ای کرده قال و قیل تو را شیدا
هیچ از خبر شدت به عیان پیدا؟
تا غره گشته‌ای به سخن‌هائی
کاینها خبر دهند همی زانها!
تا گوش و چشم یافته‌ای بنگر
تا بر شنوده هست گوا بینا
چون دو گوا گذشت بر آن دعوی
آنگاه راست‌گوی بود گویا
گر زی تو قول ترسا مجهول است
معروف نیست قول تو زی ترسا
او بر دوشنبه و تو بر آدینه
تو لیل قدر داری و او یلدا
بر روز فضل روز به اعراض است
از نور و ظلمت و تبِش و سرما
روز و شب تو از شب و روز او
بهتر به چیست؟ خیره مکن صفرا
موسی به قول عام چهل رش بود
وز ما فزون نبود رسول ما
پس فضل فاضلان نه به اعراض است
ای مرد، نه مگر به قد و بالا
بفزای قامت خرد و حکمت
مفزای طول پیرهن و پهنا
بویات نفس باید چون عنبر
شایدت اگر جسد نبود بویا
تنها یکی سپاه بود دانا
نادانت با سپاه بود تنها
غره مشو بدانچه همی گوید
بهمانِ بن فلان ز فلان دانا
کز دیده بر شنوده گوا باید
ورنی همیت رنجه کند سودا
گویند عالَمی است خوش و خرم
بی حد و منتهاست در او نعما
صحراش باغ و زیر نهفتش در
بر تختهاش تکیه‌گه حورا
آن است بی‌زوال سرای ما
والا و خوب و پر نعم و آلا
وین قول را گواست در این عالم
تابنده همچو مشتری از جوزا
زیرا که خاک تیره به فروردین
بر روی وی نقاب کند دیبا
وز چوب خشک درّ فرو بارد
درّی که مشک‌بوی کند صحرا
وین چهره‌های خوب که در نورش
خورشید بینوا شود و شیدا
دانی که نیست حاضر و نه حاصل
در خاک و باد و آتش و آب اینها
بی شکی از بهشت همی آید
این دلپذیر و نادره معنی‌ها
وانچ او ز دور مرده کند زنده
پس زنده و طری بود و زیبا
پس جای چون بود، چو بود زنده؟
بل بر مجاز گفته شود کانجا
برگفتهٔ خدای ز کردارش
چندین گواهیَت بدهند آنا
بر قول ار به جمله گوا یابی
در امّهات و زآتش و در آبا
وانچ از قرانْش نیست گوا عالم
رازی خدائی است نهان ز اعدا
تاویلش از خزانهٔ آن یابی
کز خلق نیست هیچ کسش همتا
فردی که نیست جز که به جد او
امید مر تو را و مرا فردا
چون و چرا ز حجت او یابد
برهان ز کل عالم، وز اجزا
چون و چرای عقل پدید آید
بی‌عقل نیست چون و نه نیز ایرا
ای بی‌خرد، چو خر ز چرا هرگز
پرسیدنت ازین نبود یارا
چون و چرا عدوی تؤست ایرا
چون و چرا همی کندت رسوا
چون طوطیان شنوده همی گوئی
تو بربطی به گفتن بی‌معنا
ور بر رَسَم ز قولی، گوئی کاین
از خواجه امام گفت یکی برنا
پیغمبری ولیک نمی‌بینم
چیزیت معجزات مگر غوغا
نظمی است هر نظام‌پذیری را
گر خوانده‌ای در اول موسیقا
چون از نظام عالم نندیشی
تا چیست انتهاش و چه بُد مبدا؟
خوش بوی هست آنکه همی از وی
خاک سیاه مشک شود سارا
وان چیز خوش بود به مزه کایدون
شیرین ازو شده‌است چنان خرما
وز مشک، خاک بوی چرا گیرد؟
وز آتش آب از چه گِرَد گرما؟
دانش بجوی اگرت نبرد از راه
این گنده‌پیر شوی‌کش رعنا
وز باب‌های علم نکو بر رس
مشتاب بی‌دلیل سوی دریا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن دربارهٔ حقیقت و شناخت علم و فلسفه سخن می‌گوید. شاعر به بررسی تفاوت‌های سطحی و عمیق می‌پردازد و بر اهمیت خرد و دانش تأکید می‌کند. او می‌گوید که حقیقت در عمق مفاهیم نهفته است و نباید به ظواهر بسنده کرد. مقایسه‌ای بین گزاره‌های مختلف انجام می‌دهد و از تفاوت‌های نظری و عملی در ادیان و باورها صحبت می‌کند. همچنین به فواید علم و جستجوی حقیقت اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که تنها با عقل و دانش می‌توان به فهمی عمیق از جهان دست یافت. پیام اصلی این است که انسان باید از زوایای مختلف به حقیقت بنگرد و از سطحی‌نگری پرهیز کند.
