ای شب تازان چو ز هجران طناب
علت خوابی و تو را نیست خواب
مکر تو صعب است که مردم ز تو
هست در آرام تو خود در شتاب
هرگز ناراست جز از بهر تو
چرخ سر خویش به دُر خوشاب
تو چو یکی زنگی ناخوب و پیر
دخترکان تو همه خوب و شاب
زادن ایشان ز تو، ای گندهپیر،
هست شگفتی چو ثواب از عِقاب
تا تو نیائی ننمایند هیچ
دخترکان رویَکها از حجاب
روی زمین را تو نقابی ولیک
ایشان را نیست نقابت نقاب
چند گریزی ز حواصل در این
قبهٔ بیروزن و باب، ای غراب؟
در تو همی پیری ناید پدید
زانکه ز مردم تو ربائی شباب
آب نهای، چونکه بشوید همی
شرمگن از روی تو به شرم و آب؟
چند به سوزن بشکستی تبر!
چند به گنجشک گرفتی عقاب!
چند چو رعد از تو بنالید دَعْد
تاش بخوردی به فراق رباب؟
چند که از بیم تو بگریختند
از رمهٔ گرسنه میشان، ذئاب؟
شاه حبش چون تو بود گر کند
شمشیر از صبح و سنان از شهاب
چند گذشتهستی بر جاهلان
بر کفشان قحف و میانشان قحاب
حرمت تو سخت بزرگ است ازانک
در تو دعا را بگشایند باب
ای که ندانی تو همی قدر شب
سورهٔ واللیل بخوان از کتاب
قدر شب اندر شب قدر است و بس
برخوان آن سوره و معنی بیاب
همچو شب دنیا دین را شب است
ظلمت از جهل و ز عصیان سحاب
خلق نبینی همه خفته ز علم
عدل نهان گشته و فاش اضطراب
اینکه تو بینی نه همه مردمند
بلکه ذئابند به زیر ثیاب
کرده ز بهر ستم و جور و جنگ
چنگ چو نشپیل و چو شمشیر، ناب
خانهٔ خمّار چو قصر مشید
منبر ویران و مساجد خراب
مطرب قارون شده بر راه تو
مقری بیمایه و الحانش غاب
حاکم در خلوت خوبان به روز
نیم شبان محتسب اندر شراب
خون حسین آن بچشد در صبوح
وین بخورد ز اشتر صالح کباب
غره مشو گرچه به آواز نرم
عرضه کند بر تو عِقاب و ثواب
چون بخورد ساتگنی هفت هشت
با گلُوَش تاب ندارد رباب
این شب دین است، نباشد شگفت
نیمشبان بانگ و فغان کلاب
گاه سحر بود، کنون سخت زود
برزند از مشرق تیغ آفتاب
تازه شود صورت دین را، جبین
سهل شود شیعت حق را صعاب
زیر رکاب و علم فاطمی
نرم شود بیخردان را رقاب
خاک خراسان شود از خون دل
زیر بر دشمن جاهل خضاب
بر سر جهال به امر خدای
محتسب او بکند احتساب
کرّ شود باطل از آواز حق
کور کند چشم خطا را صواب
چونکه نخواهی سپس شصت سال
ای متغافل ز تن خود حساب؟
صید زمانه شدی و دام توست
مرکب رهوار به سیمین رکاب
چند در این بادیهٔ خشک و زشت
تشنه بتازی به امید سراب؟
دنیا خود جست و نجستی تو دین
چیست به دست تو جز از باد ناب؟
گر نبود پرسش رستی، ولیک
گرت بپرسند چه داری جواب؟
گرت خوش آید سخن من کنون
ره ز بیابان به سوی شهر تاب
شهر علوم آنکه در او علیست
مسکن مسکین و مآب و مَناب
هر چه جز از شهر، بیابان شمر
بیبر و بیآب و خراب و یبآب
روی به شهر آر که این است روی
تا نفریبدت ز غولان خطاب
هر که نتابد ز علی روی خویش
بیشک ازو روی بتابد عذاب
جان و تن حجت تو مر تو را
باد تراب قدم، ای بوتراب
از شرف مدح تو در کام من
گرد عبیر است و لعابم گلاب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف شب و تأثیرات آن بر زندگی انسان میپردازد. شاعر به هجران و دوری از معشوق اشاره میکند و به دور از خواب و آرامش در زندگی انسانها مینویسد. او به این نکته میپردازد که مردم در جستوجوی حقیقت و دین هستند، اما در عین حال در تاریکی جهل و نادانی به سر میبرند. شاعر بیان میکند که مشکلات و ظلمهای فراوانی در جامعه وجود دارد و دین به عنوان چراغی در این تاریکی میتواند راه را روشن کند. در نهایت، او به اهمیت علما و پیروی از رهنمودهای اهل بیت، بهخصوص علی (ع)، در دستیابی به سلامتی و حقیقت اشاره میکند و از آنها به عنوان منبع نور و هدایت یاد میکند.
