شب چو بشنید طیره گشت عظیم
گفت: «آه از جفای چرخ لئیم
من چو دریا کشیده‌ام دامن
سر‌بزرگی همی‌کند با من
روز می‌گویدم سیه‌کاری!
توبه یارب از این گنه‌کاری
پس سیه‌پوش اگر سیه‌کار است
در جهان زین گروه بسیار است
نه تو هم گه‌گهی ز طنازی
برقع از ابر تیره می‌سازی؟
به سیاهی شکست من چه کنی؟
صفت رنگ گست من چه کنی؟
عنبرم، عنبر سیه‌چرده
خوی خوش باز بوی خوش کرده
که نه سرد و خنک چو کافورم
به دو جو دستگاه مغرورم
حبشیان جمله داغدار منند
زنگیان تخمه و تبار منند
هندوان رنگ‌پوش من باشند
همه حلقه‌به‌گوش من باشند
خلفا تا مرید من بودند
باغ اسلام را چمن بودند
تا به رنگ من آمدند برون
رفت بر وفق رایشان گردون
تا شعار تو پیشوا کردند
رسم و آیین خود رها کردند
سرّشان از بزرگواری تو
فاش شد از سفیدکاری تو
همه رنگی به جز تباهی نیست
رنگ یکرنگ جز سیاهی نیست
تو برون آوری چو بوقلمون
در زمانی هزار رنگ برون
سبز و سرخ و بنفش و زرد و سفید
همه تاج مرصّع خورشید
در سیاهی بسی صفا دیدند
چو دو گیسوی مصطفی دیدند
در سخن صدهزار باریکی‌ست
آب حیوان درون تاریکی‌ست»
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این اشعار به تیره‌روزی و جفای روزگار اشاره می‌کند و از خود به عنوان دُری می‌گوید که دامنش دریاگونه گسترده است. او به تمایز خود از دیگران می‌پردازد و می‌گوید در دنیا افراد زیادی مانند او هستند که سیه‌پوش و سیه‌کارند. شاعر به تیرگی‌ها و رنج‌ها می‌پردازد، اما در عین حال از زیبایی‌های درون خود نیز سخن می‌گوید. او به تنوع و رنگارنگی زندگی و ویژگی‌های خود اشاره می‌کند و به این نکته می‌پردازد که حتی در سیاهی، صفا و زیبایی وجود دارد. در نهایت، شاعر به رازهای معنوی و عمیق زندگی اشاره دارد و تاکید می‌کند که در تاریکی، آب حیات پنهان است.
هوش مصنوعی: شب که فرا رسید، در دل نگرانی عمیق شدم و گفتم: "آه، نانسی از ظلم و بی‌وفایی تقدیر بی‌رحم."
سر‌بزرگی کنایه است از ادعای غرور و برتری
هوش مصنوعی: در روز به خودم می‌گویم که از کارهای بد و گناه‌آلود خودم پشیمانم و از خداوند خواستار بخشش هستم.
هوش مصنوعی: اگر چه فردی با لباس سیاه ممکن است کارهای ناپسند و بدی انجام دهد، اما در دنیا افراد زیادی از این دست وجود دارند.
هوش مصنوعی: آیا تو هم گاهی اوقات با شوخی و ناز خود، شادابی و روشنایی را از میان غم و تاریکی به وجود نمی‌آوری؟
هوش مصنوعی: به شکست من که تاریک و غم‌انگیز است، چه تاثیری می‌گذاری؟ و در مورد ویژگی‌های شخصیت من که همچنان روشن و گسترده است، چه تصمیمی می‌گیری؟
هوش مصنوعی: من، همان عنبر سیاه‌رنگ هستم که بوی خوشی از خود پراکنده کرده‌ام.
هوش مصنوعی: من نه چون کافور سرد و خنک هستم، بلکه به اندازه‌ای مغرورم که از دو جو نیز فراتر رفته‌ام.
هوش مصنوعی: حبشی‌ها همه داغدار من هستند و زنگیان هم خویشاوندان و نژاد من محسوب می‌شوند.
هوش مصنوعی: هندوانی که لباس‌های رنگارنگ می‌پوشند، همه همچون غلامانی در خدمت من هستند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که جانشینان من پیرو من بودند، باغ اسلام مانند چمنی سرسبز و زیبا بود.
هوش مصنوعی: وقتی به رنگ من درآمدند، سرنوشتشان بر طبق خواسته‌هایشان تغییر کرد.
هوش مصنوعی: وقتی که شعار تو به عنوان راهنما و پیشوای آنها قرار گرفت، آداب و رسوم خود را رها کردند.
هوش مصنوعی: راز بزرگواری تو به خاطر خلوص و نیکی‌ات آشکار شد.
هوش مصنوعی: تمام رنگ‌ها غیر از ویرانی وجود ندارد و هیچ رنگی به جز سیاهی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: تو مانند بوقلمونی هستی که در زمانی مشخص هزار رنگ از خود به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: رنگ‌های سبز، سرخ، بنفش، زرد و سفید همه نشان‌دهنده زیبایی و درخشش خورشید هستند.
هوش مصنوعی: در تاریکی‌ها زیبایی‌های بسیاری را مشاهده کردند، مانند دو دسته موی پیامبر که زیبایی خاصی داشت.
هوش مصنوعی: در کلام، نکات و ظرافت‌های فراوانی وجود دارد که به عمیق‌ترین معناها اشاره می‌کند و حقیقت زندگی در دل تاریکی‌های ناشناخته پنهان است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.