هوش مصنوعی: آیا از خبر و شایعاتی که درباره تو وجود دارد، چیزی به وضوح مشخص شده است که تو را دچار پریشانی کرده است؟
هوش مصنوعی: تا وقتی که به گفته‌هایی که این افراد از آن خبر می‌دهند، مغرور شده‌ای!
هوش مصنوعی: به آنچه می‌شنوی و می‌بینی توجه کن و از آنچه دریافت کرده‌ای آگاه باش، زیرا دیدن و شنیدن تو به تو کمک می‌کند تا حقیقت را بهتر درک کنی.
هوش مصنوعی: وقتی دو شاهد بر ادعایی گواهی دهند، آن زمان سخن راست و حقیقت به وضوح بیان می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر وعده‌ای که از تو داده شده، ناشناخته و نامشخص باشد، پس آن وعده‌ای که به ترسا (مسیحی) داده‌ای نیز معروف و آشنا نیست.
هوش مصنوعی: تو در روز جمعه از ویژگی‌های خاصی برخورداری و او در روز دوشنبه همینطور. تو شب قدر را داری که از آن بهره‌مند می‌شوی و او به شب یلدا مرتبط است.
هوش مصنوعی: در روز خوب و مبارک، انسان از نور و تاریکی، گرما و سرما دور می‌شود و احساس آرامش می‌کند.
هوش مصنوعی: روز و شب تو چگونه می‌تواند از روز و شب او بهتر باشد؟ به این موضوع توجه نکن.
هوش مصنوعی: موسی طبق گفته عموم، چهل سال در بهشت بود و از ما فرستاده‌ای بیشتر نیست.
هوش مصنوعی: فضیلت و برتری انسان‌ها به جثه و ظاهری که دارند وابسته نیست، بلکه به ویژگی‌ها و صفات درونی آنها بستگی دارد.
هوش مصنوعی: قدرت فکر و دانش خود را بالا ببر و به جای اینکه تنها به ظاهر و اندازه لباس توجه کنی، به عمق و معنی ببیشتر اهمیت بده.
هوش مصنوعی: بوی نفس تو باید مانند بوی خوش عنبر باشد؛ اگر جسم تو وجود نداشت، باید این بوی خوش به مشام می‌رسید.
هوش مصنوعی: در اینجا به تناقضی اشاره شده است: در میان یک گروه بزرگ، فقط یک فرد با دانش و آگاهی وجود دارد و بقیه نادان و بی‌اطلاع هستند. این فرد آگاه در کنار کسانی قرار دارد که نمی‌دانند و این نشان‌دهنده تنهایی او در میان جمع است.
هوش مصنوعی: به خودت مغرور نشو به خاطر آنچه که فلان شخص به نام فلان می‌گوید.
هوش مصنوعی: وقتی که برای شنونده‌ای باید گواهی از دیده بیاوری، باید با دل و جان در این کار کوشا باشی تا او هم از این موضوع رنجی نکشد.
هوش مصنوعی: می‌گویند جهانی وجود دارد که پر از شادی و خوشیست و در آن نعمت‌ها و خوشبختی‌ها بی‌پایان و بی‌نهایت است.
هوش مصنوعی: صحرا مانند باغی است و زیر آن، در فضای پنهانش، تخت‌هایی وجود دارد که حوری‌ها بر آن تکیه زده‌اند.
هوش مصنوعی: آن مکان پاک و باارزش ما که همیشه باقی است و سرشار از خوبی‌ها و نعمت‌هاست.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که این وعده و سخن، در این دنیای روشن و درخشان، مانند سیاره مشتری در برج جوزا، گواهی و نشانه‌ای دارد. به عبارتی دیگر، حقیقت و واقعیت این سخن به وضوح در محیط پیرامون قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه در بهار، خاک تیره روی او را با پارچه‌ای زیبا می‌پوشاند.
هوش مصنوعی: از چوب خشک، گوهر و مروارید می‌بارد که بوی خوش مشک را در صحرا منتشر می‌کند.