هوش مصنوعی: ای شب سیاه که به خاطر دوری و جدایی، مانند طنابی بر گردن افکندهای و تو خود از خواب بیخبری.
هوش مصنوعی: فریب و نیرنگ تو به قدری پیچیده است که مردم در آرامش خود، به سرعت در حال حرکتاند.
هوش مصنوعی: هرگز به خاطر کسی جز تو، نشانهای از نادرستی از خود نشان نخواهم داد.
هوش مصنوعی: تو مانند یک زنگی بدجنس و پیر هستی، در حالی که دختران تو همه زیبا و جوانند.
هوش مصنوعی: به دنیا آوردن آنها از تو، ای پیر بزرگ، شگفتی است مانند این که پاداشی از عذابی به دست آید.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو نیایی، هیچ یک از دختران جلوهای از زیبایی خود را نشان نخواهند داد و پشت حجاب خواهند ماند.
هوش مصنوعی: زمین بر روی تو پارچهای است که پوشش دادهای، اما آنها که در زیر هستند، هیچ پوششی ندارند.
هوش مصنوعی: چقدر میتوانی از محدودیتها و تنگناها در این مکان بینور و بدون دروازه فرار کنی، ای کلاغ؟
هوش مصنوعی: در تو نشانههای پیری ظاهر نمیشود، زیرا تو از دیگران جوانی را به ارث بردهای.
هوش مصنوعی: اگر تو بتوانی خود را شستشو دهی و از شرم چهرهات آبی شوی، پس بدان که آب هم از روی تو شرمنده خواهد بود.
هوش مصنوعی: چند بار میتوانی با یک سوزن چوب بزرگی را بشکنی؟ به اندازهای که تا کنون یک گنجشک را گرفتهای، چه زمانی یک عقاب را خواهی گرفت؟
هوش مصنوعی: چرا مثل رعد از جدایی رباب ناله میکنی؟ آیا نمیدانی که این درد جدایی را تحمل کردهای؟
هوش مصنوعی: چند نفر از گرگها که به خاطر ترس از تو از جمعیت گرسنه میشها فرار کردند؟
هوش مصنوعی: اگر شاه حبش هم مثل تو باشد، حتی اگر از صبح شمشیر بکشد و سنانش مانند ستارههای دنبالهدار باشد.
هوش مصنوعی: مدت زیادی را در کنار نادانان گذراندهای، در دستانشان چیزی نیست و در دلشان هم خبری نیست.
هوش مصنوعی: احترام و ارزش تو بسیار بالاست، به همین خاطر دعا در نزد تو همیشه مورد پذیرش قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: ای کسی که نمیدانی ارزش شب چیست، از کتاب آیههای سورهٔ واللیل را بخوان.
هوش مصنوعی: ارزش شب، تنها در شب قدر مشخص میشود. پس این سوره را بخوان و به معنا و مفهوم آن پی ببر.
هوش مصنوعی: دنیا مانند شبی است که دین در آن به خواب رفته و تاریکی آن ناشی از جهل و نافرمانی انسانهاست.
هوش مصنوعی: انسانها را نمیبینی که همه در خواب هستند، زیرا علم و دانش عدالت پنهان شده و ناآرامیها آشکار شده است.
هوش مصنوعی: اینکه تو مشاهده میکنی فقط افراد نیستند، بلکه برخی از آنها مانند گرگ در زیر لباسهایشان پنهان شدهاند.
هوش مصنوعی: به خاطر ظلم و ستم و جنگ و کشتار، مانند چنگ و شمشیر، نابود شده است.
هوش مصنوعی: خانهٔ شرابفروشی به اندازهٔ قصر پادشاهی بزرگی و زرق و برق دارد، اما منبرها و مساجد خراب و ویران شدهاند.
هوش مصنوعی: موسیقیدانان ریاکار و بیارزش در مسیر تو جوهرهای ندارند و نغمههایشان بیاهمیت است.
