هستند و تمامی اجسام روی زمین از اجزای نارس و ناتمام تشکیل شدهاند.
هوش مصنوعی: اگر آسمان و دنیا بیخود و بیهدف است، پس چرا باد و هوای بیهدف از اینجا میگذرد؟
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی به یک درخت خاص اشاره دارد که پر از روشنی و نور است. این درخت بر مبنای یک اصل است و به ازای هر شاخهاش، تعداد زیادی ویژگی یا زحمت دارد. به عبارت دیگر، این درخت نمادی از کثرت و روشنی است که از یک منبع واحد نشأت میگیرد.
هوش مصنوعی: هر از گاهی سرو بلندی وجود دارد و گاهی هم گنبد زرین و زیبایی همچون عقیق به چشم میآید.
هوش مصنوعی: چرا کسی که به وضوح نورانی است، در دمی تیره به رنگ خاک درآمده است؟
هوش مصنوعی: اگرچه بهمن فصل زمستان است، اما چرا امشب دنیا مثل گلزار زیبا به نظر میرسد؟
هوش مصنوعی: این گل به ظاهر زیباست، اما در واقع لاله نیست؛ بلکه شعلهای از آتش نمرود است که بهخوبی رشد نکرده است.
هوش مصنوعی: موج دریا به شدت و خشونت مشغول سوختن و نابودی است، همانطور که خشم یک پادشاه میتواند ویرانگر و خطرناک باشد.
هوش مصنوعی: سپهبد میر نصر، پشتیبان دین است و حمایت از دین را واجب میداند، ضمن اینکه دولت را نمادی از قدرت و بیتاب به حساب میآورد.
هوش مصنوعی: جایی که در آن احساس نیاز وجود دارد، مانند فصل تابستان است و نسیم سخاوت او حال و هوای بهار را تازه میکند.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده که به جای درد و زخم، سنگ خارا وجود دارد و به جای عطا و بخشش او، غبار دریا نمایان است. به عبارت دیگر، نشان میدهد که آسیب و رنج او به جای خود، سختی و سنگینی دارد و بخشش و عطای او به صورت ناچیز و خرد وجود دارد.
هوش مصنوعی: بر روی شمشیر او کلاهخود آسیب دیده و شکافدار است و سر پیکان او مانند زرهای است که بر تن میشود.
هوش مصنوعی: عزم و اراده او مانند دشت و صحراست، که حتی اگر دشمنان در اطرافش مستحکم باشند، او را محدود نمیتوانند کرد.
هوش مصنوعی: ساختمان فقط به نام و عنوان خود اعتبار ندارد، بلکه حکومت و قدرت به فکر و اندیشهای که پشت آن است بستگی دارد.
هوش مصنوعی: در کار حکیم نیاز به دقت و بینش است، اما در تلاش برای موفقیت، خوش شانسی و شرایط مناسب نقش مهمی دارد.
هوش مصنوعی: شادی در صفات نیکو مانند کرم و بخشندگی است و من نیز در راه مهربانی و بردباری بخشنده هستم.
هوش مصنوعی: اگر به او (خدا) بندگی کنی، موجب عزت و افتخار است، ولی اگر به غیر او بندگی کنی، سبب ذلت و ننگ خواهد بود.
هوش مصنوعی: با نیروی خشم او، فلسفه را به نشانه جبر و اختیار نشان میدهد.
هوش مصنوعی: به خاطر استعداد و دانش والای او، راه و مسیری در علم هندسه پیدا نشده است.
هوش مصنوعی: همیشه زردرویی و دلبستگی به پول باعث میشود که انسان به راحتی از ارزش آن کم کند، زیرا در برابر generosity و بخشش واقعی، ثروت هیچ اهمیتی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر امیر از دینار خوار باشد، شاید به خاطر او هم مداحش به دنبال پول باشد.
هوش مصنوعی: در این متن به نوعی اشاره شده که شکار کردن برای پادشاهان مانند خسرو، به عنوان یک سرگرمی و تفریح است، و همچنین نشاندهنده قدرت و عظمت آنها در دنیا است. در حقیقت، شکار کردن برای چنین شخصیتهایی نمادین و دارای معنای عمیقتری است که به جایگاه اجتماعی و سیاسی آنها میافزاید.
هوش مصنوعی: شادی و سرزندگی در بین دوستان و در مراسم جشن و عیش و نوش است، ولی شادابی و vigor او در میدان جنگ و سختیها نمایان میشود.
هوش مصنوعی: بر او که در آزمون و امتحان است، تجهیزات و امکاناتی وجود دارد و بر او که در حال شکست و ناامیدی است، باید مراقبت و احتیاط کرد.
هوش مصنوعی: آنها به قدری از او چیز میخواهند که گویی آن چیزها به طور موقت در اختیارش است.
هوش مصنوعی: دنیا مانند آسمانی پر از نعمتهاست و خدمتگزاران واقعی در پیشگاه خداوند، به عنوان پادشاهان قرار دارند.
هوش مصنوعی: در زمان بروز جنگ، شمشیر او نسبت به دیگر چیزها، مانند ویژگیهای شیر جنگل است.
هوش مصنوعی: با او میخواهند که یمن و یسر را به دست بیاورند، زیرا در میان این دو سرزمین، حقیقتی وجود دارد.
هوش مصنوعی: در آن مکان، سعادت و خوشبختی وجود دارد که راستقامت و درستکار باشد، و در همان جا، آسایش و آرامش هست که با کارهای نیک و مثبت گره خورده است.
هوش مصنوعی: آداب و رسوم او ویژگیای است مانند حالتی که در داستانها دیده میشود و نمونهای از بزرگی و عظمتش معیاری برای شناخت است.
هوش مصنوعی: کسی که از روی حرص و طمع به دنبال عفو و بخشش است، نزد او اعتذار و طلب بخشش از هر چیزی در دنیا ارزش بیشتری دارد.
هوش مصنوعی: اینگونه است که تاریکی از روشنی نشأت میگیرد و این حقیقت نیز وجود دارد که نور از سپیدهدم به وجود میآید.
هوش مصنوعی: هر جا که زیبایی و ناز وجود دارد، رنج و درد هم در آن جا هست و هر جا که نعمت و خرما باشد، مشکلات و زحمتها هم حضور دارند.
هوش مصنوعی: دوست عزیـز، بقا و ماندگاری مانند یک حادثه یا آرزوست که تا زمانی که چرخ روزگار به گردش خود ادامه دهد، ادامه خواهد داشت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
سخنشان در فصاحت آبدارست
هنرشان در شجاعت بیشمارست
ز عشق تو نهانم آشکارست
ز وصل تو نصیبم انتظارست
ز باغ وصل تو گل کی توان چید
که آنجا گفتگوی از بهر خارست
ولی در پای تو گشتم بدان بوی
[...]
بکن چربی که شیرینیت یارست
که شیرینی به چربی سازگارست
گل از شوق تو خندان در بهارست
از آنش رنگهای بیشمارست
سماع از بهر جانِ بیقرارست
سبک بَرجَه چه جای انتظارست؟!
مشین این جا تو با اندیشه خویش
اگر مردی برو آن جا که یارست
مگو باشد که او ما را نخواهد
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.