هوش مصنوعی: این چهره‌های زیبا به قدری درخشان هستند که حتی خورشید هم از نور آنها شرمنده و مجذوب می‌شود.
هوش مصنوعی: می‌دانی که در عناصر خاک، باد، آتش و آب، نه چیزی وجود دارد که حاضر باشد و نه چیزی که به دست آید.
هوش مصنوعی: بی‌تردید، این معانی دلنشین و خارق‌العاده از بهشت می‌آید.
هوش مصنوعی: هر چیزی که او از دور ببیند و بمیرد، دوباره زنده می‌شود و زندگی‌اش زیبا و دلنشین خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر زندگی در جایی وجود نداشته باشد، به نظرت آنجا چه جایی است؟ بهتر است به طور مجازی بگوییم که آن مکان وجود دارد.
هوش مصنوعی: می‌توان گفت در آیات الهی و نشانه‌های خداوند، شواهد زیادی وجود دارد که از رفتار و کردار او حکایت می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر به همه جا شهادت بدهی، در دل‌های مادران و از آتش و در نیاکان خود خواهید یافت.
هوش مصنوعی: هر چیزی که به قرآن مربوط نیست، رازی الهی است که از دشمنان پنهان مانده است.
هوش مصنوعی: تاویل این موضوع را تنها از منبع خاصی می‌توانی به دست بیاوری؛ زیرا هیچ‌کس در میان مردم نمی‌تواند مانند او باشد.
هوش مصنوعی: شخصی که تنها امیدش به نسل قبلی‌اش است، به تو و من در آینده نگاهی دارد.
هوش مصنوعی: هرگاه که به دلایل و شواهد وجود او فکر کنیم، از تمامی جهان و اجزایش دلیل و برهانی روشن برای اثبات او به دست می‌آوریم.
هوش مصنوعی: عقل وقتی به درک و شناخت می‌رسد، دیگر از صفات بی‌عقلی خبری نیست و نمی‌تواند سؤالی یا تردیدی را برانگیزد.
هوش مصنوعی: ای بی‌خرد، تو مانند الاغی هستی که هیچ‌گاه از چرا و چراگاه خود سوال نمی‌کند، و این به خودی خود نشان‌دهنده نادانی توست.
هوش مصنوعی: چرا و چه دلیلی مطرح می‌شود که موجب بدنامی تو می‌شود؟
هوش مصنوعی: وقتی طوطی‌ها صحبت می‌کنند، تو هم مانند یک ساز بی‌معنا فقط حرف می‌زنی.
هوش مصنوعی: اگر بر اساس حرفی که گفته شده، بگویی که این از خواجه امام است و یکی از جوانان این را بیان کرده.
هوش مصنوعی: پیامبری وجود دارد، اما من هیچ معجزه‌ای از او نمی‌بینم، جز فجایع و آشوب‌ها.
هوش مصنوعی: هر نظامی که ترتیب و اصول خاصی دارد، به نوعی موسیقی خوانده می‌شود. اگر به نخستین اصول موسیقی آگاه باشی، متوجه این نظم خواهی شد.
هوش مصنوعی: وقتی به نظم و نظام جهان فکر نمی‌کنی، نمی‌دانی که آغازش چه بوده و پایانش کجاست.
هوش مصنوعی: آن کسی که بوی خوش دارد، همچون سارا، می‌تواند خاک سیاه را به مشک تبدیل کند.
هوش مصنوعی: چیزی که خوشمزه است به مانند شیرینی‌ای که از خرما به دست آمده، لذت‌بخش و گواراست.
هوش مصنوعی: چگونه ممکن است خاکی که بویا از مشک است را جذب کند؟ و چگونه می‌تواند آبی که از آتش می‌آید، گرما بگیرد؟
هوش مصنوعی: اگر به دنبال علم و دانش هستی و این مسیر تو را به جایی نمی‌برد، دچار مشکل خواهی شد. پس باید به سراغ جوانان و افرادی با روحیه تازه بروی.
هوش مصنوعی: از درهای دانش شایسته با شتاب به سوی دریا نروید، بدون دلیل.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فریاد از این جهان و از این دنیا
وین رسم ناستوده ی نازببا
برباد رفته قاعدهٔ موسی
و از یاد رفته توصیهٔ عیسی
توراهٔ گشته توریهٔ بدعت
[...]
بالای او به سرو سهی ماند
مژگان او بخت رهی ماند
بینی گر آن دو برگ شقایق را
دانی بلای خاطر عاشق را
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.