هوش مصنوعی: حاکم در تنهایی خوبان، در دل شب به خوشگذرانی مشغول است و مراقب نمیباشد.
هوش مصنوعی: اگر کسی از خون حسین بنوشد، در حالی که شخص دیگر از کبابی که از شتر صالح تهیه شده، استفاده کند.
هوش مصنوعی: فریب نخور، حتی اگر با سخنان ملایم و دلنشین، به تو وعده پاداش و جزا بدهند.
هوش مصنوعی: زمانی که فردی همچون ساتگن، با شماری از دوستانش به دورهمی و خوشگذرانی میپردازد، دیگر از ساز و آواز و زیباییهای زندگی، همچون نواختن رباب، لذت نمیبرد.
هوش مصنوعی: این شب، شب جستجو و دینداری است، بنابراین تعجبی ندارد که در نیمهشب صدای ناله و فریاد از دلتنگی و غم به گوش برسد.
هوش مصنوعی: گاهی صبح میشود و هنوز هوا روشن نشده، اما ناگهان خورشید با تیزی خود از سمت شرق طلوع میکند.
هوش مصنوعی: چهره دین نو میشود و در این حال، پیروان حق با سهولت و آسانی به وظایف خود خواهند پرداخت.
هوش مصنوعی: افرادی که بیفکر و نادان هستند، در سایهی حمایت و عظمت فاطمه، به راحتی و بدون مقابله، تحت تاثیر قرار میگیرند.
هوش مصنوعی: خاک خراسان به خاطر دلسوختگیها و رنجهای مردمش به رنگ خون درمیآید و بر سر دشمنی نادان رنگ میپاشد.
هوش مصنوعی: در مقابل نادانان، به فرمان خدا، مراقب و نگهبانی به وظیفهاش عمل میکند.
هوش مصنوعی: با صدای حقیقت، باطل از بین میرود و چشم نادرست را به حقیقت روشن میکند.
هوش مصنوعی: در صورتی که خود را نخواستهای، آیا نمیدانی که باید در زندگیات به حسابی برای بدن و وجودت برسید؟
هوش مصنوعی: تو در دام زمانه گرفتار شدهای و مرکبت با زین نقرهای، همچون اسب تندبادی است.
هوش مصنوعی: در میان این بیابان خشک و زشت، چرا از روی تشنگی به دنبال سرابی واهی میگردی؟
هوش مصنوعی: دنیا در تلاش است و تو هیچ چیزی از دین به دست نیاوردهای، مگر اینکه همهاش بیمقدار و بیارزش است.
هوش مصنوعی: اگر از تو سوالی نپرسند، آزاد خواهی بود، اما اگر از تو بپرسند، چه جوابی داری؟
هوش مصنوعی: اگر صحبتهای من برایت جالب است، اکنون از بیابان به سمت شهر تاب حرکت کن.
هوش مصنوعی: شهر علم و دانش جایی است که علی سکونت دارد، و محل زندگی افراد بیپناه و نیازمند است.
هوش مصنوعی: هر چیزی که به جز شهر باشد، بیابانی است بیبرکت و بیآب و ویران.
هوش مصنوعی: به شهر برو که زیباست، زیرا این زیبایی تو را از افکار و مزاحمتهای بیجا دور نگه میدارد.
هوش مصنوعی: هر کسی که نتواند به روی علی نگاه کند، به طور حتم از عذاب او دور خواهد شد.
هوش مصنوعی: ای بوتراب، جان و تن تو شاهد بر حقانیت توست. امیدوارم که قدمهای تو همچون خاکی که با آن در تماس هستی، پر برکت باشد.
هوش مصنوعی: در لبّی که به یاد توست، عطر و بویی خوش مانند عطر مشک و گلاب حس میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دوش نبرده ست مرا هیچ خواب
خفتن عشاق نباشد صواب
چشم من ار خواب نیابد رواست
آب گرفته است در او جای خواب
گر شکر آمد لب شیرین یار
[...]
لعل طراز کمر آفتاب
حله گر خاک و حلی بند آب
گفتمش: ای تا جور جم جناب!
بخت ندیده چو تو شاهی به خواب
هم سبب مبداء و اصل مآب
هم غرض بودن یوم الحساب
ای ز خطت غالیه پر مشک ناب
آینه دار رخ تو آفتاب
تا رخ تو رونق مه بشکند
برشکن آن طّره مشگین ناب
با رخ تو مهر ندارد فروغ
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.